Na co dzień nie często myślimy o nowotworach. Najczęściej zmienia się to w obliczu choroby kogoś bliskiego lub przy nagłaśnianych w mediach społecznościowych zbiórkach pieniędzy dla osób chorych.

Dopóki na nas to nie dotyczy, nie przejmujemy się tym szczególnie. Gdybyście miały same szczerze przed sobą przyznać, która z was regularnie wykonuje cytologię, bada piersi, obserwuje znamiona oraz wykonuje badania kontrolne, jaki byłby wynik? Przyznam, że nie pamiętam o samodzielnym badaniu piersi, ale z cytologią jestem za pan brat i uważnie słucham swojego organizmu.

Dziś siedzę przed gabinetem chirurga. Wcale mi się ta wizyta nie uśmiecha, bo nie łączy się z opcją nowego, lepszego wyglądu u chirurga plastyka, ale z wycięciem i przebadaniem znamienia. Mam je odkąd pamiętam, ale po ciąży zaczęło się rozrastać i przybierać niepokojący kształt. Mam nadzieję, że badanie nie wykaże niczego podejrzanego i wraz z wycięciem pieprzyka będę mogła zapomnieć o całej sprawie.

Byłam zaskoczona, gdy pani dermatolog, z którą rozmawiałam, uświadomiła mnie, że nowotwory skóry dotyczą wielu, także młodych osób. I nie tylko tych, które “mieszkają” w solarium i nie znają umiaru w zażywaniu słonecznych kąpieli na plaży. Żeby nakreślić sytuację, mogę wam powiedzieć, że każdy z nas ma w ciągu całego życia 20% szans na to, że zachoruje na raka skóry!

Jego postaci jest kilka, a nazwy nie brzmią pokrzepiająco. Oto podstawowe typy:

• rak podstawnokomórkowy, czyli najczęstszy nowotwór skóry, rośnie wolno, ale może naciekać otaczające go struktury i niszczyć tkanki. Najczęściej występuje u osób w podeszłym wieku,
• rak płaskonabłonkowy skóry, występuje rzadziej  od poprzedniego i dotyczy najczęściej osób w wieku średnim i starszych. Szybko rośnie i jest bardzo złośliwy, daje liczne przerzuty. Najczęściej powstaje na błonach śluzowych skóry, w okolicach nosa, oczodołu, narządów płciowych,
• rak brodawkujący, najczęściej pojawia się na narządach płciowych w jamie ustnej i w obrębie stóp.Związany jest z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego HPV 6 HPV 11. Rośnie powoli i z reguły nie daje przerzutów,
• czerniak, czyli najrzadziej występujący ale także najbardziej niebezpieczny nowotwór skóry. Dotyczy osób w każdym wieku i szybko daje przerzuty.

Mimo pozorów, że nowotwory skóry nie zbierają zatrważającego żniwa, każda z nas powinna zrobić wszystko, by uniknąć zachorowania. Jeśli wydaje się wam, że zmiany na skórze zmieniają się (najczęściej powiększają się, zmieniają kształt, granice, zabarwienie, swędzą lub pieką), powinniście zgłosić się do lekarza dla własnego spokoju. Dermatolog ocenia zmiany w badaniu wzrokowym i poprzez dotyk. Do dyspozycji ma również specjalną lupę, czyli dermatoskop, przez który dokładnie przygląda się zmianie.

Jeśli padnie podejrzenie nowotworu, specjalista zaleci biopsję z pobraniem wycinka lub usunięciem chirurgicznym całej zmiany i badanie pod mikroskopem. Właśnie to mnie teraz czeka.

Lato w pełni i słońce zachęca do opalania. Dbajcie o siebie i swoich bliskich, unikajcie nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne i cieszcie się tym cudownym czasem.

Życzę wam zdrowych wakacji!

Po wydanym w ubiegłym roku przez wydawnictwo Rebel „Domku” pora na urządzanie ogródka. Jednak tylko tematycznie można powiązać te dwie gry – wyraźnie różnią się one jeżeli chodzi o zasady oraz poziom skomplikowania (dobra wiadomość dla osób, które obawiały się wałkowania w kółko tej samej mechaniki).

„Ogródek” to gra dla 1-4 graczy w wieku od 8 lat. Instrukcja przewiduje też kilka uproszczeń dla młodszych dzieci. Nie będę tutaj przytaczać pełnych zasad, ale w skrócie gra polega na zapełnianiu rabatek dostępnymi kafelkami  w taki sposób, aby w miarę możliwości nadrukowane na rabatce doniczki i klosze nie zostały zakryte (to właśnie za nie dostajemy punkty w momencie zapełnienia całej grządki). Przy układaniu należy pamiętać o tym, żeby nie utrudnić sobie kolejnych ruchów przez pozostawienie zbyt wielu pojedynczych pól, które trudno będzie zapełnić (ułożonego już kafelka nie można potem przestawiać). Na szczęście przed podjęciem decyzji każdy kafelek możemy wziąć do ręki i przymierzyć w różnych konfiguracjach, czy będzie pasował.

Kafelki różnią się wielkością i kształtem, a każda rabatka ma inny układ doniczek i kloszy, więc strategię każdorazowo musimy dostosowywać do sytuacji na stole. Zamiast fragmentu rabatki możemy też wziąć dodatkową doniczkę, która co prawda zakrywa tylko jedno pole, ale za to daje dodatkowy punkt. Jeżeli chcemy szybciej zapełnić grządkę i rozpocząć nową, możemy puste miejsca wypełnić kotami. Nie dają one co prawda dodatkowych punktów, ale przez szybsze „zamknięcie” grządki mamy szanse na skompletowanie w ciągu gry większej ilości rabatek i w efekcie punktowanie więcej razy. Jak widać w każdym ruchu trzeba kalkulować. Na etapie punktowania też podejmujemy decyzje: idziemy jednym znacznikiem do przodu, żeby zdobyć więcej punktów, czy przesuwamy kolejne, aby skorzystać z bonusów w postaci dodatkowego kota lub doniczki.

W swoim ruchu do wyboru mamy od 2 do 4 kafelków, ale możemy przewidzieć, jakie będą dostępne w kolejnych ruchach, więc warto planować długofalowo i kontrolować sytuację – szczególnie pod koniec gry, kiedy szybsze ukończenie rabatek chroni nas przed utratą punktów. Końcówka bywa frustrująca – od momentu rozpoczęcia piątej lub szóstej rundy (w zależności od ilości graczy) liczą się tylko rabatki, na których mamy minimum trzy kafelki i gra toczy się do momentu zapełnienia wszystkich pozostałych na stole grządek (nie dobieramy już nowych). Jednak przed każdym ruchem gracz, który nie ukończył rabatki, musi najpierw odjąć sobie dwa punkty na torze punktacji, co sprawia, że staramy się jak najszybciej zakończyć układanie.

Gra świetnie ćwiczy wyobraźnię przestrzenną, planowanie i kalkulowanie, co bardziej się opłaca, żeby osiągnąć lepszy wynik od pozostałych. Nie mamy zbytniej możliwości szkodzenia innym (każdy układa swój ogródek), więc trzeba się skupić na uzyskaniu jak największej ilości punktów. Gra jest pięknie wydana, obrazki są śliczne (opakowanie nie do końca to oddaje), a elementy są wykonane z porządnej, grubej tektury, więc raczej szybko się nie zniszczą. Trochę się bałam, że atrakcyjność obrazka będzie dla dzieci ważniejsza niż faktyczna korzyść z wybrania takiego a nie innego kafelka, ale już po pierwszej rozgrywce względy pragmatyczne zaczęły wygrywać. Wybory estetyczne mają natomiast miejsce przy dobieraniu kotów (co dla przebiegu rozgrywki nie ma żadnego znaczenia, bo wszystkie pełnią taką samą funkcję, ale dla mojej córki jest bardzo ważne). Trochę w pierwszym momencie rozbawiła nas przestrzenna taczka, która służy tylko do oznaczania, z której strony dobierane będą kolejne żetony na planszę, więc mogłaby być dowolnym znacznikiem. Muszę jednak przyznać, że wśród dzieci robi furorę i mało które może się powstrzymać od zabawy tym elementem.

Trzeba jednak powiedzieć, że ta gra nie jest dla wszystkich. Co prawda zasady są proste, więc dzieci nie będą miały problemów ze zrozumieniem, ale sama rozgrywka wymaga pewnej cierpliwości, szczególnie jeżeli gramy w pełnym, 4-osobowym składzie lub z osobami, które przed każdą decyzją długo się zastanawiają. U nas rozgrywka w 4 osoby zazwyczaj trwała około godziny. Dlatego nie polecam jej graczom, którzy nie mają jeszcze specjalnego doświadczenia oraz takim, którzy szybko się nużą i tracą cierpliwość. Po pierwszych rozgrywkach z dzieciakami byliśmy zachwyceni, ale po wypróbowaniu „Ogródka” na większym gronie, w grze z koleżankami i kuzynkami okazało się, że niektóre dzieci w połowie gry traciły zainteresowanie (co nie przeszkadzało im zaraz po zakończeniu spędzić dłuższego czasu na zabawie w układanie dużego ogródka z wszystkich dostępnych elementów – czy wspominałam, że gra jest śliczna?). Na pewno korzystniej wypada tu gra w 3 osoby, gdzie krócej czekamy na swoją turę. Można też spróbować na początku zmniejszyć ilość rund, jakie rozgrywamy.

Z drugiej strony jest to świetna pozycja dla rodzin, które chcą z gier typowo dziecięcych przejść na trochę poważniejsze albo kupić grę, w którą będzie można zagrać również w gronie dorosłych. Przetestowałam tę grę w kilku rozgrywkach z mężem, który stwierdził, że jest niezła (a w jego ustach to prawdziwa pochwała!). Mimo faktu, że elementy dokładane są losowo, cały czas widzimy, co jest dostępne na planszy, a co dojdzie w następnej kolejności. Widzimy też, które kafelki będą dostępne dla innych graczy, a których na pewno nam nie podbiorą do naszego kolejnego ruchu. „Ogródek” daje więc znacznie większe możliwości planowania niż gry, w których o naszym ruchu lub o zdobyciu określonych surowców decyduje rzut kostką. Ale nawet bez tego mali gracze mogą czerpać satysfakcję z układania elementów i kompletowania własnych rabatek.

Zdjęcia: Maria Podżorska

Moja stara pralka widziała niejedno, wyprała setki, jak nie tysiące tetr, koszul, pajacyków, można rzec – była niezastąpiona. Służyła nam całe piętnaście lat. Wiele osób nie dowierzało, że jest ona tak stara, no bo przecież nie wygląda na zużytą, jej kołnierz nie jest spleśniały i czarny, nie brudzi, nie psuje się. No trochę się psuła, ale jak się ma wujka eksperta w serwisie pralek to zawsze doradził i uratował.

Jednak przyszedł moment, by się z nią pożegnać. Jej miejsce zajęła pralka Sharp Lady, która nie dość, że jest wąska – zaledwie głęboka na 42cm, to jeszcze ładowana z boku, przez co zyskałam nową półkę w łazience. Zaskoczyła mnie jedną ważną dla mnie funkcją – programem Allergy Smart, który został zatwierdzony przez Brytyjskie Towarzystwo Alergiczne (Allergy UK). Ten specjalny program usuwa z odzieży wybrane alergeny i  bakterie, dbając o zdrowie Twojej rodziny. Podobno jest w stanie usunąć nawet do 8 alergenów. Na czym to polega? Otóż głównie na podwyższeniu i obniżeniu temperatury prania, dodatkowym płukaniu, przez co mamy większą pewność, że nawet proszek zostanie dokładnie wypłukany.

Mając nową pralkę, chciałabym aby i ona posłużyła mi wiele lat, dlatego podzielę się z wami wskazówkami, których nie usłyszycie od sprzedawców – to rady wujka, eksperta, który naprawdę zna się na tych rzeczach – w końcu moja stara pralka dotrwała 15 lat.

Nie używaj chemicznych środków odkamieniających

Kamień osadzający się na grzałce, bębnie czy filtrze, potrafi doprowadzić do uszkodzenia pralki. Naprawa tych części bardzo często jest „bolesna” dla domowego budżetu i rozsądne wydaje się wtedy zakupienie nowej pralki. Na każdym kroku, czy w sklepie, telewizji, Internecie, zasypywani jesteśmy produktami, które są właśnie po to, aby taki kamień usuwać, aby zmiękczać wodę. Pomyśl, zanim go kupisz. Jest prostszy i tańszy sposób, by oczyścić pralkę ze zbędnego kamienia.

Wystarczy ustawić pranie na najwyższą temperaturę (90°C) – można także do takiego pustego prania dodać jedną torebkę kwasku cytrynowego lub sody oczyszczonej. Taki zabieg powtarzaj co miesiąc.  

Zwracaj uwagę na obroty

Gdy kupujesz pralkę, na co zwracasz uwagę? Pewnie na maksymalną liczbę obrotów na minutę, kierując się myślą, że im więcej tym lepiej. Nie do końca jest to prawdą. Ustawiając ją na maksymalne obroty sprawisz, że pranie będzie nieco suchsze, ale bardziej wygniecione. Poza tym, wiele ubrań, a zwłaszcza dziecięcych jest bardzo delikatnych, tak samo jak bielizna, czy sukienki. Wirując je na najwyższych obrotach narażasz je na zniszczenie. Wystarczy jeden mały trik, aby ubrania były całe, a pralka pracowała więcej lat. Po prostu zmniejsz ilość obrotów. Jeśli twój sprzęt potrafi osiągnąć 1200 obrotów, z uporem maniaka zmieniaj to na 600. Twoje pranie wyschnie, no może 5 minut później, za to pralka będzie ci wdzięczna.

Nie przepełniaj pralki

Twoja pralka też potrafi “chodzić” po łazience? Kiedyś mój wujek zrobił wraz z kolegami w serwisie test pralki. Postanowili sprawdzić, czy pralka poradzi sobie z wyprawką młodej mamy. Na dzień dobry wrzucili do pralki około 40 sztuk pieluszek tetrowych. Testowana pralka doznała wielu uszkodzeń technicznych i nie nadawała się do naprawy. Pieluszki tetrowe nasiąkają wodą i zachowują się jak worek cementu, który nadmiernie obciąża bęben pralki. Jeśli jesteś młodą mamą i pierzesz tetrę, daj maksymalnie trzy, cztery pieluszki plus ubranka dziecięce i inną odzież, starając się nie przekroczyć maksymalnego wsadu pralki. Nie wkładaj do bębna tyle ile się zmieści, dociskając na siłę, tylko zdecydowanie mniej. Im bardziej będziesz żyłowała swoją pralkę, tym krócej ona pożyje, przez co będziesz zmuszona ją naprawiać lub wymienić na nową.

Eureka – tajemniczy przycisk pauza

Przypomnij sobie, ile razy po włączeniu pralki zapomniałaś coś do niej wrzucić, no ale program ruszył i drzwiczki się nie otworzą. Niech to …. . Niektórzy producenci wyszli naprzeciw tej potrzebie i stworzyli tzw. okienko addwash i jeśli zapomnisz otwierasz je i wrzucasz brakujące pranie. Powiem wam w sekrecie, że nie trzeba mieć takiego okienka, by na początku prania, zanim pralka nabierze wody,  dorzucić coś jeszcze, wystarczy nacisnąć przycisk pauza, odczekać aż blokada drzwi puści i wrzucić co się zechce. Prawda, że proste? To nie żadna ściema, praktykowałam już kilka razy na mojej nowej pralce.

Pamiętaj o zaworze

Kiedy dostarczono nam nową pralkę, nie mogłam się doczekać jej montażu. Niestety w łazience pojawił się istny Armagedon. Zawór od wody przeciekał nie byle jak, na godzinę traciłam ponad 10l wody. Pan hydraulik ładnie zamontował nowy zawór i zadał proste pytanie – czy Pani zakręcała zawór po skończeniu prania?  – YYYYEEEEE, szczerze nie pamiętam, on w większości był otwarty, – to teraz proszę go zakręcać. Jak Pani go nie używa, to nie spełnia swojej funkcji. Trzeba dbać o sprzęt proszę Pani. Będę dbać – odpowiedziałam odwracając głowę, by Pan nie zauważył rumieńca na mojej twarzy =p

Proszek, płyn czy kapsułki

No właśnie co jest lepsze, bardziej wydajne, i mniej szkodliwe dla pralki. Wujek na to pytanie odbił piłeczkę – co było pierwsze?  Proszek. Dziś prawie każdy proszek zawiera w sobie zmiękczacze i inne bajery, które sprawiają, że nasze pranie jest czyste i ładnie pachnie. Za radą wujka odstawiłam płyny do płukania, i inne dodatkowe środki, co sprawiło, że kołnierz pralki po pewnym czasie nie zachodził pleśnią, czy czarnym nalotem. Decyzję zostawiam Tobie, a jak nie jesteś pewna, poeksperymentuj i sprawdź co bardziej ci pasuje.

Znasz jeszcze jakiś sposób by wydłużyć pralce życie? Chętnie się dowiem, bo mam nadzieję, że moja nowa pralka Sharp Lady posłuży nam wiele lat.