– Mamusiu dałam serek Joli, a herbatniki Zosi, bo były głodne a już nie miały swojego jedzenia. To znaczy Jola już nie miała, a Zosia w ogóle nie przynosi bo chodzi na obiady a obiad był dawno.

Taki lub podobny tekst słyszę od mojego dziecka średnio co drugi dzień. Imiona i płeć dzieci zmieniają się jak w kalejdoskopie, jednak jest kilka dominujących. Za każdym razem chwalę, że ładnie się podzieliła, dobrze, że dba o koleżanki i takie tam. Duśka jest jedynaczką, a wiadomo – jedynacy z góry są obciążeni skłonnością do egoizmu. O ile w wielodzietnych rodzinach ciągłe dzielenie się jest naturalnym zjawiskiem, o tyle w domu jedynaka nie ma takiej potrzeby, nad umiejętnością dzielenia trzeba pracować. Tym bardziej cieszę się, że Duśce przychodzi to naturalnie. Czasem tylko się zastanawiam, czy aby ona nie wychodzi głodna ze szkoły skoro rozdaje połowę tego co zabiera, a na obiady nie chodzi. Ostatnio pakuję jej więcej, żeby i dla niej zostało.

Tylko, że ten medal ma dwie strony. Z tego co się orientuję ani Zosia ani Jola nie pochodzą z biednych rodzin i rodziców stać na to, by dziecku do szkoły coś do jedzenia dać. I z opowiadań Duśki wiem,że dają, tyle, że dzieci zjadają więcej niż rodzice im zapakują. Prawdopodobnie nie wynika to ze złej woli ani z zaniedbania, być może widok pustej śniadaniówki utwierdza rodziców w przekonaniu, że wszystko w porządku. Podobnie rzecz się ma z dziećmi jedzącymi w szkole obiady – rodzic ma prawo myśleć, że skoro opłaca obiady to dziecko głodne nie chodzi. A nie jest tajemnicą, że dzieci mają swoje preferencje kulinarne i nie każde zaserwowane przez stołówkę danie im zasmakuje. Efekt? Wolą nie zjeść wcale niż zjeść dajmy na to szpinak, czy kaszę gryczaną. Ba! – na widok nielubianej potrawy natychmiast czują się najedzone, byle tylko wyjść ze stołówki. Niestety zapisanie ucznia na obiady nie jest gwarancją ich zjadania.

Głód u dziecka rozwija się nagle i z zupełnie abstrakcyjnych powodów. Dziecko, które pół godziny temu zjadło obiad z dwóch dań i doprawiło deserem, może być głodne tylko dlatego, że kolega obok je. Albo dlatego, że kolega ma a on nie ma. I siła sugestii jest tak wielka, że dziecko naprawdę czuje głód i ssanie w żołądku. Dlatego bez sensu jest robienie założenia, że jak uczeń zje obiad w szkole to mu na te trzy godziny do końca lekcji wystarczy. W domu by wystarczyło, oczywiście,w końcu to nie noworodek, którego trzeba karmić co trzy godziny. Jednak przebywanie w grupie rówieśników rządzi się innymi prawami. Dlatego mimo wykupionych obiadów dobrze coś tam dziecku dorzucić, żeby miało na wszelki wypadek. Jak zje to zje, jak nie zje to odda komuś albo przyniesie do domu. Warto też zapytać dziecko czy to co miało mu wystarczyło. Ewentualnie co zrobiło, jak było głodne.

Maluchy to maluchy, są empatyczne, podzielą się i na ogół dużo nie potrzebują. W starszych klasach jest trudniej, zapotrzebowanie na energię rośnie. Rośnie też ilość metod, którymi można sprawę rozwiązać. Jedną z nich niestety jest zabieranie jedzenia młodszym kolegom. Problem zamiatany pod dywan, o którym głośno się nie mówi, a jednak przez dziesięciolecia wiele się nie zmieniło. Jak go uniknąć? Wydawałoby się, że nie jest to skomplikowane, wystarczy dawać dzieciom jedzenie do szkoły. Wydawałoby się…

Dane na temat głodujących dzieci w Polsce są niepełne, niedokładne i nie do końca wiadomo jaką metodą zdobyte. W zależności od okoliczności ich liczba waha się od dwustu tysięcy do miliona. Niezaprzeczalny jest jednak sam fakt – są w Polsce głodne dzieci. Działania systemowe są jakie są, mimo różnych programów pomocowych problem nie został do końca rozwiązany. Tak więc drogi rodzicu – po pierwsze ustal, czy Twoje dziecko było głodne w szkole, czy wystarczyło mu to, co mu dałeś, czy prosiło kolegę o podzielenie się. Bo jeśli stać Cię na karmienie swojego dziecka, to niech kolega dzieli się z naprawdę potrzebującym. Po drugie, jeśli wiesz, że Twoje dziecko ma z kim podzielić się jedzeniem, a stać Cię na to, dopakuj jedną kanapkę więcej. Tak po prostu.

Nie pytaj mnie, kiedy zajdę w kolejną ciąże! Nie dopytuj mojego syna czy wolałby brata, a może siostrzyczkę. To mnie złości i krępuje. Nie musisz wszystkiego o mnie wiedzieć, a takie śledztwo świadczy o twoim nietakcie.

Ludzie nieustannie lubią ingerować w życie innych, nawet obcych sobie osób. Być może życie innych jest ciekawsze niż ich własne, dostarcza nuty rozrywki, a poprzez liczne rozważania pozwala rozwijać ukryty talent detektywistyczny niczym u Sherlocka Holmesa.

Spotkałam niedawno koleżankę, choć to może za dużo powiedziane, niech będzie dawną znajomą. Gadka szmatka i nagle patrząc na mojego pierworodnego pyta: Kiedy kolejne dziecko by rodzina pełna była? dorzucając – Latka lecą. Odparłam, że jedno wystarcza mi za dwoje a rodzinę pełną posiadam. Co to w ogóle za stwierdzenie? Moja rodzina nie jest dysfunkcyjna a jedynaka nikt nie powinien stygmatyzować.

Nie lubię słyszeć po raz kolejny pytania o rodzeństwo dla swojego jedynaka. Nie czuję się zobowiązana informować postronnych o tym, czy staramy się o kolejnego potomka, a może coś stoi ku temu na przeszkodzie. Nie powinno cię interesować, czy nie mam kolejnego dziecka z powodu sytuacji zdrowotnej, osobistej, finansowej, mieszkaniowej, czy zawodowej. Ty, zadając to pytanie i tak zapewne masz gotową teorię spiskową. Oceniasz mnie przez swój własny pryzmat. Gdy słyszę po raz setny to samo pytanie mam wtedy ochotę odpowiedzieć w sposób dosadny i nieuprzejmy. Jednak moja wrodzona skromność i dobre wychowanie, jakie wyniosłam z rodzinnego domu, nie pozwalają mi spławić ciebie w taki sposób, jaki kłębi mi się w głowie. Kulturalnie, żartobliwie lub dyplomatycznie odpowiadam „Mam jeszcze czas” czy po prostu „Nie czuję się zobowiązana udzielać odpowiedzi.”  

Zastanowiłeś się, choć raz, czy może osoba, którą wypytujesz najnormalniej w świecie nie jest skrępowania twoimi pytaniami? Może nie mieć ochoty opowiadać Ci, że ma problemy zdrowotne czy zmaga się z niepłodnością,  żałobą po poronieniu lub że już czuje się spełniona w roli mamy jedynaka. Pomyślałeś, choć raz, jak ty czułbyś się w takim krzyżowym ogniu pytań? Jeśli nie, to kolejnym razem zanim kogoś zaczniesz dopytywać o szczegóły jego pożycia, planów rodzicielskich i dawać cenne złote rady – cudowny wykład na temat tego, jak źle być jedynakiem i jaką wyrządzam mu krzywdę – postaw się na miejscu przesłuchiwanej osoby. To nic nie boli, a uzmysłowi ci, jakie faux pas popełniasz. Ugryź się czasem w język! To nie twoja sprawa, nawet, jeśli kierują tobą dobre chęci i troska. „Ciekawość to pierwszy stopień do piekła” a dobrymi chęciami ono jest wybrukowane. Trzymaj swoją ciekawość w ryzach a nie pozostawisz niesmaku po spotkaniu z tobą.

Dzień Babci i Dzień Dziadka. Jak co roku wezmę telefon i wykonam połączenie, aby ukochanemu Dziadkowi złożyć życzenia. Babci, takiej prawdziwej nigdy nie miałam, z drugim dziadkiem kontakt mam kiepski, nie pamiętam już kiedy ostatnio dzwoniłam do niego, dwa lata temu? Myślę że ani On, ani jego żona nie mają potrzeby kontaktu, ja nie tęsknię i też nie narzucam się ze swoją rodziną. Bywa, życie nigdy nie jest tylko czarne albo tylko białe.

Pierwszej żony dziadka, czyli mamy mojej mamy, nigdy nie znałam, wybrała inne życie, nie oceniam, nie szukam z nią kontaktu, choć wiem że pojawiła się przez chwilę na orbicie mojej rodziny.

Druga babcia, czyli mama mojego ojca też opuściła rodzinę. Pamiętam Ją tylko ze zdjęć, odeszła gdy byłam dzieckiem. Przez ponad 20 lat dwa razy przemknęła przez moje życie jakby od niechcenia i zniknęła. Wiedziałam, że ma nową rodzinę, miałam żal o to, że zostawiła Dziadka, którego kocham nad życie i wiem, że jest tak samo w drugą stronę. Nie da się ukryć tego blasku w oczach 85 latka przy spotkaniu i silnego objęcia jego kruchych już ramion. Nie dziwcie się, że to właśnie Jemu złożę życzenia, bo zasłużył całym sobą na szczerą pamięć i troskę.

Nigdy nie miałam prawdziwej babci, zawsze ciepło otrzymywałam od  przyszywanych babć. Nigdy więc nie składałam życzeń z okazji Dnia Babci, ale w tym roku zrobię wyjątek.

Po dwóch dekadach “odzyskałam” babcię. Życie jest dziwne, bo postawiło przede mną kobietę 78-letnią, zupełnie obcą, a mimo to w dziwny sposób bliską. Co powiedziałybyście przy takim spotkaniu? “Cześć babciu, co u ciebie słychać?”. Albo ”jak my się dawno nie widziałyśmy!”. Wszystko w takiej sytuacji brzmi głupio i nieprawdziwie.

Mój numer zdobyła od mojego taty, w sumie nie wiem dlaczego się na to zgodził, ale stało się. Zadzwoniła, spotkałyśmy się i… zapadła niezręczna cisza.

Wyobraźcie sobie, że siedzicie w kawiarni, patrzycie na obcą osobę, która mówi o was, jakbyście wczoraj się widzieli. Normalnie, zwyczajnie, aż zgrzyta. Nawet raz nie wyrwało mi się “babciu”, do tej pory mi to przez gardło nie przechodzi. Z tamtego spotkania zapamiętałam jeszcze dźwięk łyżeczki zanurzanej przeze mnie z uporem maniaka w kawie i desperackie próby “unormalnienia” klejonej rozmowy. No bo o czym gadać po 20 latach?

Szczerze? Na spotkanie przystałam, dla spokoju ducha, bo jestem w stanie uwierzyć, że po takim czasie ktoś przemyślał życie, zmienił się. Przecież czas zmienia człowieka, także doświadczenia i świadomość, że być może stoi już nad grobem. A ja jako dorosła kobieta nie potrzebuję już babci. Ten czas minął, tęsknota wypaliła się dawno. Nie do końca umiem się w tym odnaleźć.

Nie odrzucam jej starań, akceptuję chęć nawiązania trwałego kontaktu. Byłam u niej przejazdem w pierwszy dzień świąt, złożyłam życzenia, przedstawiłam jej moje dzieci. Tylko Dziadkowi nic nie mówiłam, myślę że serce by mu pękło, gdyby musiał wracać do przykrych wspomnień.

Życie płynie dalej, kontakt trwa od roku. Za chwilę wezmę telefon, wybiorę numer, złożę życzenia Dziadkowi. Zadzwonię także do “Niej”. Tej babci, której nigdy naprawdę nie miałam, i której już mieć nie będę w takim wymiarze, w jakim na to przez całe życie zasługiwałam.