Od września mój drugi syn pójdzie do przedszkola. Czekałam na tę chwilę cały rok, ponieważ jako trzylatek nie dostał się, z powodu braku miejsc. Teraz jest inaczej i Wojtek od września stanie się prawdziwym przedszkolakiem. Nie martwię się o to, jak sobie poradzi. Jestem pewna, że pójdzie mu świetnie, bo to mądre, otwarte na ludzi i zdolne do kompromisu dziecko. Ale mam trochę inne obawy, bo mimo wszystko rok spędzony w domu, patrząc na dzieciaki, które przechodzą z grupą wyżej, to rok nie w pełni wykorzystany. W przedszkolu dzieci uczą się więcej, zauważyłam to przy moim starszym synu.

Teraz pojawiło się pytanie, jak można ułatwić dziecku start w tę dziecięcą edukację? Z Bartkiem (starszym synem), myślałam, że nic nie muszę przyspieszać, bo nie chcę go wpychać do dziecięcego wyścigu szczurów. Tak wtedy widziałam poświęcenie dodatkowego czasu z dzieckiem nad kartami pracy, rozwijanie umiejętności i poszerzanie wiadomości. Teraz patrzę na to inaczej. To nie wyścig szczurów, ale ułatwienie dziecku wejścia w etap edukacji przedszkolnej. Praca wykonana teraz, zaowocuje w przyszłości, warto więc sięgać po wsparcie, które poprzez zabawę oraz dobrze dobrane do wieku i możliwości dziecka zadania, pozwolą mu się rozwijać.

A teraz ciekawostka. Czy wiecie, że mózg 3-latka jest ponad dwa razy bardziej aktywny od mózgu osoby dorosłej? Wiedziałam, że połączenia nerwowe w nim tworzą się intensywnie, ale nie myślałam, że jest ich dwukrotnie więcej, niż dziecko potrzebuje. Co więcej, między 2 a 5 rokiem najefektywniej kształtuje się inteligencja emocjonalna, spostrzeganie wzrokowe oraz zdolności ruchowe, a pierwsze 10 lat życia człowieka to najlepszy czas na naukę języka obcego. W takim przypadku jedynie “zaprzęgnięcie” główki malucha do pracy, przynosi rewelacyjne efekty.

W przedszkolu panie, które edukują maluchy, są wykwalifikowane i doświadczone w tej materii, natomiast my, rodzice, mamy trudniej. Staramy się, bo przecież kupujemy książeczki, kolorowanki, pomoce do nauki itp. Zapewne niejedna z nas sięga również po karty pracy dedykowane przedszkolakom. I bardzo dobrze, ponieważ profesjonalne materiały przygotowane przez profesjonalnych wydawców, najlepiej wspierają rozwój ogólny dziecka 3- i 4-letniego.

Karty pracy przedszkolaków obejmują treści, które wpływają na rozwój dziecka w różnych sferach:

• Sprawność manualna – różnorodne, dostosowane do wieku i możliwości dziecka, zadania ćwiczą rączkę w sposób, który jest niełatwy do osiągnięcia bez odpowiednich pomocy.
• Logiczne myślenie – istotny aspekt w rozwoju maluchów, który umożliwia głębsze zrozumienie problemu i poszukiwanie jak najlepszych rozwiązań.
• Percepcja wzrokowa – poprzez dobór ćwiczeń rozwijających spostrzegawczość, orientację przestrzenną i orientację na kartce.
• Koncentracja uwagi – dzięki zróżnicowanym treściom zdecydowanie łatwiejsze jest stawianie dziecku wymagań możliwych do zrealizowania, zgodnych z jego poziomem rozwoju psychofizycznego.
• Inteligencja emocjonalna – ze szczególnym naciskiem na istotną w dalszych etapach edukacji naukę empatii i współpracy w grupie.
• Aktywność twórcza – która ma ogromny wpływ na rozwój wyobraźni i kreatywności maluchów.

Każdy, kto ma świadomość zalet takich materiałów, powinien po nie sięgnąć. Maluchy lepiej przygotowane pod kątem umiejętności i zastosowania wiedzy, łatwiej poradzą sobie w grupie. Nie wszystkie dzieciaki mają taką samą lekkość uczenia się, ale każde z nich ma głowę otwartą na wiedzę. Jeśli tylko pomożemy w tym procesie, możemy być mile zaskoczeni zakresem, w jaki zostanie wykorzystany potencjał malucha.

P.S. Ja mam przygotowane dla Wojtka karty pracy, zasiądę do nich w wakacje. Nie chodzi o to, by nadrobić stracony czas, ale jestem przekonana, że ułatwimy mu start w przedszkolnej edukacji. Jeśli Wy również chcecie wiedzieć więcej o tym, jak odpowiednio stymulować dzieci w młodszym wieku przedszkolnym, by szybko i efektywnie zdobywały nowe umiejętności, zajrzyjcie na www.mac.pl/postawnatrzylatka.

Miłej edukacji 🙂

Gdy musimy wypuścić spod skrzydeł naszego malucha, jedną z trudniejszych decyzji jest wybór przedszkola. Jakie warunki powinno zapewnić, czy lokalizacja jest najważniejsza, co z miesięcznym kosztem pobytu dziecka — na co warto zwrócić szczególną uwagę, wybierając przedszkole?

1.      Lokalizacja – sprawdzamy Mapy Google

Jednym z najważniejszych kryteriów jest mała odległość przedszkola od domu lub pracy.

Dylematem może być kwestia, czy wybrać przedszkole blisko miejsca zamieszkania, czy miejsca, w którym pracujemy – oba rozwiązania mają plusy.

Blisko pracy – Nie lecisz na łeb, na szyję, żeby odebrać malucha, nie obchodzą Cię korki, czas przebywania w przedszkolu się nie przedłuża, a i w razie potrzeby szybko jesteś przy dziecku. Droga do i z przedszkola to dodatkowy Wasz wspólnie spędzony czas.

Blisko domu – Gdy jesteś na zwolnieniu lekarskim lub urlopie, lub gdy nie prqcujesz, nie musisz specjalnie jechać, by zawieźć lub odebrać dziecko. Ta opcja sprawdza się, gdy nie jesteś jedyną osobą, która odbiera malucha. No i praca dzisiaj jest ta, jutro tamta…

2.     Bezpieczeństwo – KONTROLA podstawą zaufania

Do przedszkola nie można wejść ot, tak sobie – drzwi powinny być zamknięte (z dzwonkiem), a teren placu zabaw i ogródka ogrodzony oraz zabezpieczony przed obcymi. Czy osoby wchodzące są sprawdzane? I odwrotnie – sprawdź, czy dziecko nie ma możliwości samo się wydostać. Dowiedz się, jak liczne są grupy i ilu nauczycieli sprawuje opiekę nad dziećmi. Zaufajmy własnej intuicji, jeśli coś budzi Twój niepokój, dopytaj o to personel, a jeśli nadal widzisz jakieś potencjalne zagrożenie, rozejrzyj się za innym przedszkolem.

3.     Edukacja – teoria i praktyka

Przedszkole nie jest przechowalnią, a miejscem,  w którym dzieci nawiązują relacje z rówieśnikami, uczą się wartości, zachowań społecznych i współpracy z innymi. Dlatego warto wybrać placówkę, zapewniającą warunki, które będą wspierać rozwój naszego dziecka. Zwróć uwagę na program dydaktyczny, jaki oferuje przedszkole i  stosowane metody pracy. Przyjrzyj się, jak wygląda plan dnia w przedszkolu, czy zajęcia są ciekawe i różnorodne i jak dużo czasu maluchy spędzają na dworze.

Przypatrz się pracom przedszkolaków wiszącym na gazetkach, rodzajom zajęć, atrakcjami – tu pomocna jest strona internetowa czy profil przedszkola na Facebooku.

4.     „Nasza pani”– kadra pedagogiczna

Sercem przedszkola są osoby w nim pracujący. To one są najważniejsze – sprawując opiekę, tworzą klimat i budują więzi z dziećmi. Kadra ma kwalifikacje i odpowiednie przygotowanie do pracy z dziećmi, powinna wzbudzać zaufanie nasze i maluchów, być empatyczna i reagować na dziecięce potrzeby. Ważna jest także komunikacja pracowników z rodzicami. Im lepsza współpraca pomiędzy domem a przedszkolem, tym większa szansa na nasz spokój psychiczny i dobre funkcjonowanie dziecka.

5.   Jadłospis – porcja pozytywnej energii

Wybierając przedszkole, warto też zwrócić uwagę na menu. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób układany jest jadłospis – czy dzieci codziennie dostają wystarczającą ilość warzyw i owoców, czy posiłki są różnorodne, a jeśli Twoje dziecko jest alergikiem, czy będzie uwzględniać jego  potrzeby. Ważna jest też kwestia podejścia do preferencji smakowych dzieci, bo zbyt duży nacisk i zmuszanie do jedzenia, może zakłócić naturalny mechanizm samokontroli łaknienia.

6.     SOS – dodatkowe wspomaganie rozwoju

Dowiedz się, na pomoc jakich specjalistów w przedszkolu możesz liczyć (logopeda, psycholog, rehabilitant, pedagog specjalny, terapeuta integracji sensorycznej).

7.     Ile? – opłaty

Dopytaj, za co się płaci, jakie zajęcia są w cenie. Co z opłatami w przypadku, gdy dziecko zachoruje. I ile wynosi dodatkowa opłata, jeżeli rodzic nie odbierze dziecka z przedszkola w godzinach zadeklarowanych w umowie.

8.     Adaptacja – małymi krokami

Coraz więcej placówek stwarza możliwość zapoznania dziecka z przedszkolem, z nauczycielami, zabawkami, placem zabaw itd. Tym właśnie jest adaptacja, czyli stopniowym przyzwyczajaniem dziecka do nowego miejsca i osób go otaczających, które odbywa się poprzez wspólny udział dzieci i rodziców w zajęciach. Zobacz, czy przedszkole oferuje taką aktywność i w jakiej formie.

9.     Opinie – koniec języka za przewodnika

Przede wszystkim nie bój się sprawdzać i pytać – zrób research w sieci, wśród znajomych, sąsiadów, osób, które mają dzieci w podobnym wieku. Ale pamiętaj, że zdobyte informacje dobrze jest też zweryfikować.

Infografika ze strony z poradnikiem – Ile kosztuje przedszkole?

Sen jest niezwykle istotny dla rozwoju dziecka. Nie wszystkie metody dotyczące usypiania dzieci, stosowane przez rodziców są dobre dla nich. Ich skuteczność może być widoczna w krótkim odstępie czasu, gdyż dziecko szybko adaptuje się do nowej sytuacji. Jednak, jak wskazuje psycholog, na dłuższą metę mogą mieć negatywny wpływ na całościowy rozwój dziecka. Podczas snu umysł dziecka przetwarza wszystkie te informacje, które zdobył w ciągu dnia. Jeśli te informacje w trakcie rozpoczynania snu będą naładowane negatywnymi emocjami wówczas sen dziecka może być również niespokojny.  Natomiast  samo przetwarzanie informacji może przebiegać w nieprawidłowy sposób. W naszym wywiadzie, o tym, jak nauczyć dziecko samodzielnie zasypiać oraz czy spanie z rodzicami to dobra i wskazana rzecz. Przeczytajcie, co ma do powiedzenia w tej sprawie, psycholog i psychoterapeutka, Marta Żysko-Pałuba. A więc zaczynamy!

• Często spotykamy się z opiniami innych osób, że spanie z rodzicami może nadmiernie przywiązać malucha do rodziców, tak, że nie zechce ono spać samodzielnie w przyszłości. Czy rzeczywiście wspólne spanie może zagrozić samodzielności dziecka?

Marta Żysko-Pałuba (M. Ż.-P.).  Na proces separowania się dziecka od rodzica, pielęgnowania własnej samodzielności i  niezależności ma wpływ wiele czynników. Zdecydowanie najbardziej istotne znaczenie ma  postawa rodzica – spanie z dzieckiem zazwyczaj jest tylko wyrazem pewnych wartości i sposobu wychowywania. Towarzyszy temu postawa, która istotnie wpływa na charakter budującej się więzi i zachowania dziecka. Trudno mi zająć jednoznaczne stanowisko w tej sprawie, ponieważ zarówno spanie z dzieckiem, jak i bez dziecka ma mnóstwo zalet.  Znam dzieci, które wyprowadzają się ze wspólnego łóżka samodzielnie i takie, które zdecydowanie tego odmawiają.  Trudno mi określić czy wpływa  na to samo „spanie z dzieckiem” czy jeszcze inny czynnik. Niemniej prowadząc od ponad 10 lat własny gabinet bezsprzecznie mogę powiedzieć, że mocno przesunęła się granica wieku, gdy dzieci wyprowadzają się z łóżek rodziców. W rozumieniu dzieci to nie jest łóżko rodziców, lecz ich wspólne – a to już zmienia postać rzeczy, prawda? Kiedyś  takie rozdzielenie następowało w okolicach naturalnego separowania się od rodzica tj. przy okazji nauki chodzenia, potem częściej dotyczyło to przedszkolaków. Dziś jest to dość powszechny problem u uczniów szkoły podstawowej. Oczywiste jest, że wyprowadzenie ucznia ze wspólnego  łóżka najczęściej odbywa się przy dużym sprzeciwie uczniów i ogromnym napięciu rodziców. W grę wchodzi już nie tylko więź, ale też nawyki, przyzwyczajenia i chęć samostanowienia o sobie, co nie jest tak łatwe do zmiany.

• Jak zatem  „wyprowadzić dziecko z sypialni rodziców i nauczyć spać w swoim pokoju, tak by wilk był syty i owca cała? 

M. Ż.-P. Warto zacząć od stworzenia przyjaznego miejsca, które w ocenie dziecka  (podkreślam  – nie rodzica!) będzie przyjemne, ciepłe i bezpieczne. Kolejnym elementem jest wsparcie dziecka w procesie separowania za sprawą zaakceptowania jego niechęci, zrozumienia lęków i nie poddawaniu się w obliczu pierwszych trudności. Trzecia część to czas – każda zmiana wymaga minimum dwóch tygodni konsekwentnego postępowania. Stałego, powtarzalnego i przewidywalnego. Należy pamiętać o tym, że rodzic musi być przekonany, że osobne spanie jest dobre, nie stanowi żadnej deprywacji dla rozwoju ani tym bardziej nie zepsuje więzi z dzieckiem. Jakiekolwiek wątpliwości ze strony opiekuna zaburzają ten proces i zwiększą ryzyko porażki. W konsekwencji tego może pojawić się poczucie bezsilności u rodzica i obniżonej zaradności czy pewności siebie u dziecka. Przy wyprowadzaniu pomoże czas, stopniowalność i ciepło. W przypadku małych dzieci pomocna okaże się metoda wędrującego krzesła, a w przypadku starszych warto skorzystać z ich magicznego myślenia, które otwiera wiele możliwości.

• Płaczące niemowlę to widok rozdzierający serce rodzica, ale czy zawsze trzeba reagować na płacz?

M. Ż.-P.  Zawsze należy reagować. Płaczący noworodek prosi o pomoc i nie potrafi zrobić tego w inny sposób.  Rolą rodzica jest ocena tego, jakiego rodzaju pomocy potrzebuje jego dziecko w danym momencie. Będzie to potrafił zrobić, jeśli zamiast reagować lękiem – zareaguje spokojem, a także wiarą w to, że jest wystarczająco dobrym opiekunem, który doskonale wie, co jest dobre dla jego dziecka. Jednak natychmiastowe reagowanie zazwyczaj utrudnia zorientowanie się w sytuacji. Nie ułatwia też oceny aktualnej potrzeby dziecka. Niekiedy hamuje naturalną umiejętność tworzenia własnych mechanizmów samokontroli u dzieci właśnie. Reagować trzeba. To bezdyskusyjne. Dziecko musi wiedzieć, że obok jest rodzic rozumiejący, akceptujący i pomocny. Musi też wiedzieć, że rodzic wie, że są takie obszary, gdzie ono samo potrafi też sobie pomóc. Nie ma tu jednej i najlepszej metody.

• Jedną z podręcznikowych metod usypiania dzieci w  łóżeczku jest metoda „zostaw, nie reaguj, niech się wypłacze” to dobry pomysł? Jaka będzie najlepsza metoda?

M. Ż.-P.  Na temat metody „wypłakania” można znaleźć mnóstwo publikacji i badań. Są takie, które podkreślają jej wady i te, które mówią o jej skuteczności. Jak już wspomniałam, ignorowanie płaczu dziecka może stanowić formę sporej deprywacji na rozwój malucha. Niemowlę nie potrafi się komunikować w inny sposób niż poprzez płacz. Zupełny brak reakcji jest wycofaniem się z relacji, a maluch uczy się, że nie warto wzywać pomocy, bo ona nie nadchodzi. Jeśli zachowanie byłoby powtarzalne przez dłuższy czas i obecne w innych sytuacjach, nie tylko usypiania, może przynieść ogromne spustoszenie w rozwoju dziecka. Małe dzieci są zależne od pomocy dorosłego, której nie może zabraknąć. Sen natomiast pełni niezwykłą funkcję w rozwoju dziecka, jego zakłócenie poprzez wzbudzanie nadmiernej produkcji hormonu stresu może przełożyć się na późniejsze funkcjonowanie malucha. Osobiście proponuję zupełnie inną metodę, dużo mniej inwazyjną i nastawioną na uważne słuchanie dziecka. Po pierwsze – obserwuj swoje dziecko i naucz się go. Dowiedz się, ile snu potrzebuje maluch – utrzymaniem równowagi pomiędzy potrzebną ilością godzin snu, która jest bardzo indywidualna, a czasem aktywności, prowokujemy uregulowanie się rytmu okołodobowego. Jeśli przy tym rodzic będzie przestrzegał podziału doby na dzień i noc,  pomoże maluchowi konsolidować jego bloki senne, głównie  w godzinach nocnych. Po trzecie rytuał, szczególnie wieczorny, jest idealną formą sygnalizowania pory snu. Stanowi też formę stymulacji malucha, relaksacji i rozluźnienia. Zachowując kilka podstawowych zasad tworzenia rytuału, dajemy dziecku wyraźny znak, że zbliża się noc. Nie potrzeba żadnych drastycznych metod. Wystarczy uważność, poznanie dziecka i spokój wyrażony uporządkowaniem dnia. Dzieci lubią powtarzalność.

• Coraz więcej mówi się o aktywnym tacierzyństwie. W jaki sposób przekonać tatę malca, że niemowlę potrzebuje również jego uwagi?

M. Ż.-P. Przede wszystkim nie wydaje mi się, aby konieczne było przekonywanie ojca dziecka o potrzebie zwracania uwagi na malucha. Jeśli z jakiegoś powodu tata malucha wycofuje się z opieki nad niemowlakiem, to najwyraźniej istnieją ku temu znacznie poważniejsze powody niż samo „przekonanie”. Dobrym pomysłem jest upewnienie się, że nikt nie blokuje tacie dostępu do dziecka, a także zorientowanie się, co sam zainteresowany myśli o tacierzyństwie. To ważna rozmowa dla pary.

Marta Żysko-Pałuba, psycholog, psychoterapeutka, założycielka Pracowni Nintu, ekspert marki Johnson & Johnson. Nauczyciel akademicki w Wyższej Szkole Pedagogicznej. Swoje zawodowe i naukowe zainteresowania koncentruje wokół psychologii snu i wychowania.

Zdjęcia: Materiały prasowe Johnson & Johnson