Konsultacja psychologiczna: psycholog Anna Gdynia

Ostatni bieg wydarzeń z pierwszych stron gazet, zmroził nam wszystkim krew w żyłach.  Na wstępie chciałam jednak zaapelować do Was wszystkich: o zwolnienie tempa, o chwilę refleksji, zanim wydamy na kogokolwiek wyrok – bo czy naprawdę musimy „karmić” się tą tragedią?

Czy mamy prawo czuć się oszukani? Czy mamy moralne prawo z zapartym tchem śledzić całą historię w mediach?

• Tak. Dlaczego? Wszyscy jako społeczeństwo silnie zaangażowaliśmy się w poszukiwania małej dziewczynki – więc odczuwamy  „prawo” do wiedzy. Chcemy wiedzieć. Czy to coś zmieni? Niestety nic nie można już zmienić. Można jedynie wyciągnąć wnioski. Mam nadzieję, że te wnioski będą dla nas wszystkich bezcenną nauką.

Gdy zdarzy się nieszczęście… co robić?!

Nigdy nie jesteśmy w stanie przewidzieć jak zachowamy się w danej sytuacji, dopóki się w niej nie znajdziemy! Ale możemy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby spróbować  przygotować się na różne niebezpieczne sytuacje – spróbować „wdrukować” sobie w głowach pewne mechanizmy postępowania! Czy to zadziała? Z tym pytaniem zwracamy się do specjalisty:

Psycholog: „Pamiętajmy, że trening czyni mistrza i jakkolwiek przećwiczyć działania związane z wypadkiem jest trudno – z powodów przeróżnych – to stworzenie wierszyka – wyliczanki nie jest już takie kłopotliwe. I może jest to śmieszne, to recytowanie działań w sytuacjach ogromnego stresu jest niezwykle pomocne.  Nie dość, że wyliczanka uspokaja, to wskazuje na konkretne działania, daje poczucie kontroli nad sytuacją a co za tym idzie może uratować życie. Więc codzienne powtarzanie wierszyka (przynajmniej do czasu, aż  obudzona w środku nocy bezbłędnie jej nie wyrecytujesz) winno stać się nawykiem.”

Jak  to zrobić?

W moim domu na honorowym miejscu na lodówce wisi magnes z numerami telefonów alarmowych oraz numerami do ważnych instytucji: przychodnia, położna, pobliski szpital, apteka oraz krótka instrukcja udzielenia pierwszej pomocy dziecku – również w przypadku zadławienia.

Zapytacie po co? Dla niektórych wydaje się to śmieszne – „Przecież masz wykształcenie medyczne!”- dziwią się. Owszem, ale nie wiem czy w szoku, gdy coś stanie się MOJEMU DZIECKU – gdy w grę wejdą najsilniejsze emocje – wszystko nie uleci z mojej głowy! A przecież ten magnes, ten skrawek wiszący na lodówce, może uratować życie!

Takie materiały są bardzo często dostępne w charakterze materiałów reklamowych np. firm farmaceutycznych. Zapytajcie o nie w swojej przychodni, szkole rodzenia czy w aptece lub zróbcie sami taką „kartkę alarmową”.

Jak jeszcze poradzić sobie gdy sparaliżuje nas strach? Wezwać pomoc – innego człowieka, kogoś kto będzie najbliżej np.: sąsiada. Jeśli jesteście roztrzęsieni osoba trzecia pomoże udzielić na „trzeźwo” ważnych informacji np. adresu, opisu wypadku.

Gdy jesteście poza domem wzywajcie pomocy! Zawsze swoją prośbę o pomoc kierujcie do konkretnej osoby tzn.: nie mówcie „niech ktoś wezwie pogotowie” tylko „niech PAN/PANI wezwie pogotowie”. Dlaczego?

Psycholog: „Społeczeństwo, w którym żyjemy narzuca nam masę norm i zasad zachowania, w świetle owych zasad narzucanie się generalnie nie jest dobrze widziane. Równocześnie większość z nas nie czuje się komfortowo uczestnicząc w czyjejś tragedii, wypadku. Z drugiej jednak strony nasza kultura podkreśla wagę bezinteresownego pomagania. Innymi słowy skierowanie prośby do konkretnej osoby: „pani w zielonej kurtce, proszę wezwać pogotowie…” wywoła adekwatną reakcje – pogotowie zostanie powiadomione o wypadku. Pani w zielonej kurtce poczuje się odpowiedzialna za udzielenie pomocy i wsparcia.”

Kiedy nasza głowa nie potrafi sobie poradzić z nieszczęściem, które nas spotkało jak sobie pomóc?

Psycholog: „Nawaliłam…, nie poradziłam sobie…, powinienem ją ochronić…, to moja wina…” Każdy z nas ma prawo sobie nie poradzić, nawalić – jesteśmy tylko ludźmi i jako ludzie jesteśmy omylni. Wypadki się zdarzają, nawet najlepiej przygotowanym i najbardziej przewidującym!

Każdemu z nas zdarzyło się „mielić” sytuacje w której nie zachowaliśmy się, naszym zdaniem, odpowiednio – popełniliśmy gafę, nie wykazaliśmy się oczekiwaną błyskotliwością. Przerabiamy tą sytuację w swojej wyobraźni, zastanawiamy się jak powinniśmy się zachować i co byłoby najbardziej odpowiednie. Równocześnie wyrzucamy sobie, że zachowaliśmy się głupio i nieodpowiednio do okoliczności i oczekiwań (najczęściej własnych).

Wypadek, zdarzenie traumatyczne pozostaje w naszych głowach w podobny sposób – niezależnie od finału zdarzenia. Sytuacja powraca, przerabiamy ją na milion sposobów, zaklinamy czas starając się nie dopuścić do zdarzenia. Jest to jak najbardziej normalne, jednak pamiętajmy, iż będąc uczestnikiem nie mamy pełnego oglądu sytuacji – nie jesteśmy obiektywni a co za tym idzie za dużą rolę w zdarzeniu przypisujemy sobie. Dlatego tak ważnym jest by podczas tych rozmyślań była przy nas osoba bliska, która pomoże zrozumieć całą sytuację, wskaże błędy w naszym myśleniu – da nam wsparcie, bo o wypadkach trzeba mówić!

Pamiętajmy jednak, iż trauma ma wiele obliczy i czasami trywialny w oczach otoczenia wypadek może bardzo silnie obciążać osobę w nim uczestniczącą! Nie ignorujmy potrzeby wygadania się osoby bliskiej, jeśli bardzo chce mówić o wypadku pozwólmy jej na to. Dajmy jej przestrzeń do wyrzucenia swoich żalów, emocji, wspomnień. I co najważniejsze – jeśli mimo rozmów, otoczenia opieką wspomnienia powracają, a wraz z nimi silne emocje, lęk, w nocy gnębiące koszmary – zwróć się do specjalisty: psychologa, psychiatry. Jakkolwiek nadal w nas tkwi przeświadczenie, że tylko wariaci chodzą do psychiatry a do psychologa znudzone życiem elity, to jednak są to ludzie którzy poprzez swoje przygotowanie i przestrzeń bezpiecznego gabinetu potrafią pomóc w uwolnieniu się od poczucie winy, emocji których nie rozumiemy – pozwolą nam pójść dalej, żyć normalnie.”

W imieniu całej Redakcji serdecznie dziękuje Psychologowi – Pani Annie Gdyni, za pomoc w stworzeniu tego artykułu.

Mam nadzieję, że nigdy nie będziecie mieli okazji skorzystać z tych rad, tego z całego serca życzę Wam i sobie!

Jestem jedynaczką. Niestety. Odkąd pamiętam chciałam mieć siostrę, nie rodzeństwo, nie kogokolwiek – siostrę! Wyobrażałam sobie jak się razem bawimy lalkami, gramy w chińczyka, skaczemy na skakance i robimy te wszystkie babskie rzeczy, których nie miałam z kim robić. Nie miałam komu podbierać ciuchów i kosmetyków, nie miałam komu płakać, że chłopak mnie rzucił – przyjaciółka, choćby najlepsza, to jednak nie to samo. Siostra to siostra, tak to sobie zawsze wyobrażałam.

Właściwie odkąd pamiętam jęczałam Rodzicom, że chcę siostrzyczkę.
Jak nie miałam racji to trudno, ale powiedzcie mi to teraz, zanim uda mi się uszczęśliwić Duśkę.

Jęczałam, marudziłam, kwękałam, nic z tego – nie doczekałam się. W zamian dostawałam mnóstwo dziwnych argumentów typu:

− jakbyś miała siostrę to byś się musiała podzielić zabawkami, nie byłyby tylko dla ciebie (o niczym innym nie marzyłam);

− nie miałabyś kożucha tylko kiepską kurtkę, bo na dwa kożuchy nas nie stać (tak tak, urodziłam się w czasach kiedy zimy były prawdziwe a nie takie atrapy jak teraz, a kożuch był luksusem, co nie zmienia faktu że był ciężki, krępował ruchy i go nienawidziłam);

− z małym dzieckiem trzeba siedzieć w domu, nie będziemy jeździli na wczasy (ile ja mogłam mieć lat, że musiałam takich głupot wysłuchiwać? Fakt, że wtedy nie było fotelików samochodowych i tych wszystkich bajerów przydatnych w podróży, domek kempingowy to nie było miejsce dla niemowlaka, no ale przecież dzieci rosną);

− nie mamy pieniędzy (to musiałam usłyszeć jak byłam starsza, ale to głupi argument, dziś wiem, że jak się naprawdę chce mieć dziecko to pieniądze mają marginalne znaczenie);

− mamy małe mieszkanie (no fakt, jeden pokój niby duży ale za mały żeby go podzielić na dwa mniejsze, mieszkam teraz w tym mieszkaniu z mężem i dzieckiem i moim największym marzeniem jest siostra dla Duśki).

Prawdziwy powód był inny ale o tym dowiedziałam się duuuuużo później, mój Tata już nie żył, na siostrzyczkę było za późno.

Urodziłam się w czasach kiedy porodówka nie była miejscem przyjaznym, położne nie były życzliwe i pomocne, USG nie istniało, przynajmniej nie w naszym szpitalu powiatowym, a wątpię czy gdziekolwiek (chociaż kilka lat później słynna warszawska „Karowa” już miała, ale tylko do baaaaardzo szczególnych i powikłanych przypadków). No więc jako że urodziłam się w czasach niesprzyjających rodzeniu, wyszłam na świat nie główką jak Pan Bóg przykazał tylko piękną pupką. Tak, tak, nie miałam nadwagi, mogła być piękna.

Dziś, o ile wiem, ułożenie pośladkowe jest wskazaniem do cesarki. Potem jeszcze taki drobiazg jak łożysko które nie urodziło się całe i nikt nie raczył tego sprawdzić. Kilka dni po powrocie do domu krwotok i powrót do szpitala. No i to przekreśliło moje szanse na rodzeństwo, strach sparaliżował moją Mamę całkowicie i nieodwracalnie. Niestety.

Miałam 13 lat jak umarł mój Tata i 21 jak umarła Mama. Zostałam sama. Najbliższą rodziną był Dziadek, miał 85 lat i potworną miażdżycę, nie poznawał mnie czasami, czasami pytał o ludzi, którzy dawno umarli, i nie można było powiedzieć że umarli, bo traktował to jako informację bieżącą i zaczynał płakać. Właściwie w tamtym czasie najbliższy i najwierniejszy był pies…

No dobrze, mam dalszą rodzinę, nie odwrócili się ode mnie, mam znajomych bliższych i dalszych, byli przy mnie, pomagali, ale miałam też świadomość że chociaż oni dla mnie są najważniejsi to ja dla nich nie. Oni mieli kogoś bliższego niż ja, mamę, siostrę, córkę, męża, ojca, syna, zawsze kogoś mieli. Ja nie miałam nikogo. Wracałam do pustego domu, gdzie czekały na mnie tylko wspomnienia i poduszka jakby mi się zachciało płakać. I nie raz, nie dwa i nie trzy myślałam sobie jakby to było dobrze mieć siostrę. W tamtym czasie nawet na brata byłam gotowa się zgodzić. Byleby ktoś był. Ktoś dla mnie najbliższy i ktoś dla kogo ja tez byłabym najbliższa. Ktoś z kim mogłabym dźwigać mój ból, kto by naprawdę rozumiał i czuł to samo, a nie tylko mówił że rozumie. Nie zrozumie głodnego syty bo ich różnią apetyty…

Dziś nie jestem sama, mam męża i piękną córeczkę. Mam do kogo wracać, wiem, że jest ktoś dla kogo jestem najważniejsza. Na nowo, a może pierwszy raz naprawdę zrozumiałam jakie to ważne. Jaki to zaszczyt i jaka odpowiedzialność, a jednocześnie jak wielka radość. Kocham moją rodzinę, jestem prawie w pełni szczęśliwa. Dlaczego prawie? Proste, do pełni szczęścia brakuje w domu drugiego szkraba, naprawdę moim największym marzeniem jest siostrzyczka dla mojej córeczki. Nie chcę żeby kiedykolwiek poczuła tę pustkę, którą ja nie raz czułam. Jak znacie bociana, który mógłby nas obsłużyć bez kolejki to dajcie znać.