– Aktywne dzieci lepiej pracują w grupie, lepiej radzą sobie z porażkami, wykazują się większą cierpliwością i rozumieją, że na nagrodę za wysiłek trzeba czasem trochę poczekać – mówi Magdalena Chorzewska, znana psycholog dziecięca i specjalistka ds. żywienia.

Choć łacińska wersja sentencji „w zdrowym ciele zdrowy duch” wywodzi się ze starożytnego Rzymu, to dziś jej przesłanie jest aktualne jak nigdy dotąd, ale też zachęcenie dzieci do ruchu jest trudne jak nigdy przedtem.

Jak pokazują międzynarodowe badania, problemem występującym niemal we wszystkich krajach rozwijających się jest hipoaktywność, czyli zbyt niski poziom aktywności fizycznej u dzieci i młodzieży w stosunku do ich potrzeb. Co ciekawe, ten problem dotyka w sposób szczególny bogatsze społeczeństwa, które mogą korzystać z lepiej rozwiniętej infrastruktury sportowej.

Co zatem zrobić, aby zachęcić dzieci do ruchu oraz jakie korzyści daje najmłodszym aktywność fizyczna – zapytaliśmy znaną psycholog dziecięcą i specjalistkę ds. żywienia, Magdalenę Chorzewską.

Czy możliwe jest określenie optymalnego poziomu aktywności fizycznej u dzieci? Albo inaczej – ile wysiłku i w jakiej formie potrzebuje dziecko w różnym wieku?

Magdalena Chorzewska: Według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia, dziecko w wieku 5-17 lat potrzebuje minimum 60 minut różnorodnego wysiłku dziennie. Ponadto 5 razy w tygodniu powinno wykonywać przez pół godziny bardziej intensywny wysiłek, po którym pojawi się uczucie zmęczenia. W przypadku młodszych dzieci, WHO zaleca 15 minut takiego wysiłku 3 razy w tygodniu.

Jeżeli chodzi o formę aktywności, wszystko zależy od możliwości dziecka i ewentualnych ograniczeń. Szczególnie zaleca się jednak ćwiczenia ogólnorozwojowe, które są dobre dla wszystkich. Mam tu na myśli np. pływanie, które nie obciąża układu kostno-stawowego, a przy tym rozwija wszystkie cechy motoryczne. Przebywanie w wodzie i trenowanie w takich warunkach dodatkowo hartuje organizm poprzez zmianę środowiska. Oczywiście wszystko powinno odbywać się w konsultacji z trenerem pływania.

A inne przykłady dyscyplin, w których kładzie się nacisk na ćwiczenia ogólnorozwojowe?

– Na pewno mogę polecić judo czy gimnastykę. To dyscypliny, w których jest dużo ewolucji gimnastycznych, co przygotowuje organizm ogólnorozwojowo. Dzieci, które je uprawiają, w przyszłości będą miały świetną bazę do uprawiania każdego sportu.

Z pewnością wiele zależy od wieku dziecka, stanu jego zdrowia i warunków życiowych. Czy istnieje prosta i skuteczna recepta na to, jak zachęcić młodego człowieka do sportowego trybu życia?

– Najlepiej poprzez modelowanie, czyli uczenie dziecka na własnym przykładzie. Trudno jest opowiadać podopiecznemu o zbawiennym wpływie sportu na nasze życie i zachęcać do jego uprawiania, jeśli sami prowadzimy kanapowy tryb życia i narzekamy, kiedy trzeba wejść po schodach na drugie piętro.

Ważne jest, aby dziecko przez cały czas aktywności fizycznej dobrze się bawiło. Wtedy wysiłek nie będzie przykrym obowiązkiem, a nagrodą i wyczekiwanym momentem w ciągu dnia. Trzeba oczywiście pamiętać też o częstym uzupełnianiu płynów, w czym może pomóc wygodna butelka z korkiem niekapkiem.

Na co jeszcze warto zwrócić uwagę, zachęcając dziecko do ruchu?

– Ważne jest motywowanie do sportu poprzez dawanie dziecku pozytywnej informacji zwrotnej, na zasadzie „świetnie ci idzie, tak trzymaj!”. Powinniśmy też umożliwiać podopiecznym uprawianie sportu w przyjaznym środowisku czy otoczeniu. Istotne jest też wsparcie grupy, w której dziecko ćwiczy. Warto też poszukać wspólnie z dzieckiem jego sportowego wzoru, autorytetu i pokazanie na jego przykładzie, jak ważna jest aktywność i co wnosi w nasze życie.

We wszystko to, o czym Pani mówi, idealnie wpisują się takie akcje jak „Rusz się z Kubusiem!”, w ramach której marka Kubuś mobilizuje dzieci i wspiera ich mamy w propagowaniu ruchu oraz aktywnego i  szczęśliwego dzieciństwa. Przykładem dla najmłodszych są właśnie ich idole, piłkarze – Kamil Grosicki, Bartosz Kapustka i Michał Pazdan, którzy zostali ambasadorami akcji, a ich wizerunek jest też dostępny na specjalnej wodzie smakowej Waterrr Sport, idealnej np. na trening.

– Dokładnie tak. Jeśli brakuje nam inspiracji, nie bójmy się skorzystać z wiedzy specjalistów i idoli. Warto śledzić tego typu akcje i szukać w nich tego, co zainteresuje nas i nasze dziecko. Myślę, że piłkarze mogą dawać dzieciom bardzo dobry przykład: ważny jest ruch każdego dnia i jest on dobrą zabawą, a zmiany naszych przyzwyczajeń zależą tylko od nas.

A czy Pani ma swój pomysł jak dotrzeć do rodziców, a może raczej nauczycieli i zredukować rosnącą liczbę zwolnień z lekcji WF-u?

­- Jeżeli chodzi o coraz większą liczbę zwolnień z lekcji wychowania fizycznego, trzeba odwołać się do przyczyn takiego stanu rzeczy. Często jest tak, że na prośbę o zwolnienie wpływają nudne lekcje i nauczyciel, który nie ma pomysłu na zajęcia, a także przyzwolenie rodziców. Kluczowy jest też wiek, w którym dzieciaki zaczynają unikać ćwiczeń – niechęć pojawia się najczęściej około 12-13. roku życia. Często dzieje się tak z powodu narastającego lęku społecznego, strachu przed wyśmianiem, oskarżeniami o niezdarność itp. Żeby usunąć przyczynę, trzeba odwołać się do źródła. Atrakcyjnie prowadzone lekcje i motywujący nauczyciel mogą zdziałać cuda. Korzystanie z pomocy ekspertów może być nieocenionym źródłem wsparcia dla rodziców i nauczycieli w tym zakresie.

Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na nasze ciało jest dość oczywisty. Uprawianie sportu wpływa jednak nie tylko na poprawę kondycji ruchowej, ale także intelektualnej. Liczne publikacje z zakresu medycyny i psychologii potwierdzają tę tezę. A jak teorie naukowe przekładają się na życie codzienne?

– O wpływie aktywności z punktu widzenia psychologii jest bardzo dużo publikacji. Mowa w nich o pozytywnym wpływie uprawiania sportu na funkcje poznawcze – myślenie, zapamiętywanie, przetwarzanie informacji, koncentrację uwagi.

Sport ma także wpływ na kształtowanie postaw i zachowań. Aktywne dzieci lepiej pracują w grupie, lepiej radzą sobie z porażkami, wykazują się większą cierpliwością i rozumieją, że na nagrodę za wysiłek trzeba czasem trochę poczekać. Z mojego doświadczenia wynika dodatkowo, że rzadziej trafiają do mnie dzieci z diagnozą zaburzeń nastroju, które aktywnie uprawiają sport.

Miałam kiedyś 12-letniego pacjenta, który czynnie uprawiał pływanie i trenował po dwa razy dziennie 5-6 razy w tygodniu. Chłopiec miał niezwykle silną wewnętrzną motywację, nikt go do tego nie zmuszał.

Trudno jest oddzielić przymuszanie od motywowania? Co by Pani podpowiedziała w tej sprawie rodzicom? Bardzo często jest niestety tak, że rodzice przekładają swoje niespełnione ambicje na dzieci i nieumiejętnie motywując, skutecznie zniechęcają swoje pociechy do sportu.

– Motywacja działa wtedy, kiedy odwołuje się do wewnętrznej motywacji dziecka. To znaczy, że zadziała wtedy, kiedy to „coś” będzie faktycznie ważne dla naszego dziecka. Będąc rodzicem należy skupiać się na pozytywach, pokazywać plusy i chwalić, gdy malec wróci zmęczony z treningu. Powinniśmy podkreślać, że podoba nam się to, co robi i zauważać progres – chwalić, gdy dziecko przebiegnie 6 okrążeń, zamiast zwyczajowych 3 – a także podkreślać pozytywny wpływ aktywności. Tak jak mówiłam, najważniejsza jest pozytywna informacja zwrotna.

***

Podczas ruchu niezwykle istotne jest również prawidłowe nawadnianie organizmu. Marka Kubuś wyszła naprzeciw potrzebom młodych sportowców, wprowadzając nową wodę witaminową Kubuś Waterrr Sport.

Kubuś Waterrr Sport jest dostępny w trzech pysznych smakach (Citrus-Mix, Jagoda oraz Malina-Granat), w poręcznych i wygodnych opakowaniach, z wizerunkami ambasadorów akcji „Rusz się z Kubusiem!” Kamila Grosickiego, Bartosza Kapustki i Michała Pazdana na etykietach.

Nie jestem matką Teresą, nie udzielam się dla innych bardziej, niż każe mi zwykła ludzka przyzwoitość. Ale nigdy, przenigdy nie ominęłabym człowieka, bez upewnienia się, że nie potrzebuje on pomocy.

W drugi dzień Świąt Wielkanocnych wychodziłam po 22.00 z psem na spacer. W przedsionku klatki schodowej siedział człowiek, od którego było czuć alkohol. Zapytałam czy wszystko dobrze, bo nie powinien tu siedzieć. Odpowiedział, żebym pozwoliła mu tu zostać albo podała adres noclegowni, bo on nie jest pijany tylko „wczorajszy”, życie mu się zawaliło i nie ma dokąd pójść, a jest mu bardzo zimno. Faktycznie, nie był może wymuskany, ale na menela też nie wyglądał.

Zadzwoniłam do centrum kryzysowego po adres przytuliska, okazało się, że nie przyjmują tam poza zimą. Przekazałam to jemu i poprosiłam, by jednak wrócił do domu, bo klatka schodowa to nie miejsce na spanie.

Po kwadransie wracałam z psem, a facet wyglądał jakby gorzej, nie miał siły siedzieć. Zapytałam go ponownie, czy nie potrzebuje pomocy. Poprosił o szklankę wody. Przyniosłam mu ją, a on ze łzami  przyznał, że dziś wcale nie pił, tylko wczoraj zapijał smutki, bo on nie ma po co żyć, nie ma już do kogo wracać. Poza tym jest cukrzykiem i od wczoraj rana nie przyjmował insuliny. Myślał po prostu, że zaśnie i się nie obudzi jak się zapije, bo nie miał ani dokąd pójść ani odwagi zrobić sobie krzywdy.

Po prostu zamarłam i w jednej chwili facet z “menela” przeistoczył się w człowieka, który na chwilę zgubił sens życia. Wezwałam pogotowie, mężczyzna zgodził się przyjąć pomoc medyczną i karetka zabrała go do szpitala. Szczerze mam nadzieję, że się jakoś pozbiera. Jaki by nie był, to zawsze człowiek, o czym niestety nie każdy pamięta.

Gdy próbowałam mu pomóc, mijały mnie dwie osoby, jedna spojrzała z niechęcią w naszą stronę a druga udała, że nas nie widzi. Ja rozumiem, że można się bać obcych ludzi, nie wiadomo, co w człowieku siedzi. Sama miałam sytuację, gdy latem natknęłam się w lesie z psem, na pijaczka leżącego na ścieżce, który wyglądał na mocno obitego. Dobrze, że miałam psa na smyczy (bez ujadającego Morrisa raczej nie zbliżyłabym się do niego), bo na moje pytanie o pomoc, facet z rozwalonym nosem wybełkotał stek przekleństw, pozbierał się z ziemi, zabrał butelkę i potoczył się dalej.

Uważam jednak, że moralnym (i chyba nawet prawnym) obowiązkiem każdego z nas, jest udzielić pomocy, gdy istnieje taka konieczność. W takich sytuacjach, gdy się boicie o siebie i to was powstrzymuje przed udzieleniem pomocy, warto poprosić kogoś by był z wami. Znajomy, sąsiad czy ktokolwiek inny, byle razem było raźniej. O własne bezpieczeństwo należy zadbać przede wszystkim.

Ja nie wyobrażam sobie, bym miała rano natknąć się na martwego faceta, bo nocą ominęłam go na klatce dla własnego spokoju. Taka jestem, po prostu.

P.S. Koleżanka, którą prosiłam o pomoc, napisała mi smsa, czy adoptowałam już tego bezdomnego. Pół żartem, pół serio odpisałam, że raczej kupiłam sobie bilet do nieba, pomagając człowiekowi.

Jeśli nie wiecie jak się zachować, zachowajcie się przynajmniej przyzwoicie.

Czy Wy również macie wrażenie, że niektórzy ludzie specjalnie starają się nie zauważać kobiet w ciąży? Od kiedy dowiedziałam się o swoim odmiennym stanie, obserwuję zachowania innych osób wobec przyszłych mam. Niestety z moich obserwacji wynika, że nie jest zbyt dobrze. Z przykrością muszę stwierdzić, że życzliwość wobec kobiet ciężarnych w naszym kraju nadal pozostawia wiele do życzenia.

Niektórzy z Was mogą się oburzyć, bo przecież ciąża to nie choroba i skoro kobiety domagały się kiedyś równouprawnienia, to w czym jest problem? Dlaczego miałyby być traktowane inaczej niż ktokolwiek inny? Pewnie, można wychodzić z takiego założenia. Ja sama również jestem zdania, że ciąża to nie choroba, jednak uważam, że kobiety przy nadziei powinny być traktowane nieco inaczej. W końcu noszą w sobie nowe życie, o które powinny dbać już od samego poczęcia i niestety niejednokrotnie może to wymagać reakcji obcych im osób.

Kobiety w ciąży nie mają w Polsce łatwego życia! Dlaczego tak uważam? Z trzech powodów:

1. Obecnie jestem w 8 miesiącu ciąży. Brzuszek już widać, nawet w kurtce. Jednak tylko raz zostałam przez kogoś przepuszczona w kolejce do kasy sklepowej, a dało mi to jedynie tyle, że przed sobą miałam jeszcze 4 a nie 5 osób. Reszta udawała, że mnie nie widzi.
2. W wielu marketach stoję (bez kurtki) w długich kolejkach – nikt mnie nie zauważa, nawet obsługa sklepu. Wyjątek stanowiła jedna miła kasjerka w Lidlu, ale to potwierdza tylko regułę. W wielu hipermarketach nie ma nawet specjalnych kas dla ciężarnych czy rodziców z dziećmi.
3. Ostatnio musiałam zrezygnować z podróży autobusem. Był tak zatłoczony, że zwyczajnie bałam się nim jechać. Tam też nikt nie ustąpił mi miejsca. Innego dnia kiedy podczas podróży poczułam się gorzej i poprosiłam o ustąpienie miejsca, to musiałam się jeszcze nasłuchać.

Wśród ludzi panuje znieczulica i jest mi naprawdę przykro z tego powodu.

U lekarza czy w aptece, kobiety ciężarne mają prawnie zagwarantowane przyjęcie bez kolejki, ale czy tak rzeczywiście jest? O ile w przychodni, laboratorium czy innych placówkach medycznych jako tako to funkcjonuje, tak w aptekach nie zauważyłam żeby ktoś tego prawa przestrzegał.

Od dziecka byłam uczona szacunku do osób starszych. Zdarza mi się wnieść im zakupy po schodach, pomóc wypełnić druki na poczcie czy też ustąpić miejsca w autobusie. Większości z nas takie zachowanie wydaje się zupełnie naturalne, prawda? To dlaczego w przypadku kobiet przy nadziei jest inaczej? Jak wspomniałam na początku, ciąża to nie choroba, ale prawda jest taka, że nie mamy pojęcia jak się w danej chwili czuje przyszła mama i czy aby na pewno nie potrzebuje naszej pomocy albo chociaż odrobiny życzliwości…

Zauważyłam, że najwięcej empatii mają w sobie młode mamy, które pamiętają jak się w tym okresie czuły i czasem marzyły o tym, by ktoś przepuścił je w kolejce, czy też ustąpił miejsca w komunikacji miejskiej. Najgorzej natomiast zachowują się starsze panie, a przecież większość z nich jest mamami, babciami, więc z założenia powinny rozumieć powagę sytuacji. Prawda jest taka, że to właśnie one zwykle mają najwięcej do powiedzenia. Młodzież natomiast udaje, że nas nie widzi. Nadzieja jest jeszcze w mężczyznach, choć z tymi też różnie bywa.

Ja nie dopominam się specjalnego traktowania, poza laboratorium czy przychodnią, bo tam po prostu dbam o siebie i maluszka. W sklepach natomiast, jeśli czuję się dobrze to nie mam takiej potrzeby. Nie korzystam też z pierwszeństwa obsługi, jeśli w danym sklepie jest tabliczka z informacją, że kobiety w odmiennym stanie obsługiwane są poza kolejnością. Chciałabym jednak żeby hasła z tych tabliczek nie były jedynie pustymi hasłami, a były znane obsłudze, która zwróci szczególną uwagę na kobietę w ciąży i zaproponuje podejście do kasy bez kolejki. To naprawdę drobne gesty, ale od takich powinno się zaczynać wprowadzać zmiany. A w kwestii traktowania kobiet ciężarnych nasze społeczeństwo potrzebuje zmian.

Nadzieja w naszych dzieciach. Jeśli wychowamy je zgodnie z osobistymi przekonaniami to jest szansa, że coś się w przyszłości zmieni.

Autorka bloga parentingowo – lifestylowego http://polishgirlolga.pl zaprasza do siebie 🙂