Istoty ulotne. Opowieści psychologiczne – Irvin David Yalom

Tytuł: Istoty ulotne. Opowieści psychologiczne
Autor: Irvin David Yalom
Wydawnictwo: Czarna Owca
Kategoria: psychologia
Liczba stron: 184

Trzymam w dłoni książkę, z którą wiązałam ogromne nadzieje – Istoty ulotne. Opowieści psychologiczne. Jeszcze przed lekturą liczyłam na to, że sięgając po nią, dotknę nie tylko okruchów ludzkich historii, ale także otrzymam wskazówki, jak żyć. Po lekturze jednak uznaję, że nie temu ma służyć ta książka, mimo niewątpliwego przesłania, jakie niesie.

Autor, Irvin Yalom, to psychiatra, który od dziesiątek lat prowadzi swoją praktykę i pomaga pacjentom. Do pisania tej książki zasiadł on po osiemdziesiątce. Niezwykłe, prawda? To nie jest pierwsza książka tego psychiatry, która cieszy się dużym powodzeniem. Ja niestety nie znałam żadnego wcześniej wydanego tytułu i bardzo tego żałuję. 

W książce „Istoty ulotne” autor tym razem autor uchyla czytelnikom rąbka tajemnicy dotyczącej psychoterapeutycznej pracy z różnymi ludźmi. Na kartach książki przedstawia z własnej perspektywy 10 historii, które w zasadzie różnią się od siebie wszystkim, poza jedną rzeczą – tematem przemijania i towarzyszącym mu lękiem, obawami.  

Do Irvina Yaloma zgłaszają się różne osoby, indywidualności. Pragną tylko jednego spotkania, które pozwoli uzyskać odpowiedź na frapujące ich wątpliwości, lub żądają wielu sesji, by skupiwszy na sobie uwagę, rozpracować demony z przeszłości. A ilu ludzi, tyle historii. Mniej lub bardziej szczęśliwych, momentami traumatycznych, wymagających poukładania przed śmiercią. Nie każdy wie, jak przeżyć życie, by odczuć z niego satysfakcję przed końcem i jak na ten nieuchronny koniec się przygotować. Są przypadki różne. Pacjentka onkologiczna, która zgłasza się na spotkanie z psychiatrą boi się śmierci tak samo, jak starszy człowiek, nad którym wisi cień niezamkniętej w przeszłości sprawy. Tylko powody lęku są inne. 

Dylematy pacjentów są odmienne, podobnie jak ich marzenia i motywacje, co widać w tej książce. Irving  opowiada także o wysiłkach pogodzenia własnego emocjonalnego życia z tym, czego wymaga od niego wykonywany zawód. Jest w tym bardzo szczery, wręcz ujmujący. Ciężar zasłyszanych historii jest ogromny, przez to nie pozostaje bez wpływu na osobę autora. Nie da się nie zauważyć, że on sobie bardzo dobrze radzi z tym wyzwaniem nie tylko ze względu na ogromne doświadczenie, ale także na wrodzoną empatię i mądrość, której mu nie brakuje. 

Istoty ulotne. Opowieści psychologiczne ukazują, to, że psychoterapia powinna być traktowana nie jako szansa na uzyskanie gotowej recepty na życie, ale jako klucz, który trzeba dopasować do odpowiednich drzwi. Irvin jest tutaj nie wyrocznią, a pomocnikiem kierującym pacjentów w stronę tego, co jest im potrzebne. Czasem ma ochotę coś przyspieszyć w toczącym się procesie, a innym razem zastanawia się, czy nie wycofać się nieznacznie, czy nie poszedł o jeden krok za daleko, chcąc pomóc. Mimo jego obecności cały wysiłek, jaki muszą podjąć pacjenci, nadal tkwi na ich barkach. 

Szczerze mówiąc nie widzę sensu, by streszczać każdą historię z osobna. Nie wiem, czy próba przybliżenia ich treści coś wniesie w Wasze życie. Bo tu nie chodzi stricte o historię, spodziewany jej epilog, ale o odbiór tego ładunku emocjonalnego. Każda z tych opowieści ma swój ciężar i przesłanie. To już chyba zależy od indywidualnej wrażliwości każdego z nas, w jaki sposób to potraktuje, co dla siebie z tego wybierze. 

Temat przemijania, nadchodzącej śmierci czy dawnych krzywd, poniesionej lub zadanej niesprawiedliwości nie jest przyjemny. Ale przecież życie to nie tylko dobre chwile, to także konieczność konfrontacji z tym, co większości z nas sprawia problemy, o czym nie chcemy  myśleć. A książka taka jak ta, czy faktycznie spotkanie z psychoterapeutą, pozwala wyraźniej zobaczyć pewne rzeczy. Przynajmniej ja tak uważam.

“Każdy z nas jest czymś ulotnym; i ten, który pamięta, i ten, którego pamiętają. Wszystko jest nietrwałe, i pamięć, i przedmiot pamięci. Niedługi czas, gdy o wszystkim zapomnisz; niedługi czas, gdy wszyscy zapomną o tobie. W krótkim czasie będziesz nikim nigdzie”.

Dziękuję Wydawnictwu Czarna Owca za przekazanie egzemplarza recenzenckiego książki