O nic nie pytaj – Dagmara Leszkowicz-Zaluska

Tytuł: O nic nie pytaj
Autor: Dagmara Leszkowicz-Zaluska
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Kategoria: historia, obyczajowe
Liczba stron: 360

O nic nie pytaj autorstwa Dagmary Leszkowicz-Zaluskiej to jedna z nowości, które niedawno odebrałam. Byłam bardzo pozytywnie nastawiona do lektury, dlatego że czasy II wojny światowej i lata tuż po niej, są dla mnie wyjątkowo interesujące. Nie zawiodłam się — książka wpisała się w moje oczekiwania.

O nic nie pytaj — czego możecie spodziewać się w treści?

Autorka przedstawiła w niej historię trójki młodych ludzi. Na pierwszym planie mamy Lonię Bielak (po mężu Mankiewicz), zwaną w zależności od tego, kto się do niej zwraca, Eleonorą bądź Longiną. To bystra dziewczyna ze wsi, która w Warszawie szuka dla siebie szansy na lepsze życie po wojnie. Gdy Lonia spotyka praktycznie w jednym czasie dwóch mężczyzn, Włodka i Jakuba, zmuszona jest podjąć jedną z najważniejszych decyzji swojego życia. Mimo wątpliwości wychodzi za mąż za Jakuba. Okazuje się, że następstwa tego ruchu odczuje nie tylko bohaterka, ale, w perspektywie czasu, też obaj mężczyźni. 

Jakub to żołnierz Wojska Ludowego, któremu nie brakuje ambicji. Zaczyna wspinać się po szczeblach kariery jako oficer w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. Zajmuje się zwalczaniem tak zwanego elementu reakcyjnego, o czym Lonia na początku nie wie. Niedawno poznany Jakub jej się podoba, imponuje jej też nowe, lepsze życie w Warszawie. Dziewczyna nie podejrzewa, że godząc się na małżeństwo z oficerem bezpieki, naraża na niebezpieczeństwo siebie i innych. To, czym zajmuje się Jakub, przyprawia o gęsią skórkę. Dopiero z czasem Lonia zaczyna rozumieć, co stoi za jej wygodną codziennością.

Włodek, drugi męski bohater, na początku nie przedstawia się Loni prawdziwym imieniem i nazwiskiem, ponieważ ma ku temu ważny powód. To żołnierz AK, który nosi w sercu dawne priorytety i chce niezależnej od komunistów Polski. Nie godzi się na to, co dzieje się w kraju po wojnie. Walczy na różne sposoby z nową władzą, przez co jest na celowniku Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Kocha też Lonię, z wzajemnością. Właśnie dlatego Jakub, mąż Loni, poprzysięga sobie wszelkimi możliwymi sposobami dorwać chłopaka. Ten trójkąt uczuciowy okazał się wyjątkowo ryzykowną i niebezpieczną figurą dla bohaterów. 

Muszę jeszcze wspomnieć o ciekawej postaci matki Loni, prostej, lecz trzeźwo myślącej kobiety, która najpierw myśli, a później mówi, i różne rzeczy z tego wynikają. Pojawia się również postać Marty Sawickiej z majątku Kozłówka, która nie boi się podjąć niebezpiecznej gry z władzą komunistyczną, sprzyja też Władkowi i jego znajomości z Lonią.

Gdy Włodek i Lonia spotykają się przypadkiem w drodze do Warszawy, nie podejrzewają nawet, dokąd zawiedzie ich wspólna historia, i na jakie niebezpieczeństwo siebie wzajemnie narażą. Dziewczyna zrozumie, że w wyniku swoich decyzji stanęła pomiędzy młotem a kowadłem, kiedy przyjdzie jej zapłacić za swoje wybory.

O nic nie pytaj — moje wrażenia po lekturze

W książce autorka ukazała realia pierwszych powojennych lat PRL, które wtedy dla nikogo nie były łatwe, a już szczególnie dla tych, którzy nie zgadzali się z polityką nowej władzy. Czytelnicy, którzy niewiele wiedzą o podziemnej działalności antykomunistycznej tuż po wojnie, w trakcie lektury będą mogli te braki zrekompensować. Książka O nic nie pytaj to na moje oko dramat obyczajowy wpisany w powojenne tło. Ta historia wciąż się zmienia. Nie brakuje w niej emocji, poważnych decyzji i jeszcze poważniejszych ich konsekwencji. Stawka idzie o rzecz najważniejszą, bo o życie. 

Opowieść została napisana i podana w bardzo przystępny sposób. Nie ma w niej dłużyzn i nudy, choć też nie jest nie wiadomo jak zaskakująca. Muszę jednak przyznać, że rzeczywiście nie spodziewałam się takiego zakończenia. Tu autorce udało się mnie (i pewnie nie tylko mnie) zdziwić. Z pewnością historii nie mam nic do zarzucenia, za to mogę ją bez zająknięcia polecić. Warto. 

Recenzja powstała w ramach współpracy z Wydawnictwem Prószyński i S-ka