Neofobia – nowomodna choroba czy poważna przypadłość wieku dziecięcego?
Twoje dziecko je „trzy produkty na krzyż” i odmawia próbowania nowych pokarmów? Wbrew pozorom nie oznacza to, że wybrzydza i grymasi. Być może masz w domu małego neofobika.
Neofobia żywieniowa to niechęć do próbowania nowych pokarmów, a także odmowa spożywania tych, które jedynie wyglądają jak nowe. Przykładowo, jeśli dziecko przyzwyczajone jest, że na talerzu leżą ziemniaki w całości, a nagle dostanie ugniecione – jest wielce prawdopodobne, że odmówi ich spróbowania. Wygląd potrawy ma bezpośredni wpływ na chęć lub niechęć do jedzenia. Dlatego nie dziwmy się rodzicom, którzy mówią, że ich dziecko je tylko krojone jabłko i nie można mu podać tartego. To naprawdę nie znaczy, że dziecko nimi rządzi. Po prostu rodzice wiedzą, co robić, by ich dziecko łaskawie coś zjadło. W końcu ostatecznie chodzi o nakarmienie malucha, a nie postawienie na swoim „bo tak”.
Niechęć do jedzenia ujawnia się u dzieci między drugim a piątym rokiem życia, częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek. Wbrew pozorom nie jest spowodowana nieprawidłowym rozszerzaniem diety w okresie niemowlęcym. Nawet jeśli dziecko mając półtora roku je wszystko, co mu podsuniemy, nie ma żadnych gwarancji, że rok później będzie jadło więcej niż trzy produkty. Najczęściej dzieci odmawiają jedzenia warzyw, owoców i mięsa. Co ciekawe – nigdy nie odmawiają jedzenia słodyczy i praktycznie nigdy nabiału.
Co robić, gdy dziecko nie chce jeść np. marchewki? Rozwiązanie wydaje się może dziwne, ale… uparcie kłaść tę marchewkę na talerz. Kilkulatki odmawiają jedzenia nowych, nieznanych produktów. Dowiedziono, że mniej więcej za dziesiątym razem marchewka przestaje być nowa. Mózg traktuje ją jako pożywienie znane i bezpieczne. Podobnie jest z innymi potrawami. Tylko cierpliwością można cokolwiek osiągnąć. Co ciekawe, mózg dziecka można oszukać, po prostu stawiając w pobliżu talerz z nielubianą potrawą. Jeśli dziecko będzie patrzyło na niego wystarczająco długo, za którymś razem uzna produkt za znany, bezpieczny i chętnie po niego sięgnie.
Dzieci to doskonali obserwatorzy. Jeśli sami będziemy jeść hamburgery z wołowiną, nie dziwmy się, że maluch krytycznym okiem spojrzy na grillowaną pierś kurczaka z surówką. Dzieci wykazują większy apetyt, jeśli na talerzu mają to samo, co ich rodzice. Ponadto chętniej jedzą to, co kupują rodzice. Może to tłumaczyć niechęć dziecka do zbiorowego żywienia w przedszkolu lub szkole.
Jeśli mamy w domu małego neofobika, musimy wspiąć się na szczyty dyplomacji. Z jednej strony podsuwać nowe produkty, z drugiej nie eskalować problemu. Dziecko powinno myśleć, że akceptujemy jego wąskie menu. Tylko w ten sposób jedzenie nie będzie kojarzyło się ze stresem.
Czy neofobik to niejadek? Absolutnie nie. Niejadek nie je nic albo je bardzo mało, ale nie dzieli jedzenia na lepsze i gorsze. Neofobik potrafi zjeść dużo, ale jego dieta jest monotonna jak telenowela wenezuelska. W pierwszej kolejności trzeba zadbać, by w diecie tej nie dominowały słodycze (najlepiej je całkowicie wyeliminować) i bułki kajzerki. Jeśli uda się przekonać dziecko, by jadło chociaż jeden gatunek mięsa, jeden owoc i jedno warzywo, można mówić o początkowym sukcesie. To, czego na pewno nie można robić, to karać dziecko za niechęć do jedzenia, porównywać do rówieśników i młodszych dzieci (on taki mały i zjadł, ty też możesz) i nie zmuszać do jedzenia tego, czego dziecko absolutnie jeść nie chce. Dziecko powinno też wiedzieć, że ma wsparcie w rodzicach. Wszelkie komentarze wszystko wiedzących ciotek (szczególnie tych bezdzietnych 😛 ) należy ucinać w zarodku.
Walka z neofobią jest powolna i dość żmudna. Jeśli rodzice czują taką potrzebę, mogą skonsultować się z psychologiem, neofobicy bowiem przejawiają mniejszą pewność siebie niż ich rówieśnicy.
Nasze babcie mówiły: „Zgłodnieje, to zje”. Mówiły też: „Niech nie żre, najwyżej zdechnie”. Dziś zaopatrzeni w wiedzę, której brakowało poprzednim pokoleniom, wiemy, że żadne z tych podejść nie jest prawidłowe.