Czy jest wśród Was ktoś, kto wierzy w stereotyp, że zęby mleczne są nieistotne? Mam nadzieję, że nie. I że każda mama i tata wiedzą, że prędzej czy później pierwsze ząbki naszego dziecka powinien zobaczyć specjalista.
Kiedy jest na to odpowiedni czas? Jak przygotować dziecko do pierwszej wizyty w gabinecie dentystycznym?
Chcę się podzielić z Wami moją wiedzą i doświadczeniem na temat pierwszego spotkania dziecka ze stomatologiem.

Dlaczego warto dbać o mleczaki?
„Mleczaki” mają do spełnienia ważna rolę! Przygotowują miejsce dla zębów stałych i jeśli zbyt wcześnie wypadną, będzie to przyczyna wady zgryzu. A jeśli będą zepsute trudno będzie utrzymać w zdrowiu zęby stałe – może minąć 6 lat a od wyrznięcia pierwszego zęba stałego do wypadnięcia ostatniego mlecznego. Mało kto wie, że bakterie  próchnicowe z zepsutego ząbka mogą też  przeniknąć do krwioobiegu i zaatakować narządy wewnętrzne.

Kiedy pierwsza wizyta w gabinecie dentystycznym?
Szukając odpowiedzi na to pytanie, znalazłam różne zalecenia:
– pojawienie się pierwszego zęba;
– około roku życia;
– wiek 2-3 lat.
Sama zabrałam syna do dentysty tuż przed jego drugimi urodzinami. Wiek 2,5 – 3 lat to najwyższy czas, aby odwiedzić stomatologa. W tym czasie większości maluchów może się pochwalić kompletnym uzębieniem – posiadają 20 mlecznych ząbków. Według mnie jest to też dobry okres ze względu na możliwość wytłumaczenia dziecku celu wizyty i odpowiedniego do niej przygotowania.
Uwaga! Pamiętajcie, że jeżeli zauważycie coś niepokojącego, na ząbkach pojawią się przebarwienia (także białe) – nie zwlekajcie. Nie warto czekać! Zęby mleczne psują się dużo, dużo szybciej, niż zęby stałe.

Nie taki dentysta straszny, jak go malują!
Wyobraźcie sobie, że trauma wywołana w dzieciństwie jest przyczyną strachu przed dentystą u ponad 70% pacjentów gabinetów stomatologicznych – tak wynika z danych Centrum Implantologii i Ortodoncji w Katowicach.
Zanim wybierzecie się na pierwszą wizytę do dentysty, warto więc przygotować malucha. Co możecie zrobić?
– nie opowiadajcie w obecności dzieci historii rodem z horroru na temat nieszczęśliwych przypadków  na fotelu dentystycznym!
– dawajcie przykład dbając o swoje zęby, chodźcie na wizyty kontrolne – dzięki temu dla malucha będzie to też czymś zupełnie naturalnym.
– nie używajcie (często robi się to nieświadomie, w dobrej wierze) komunikatów: „Nie bój się”, „To nie będzie takie straszne” – nasze dziecko zacznie się obawiać, że coś może być nieprzyjemne skoro rodzic o tym wspomina.
– rozmawiajcie o tym kim jest stomatolog, czym się zajmuje, w jaki sposób pomaga pacjentom. Pomocne mogą się okazać książeczki tematyczne.
– bawcie się w dentystę – ćwiczcie otwieranie buzi, zasłaniajcie swoje twarze maseczką (tak przecież będzie wyglądał doktor podczas oglądania ząbków naszej pociechy);
– rozmawiajcie o wizycie w gabinecie stomatologicznym – dziecko powinno wiedzieć gdzie i po co idzie.

Miłe początki
Pierwsza wizyta powinna się odbyć zanim pojawi się leczenie. Ważne by odbywała się w miłej, przyjaznej i spokojnej atmosferze – bez pośpiechu, zbędnych nerwów. Wybierzmy gabinet, który znamy i sami mamy zaufanie do personelu lub taki, który jest specjalnie przygotowany do małych pacjentów.
Wybierz odpowiednią dla Twojego smyka porę dnia.
Koniecznie poinformujmy dentystę, że dziecko jest pierwszy raz. Wtedy stomatolog szczególnie postara się, by nie zrazić malucha, zaprzyjaźnić się z nim i uatrakcyjnić wizytę na wszelkie możliwe sposoby.
Niektóre gabinety mają w swojej ofercie wizyty adaptacyjne, w trakcie której dzieci poznają gabinet, lekarza, personel, oglądają sprzęt dentystyczny (wiertło nie jest nazywane wiertłem, ale np. „bzyczkiem”, ssak to „siorbek”, a znieczulenie np. „magiczna różdżka”).
A po wizycie proponuję jakąś nagrodę dla dzielnego pacjenta. Mnie wyręcza nasz dentysta, który wręcza synkowi balony – Aleks jest zawsze zachwycony!

Gdy pierwsza wizyta już za Wami…
… to kontynuujcie te spotkania. Specjaliści zalecają, by kontrola ząbków małych pacjentów odbywała się nawet co 3 miesiące! Jeśli nie uda się Wam tak często, to bezwzględnie umawiajcie się na wizytę raz na pół roku.

Byliście już ze swoimi dziećmi u dentysty? Czy był to stomatolog typowo dzie­cię­cy czy przyj­mu­ją­cy głównie do­ro­słych? Jak wy­glą­dała wi­zy­ta?

Źródło zdjęcia: Flickr

Jestem jeszcze w półśnie ale słyszę nad sobą jakiś głos…
– Mama, mama, mama…
Otwieram jedno oko i słyszę:
– Mama obudzona 🙂 – z wielkim uśmiechem na twarzy oznajmia mi Adi.
No tak w zasadzie już obudzona…

Otwieram drugie oko, spoglądam na wtuloną we mnie Niśkę – na szczęście śpi. Odsuwam się delikatnie, żeby jej nie obudzić i przytulam się do synka.
Pytam, co mu się śniło. Przymykam oczy i próbując złapać resztki snu słucham opowieści. Po chwili znudzony leżeniem postanawia pobiegać po pokoju. W międzyczasie budzi się Niśka. Adi wpada z impetem na łóżko, daje jej buziaka i idzie wziąć ubranko, oznajmiając, że będzie się ubierać.  Niśka zdążyła się już znudzić leżeniem na łóżku, więc ubieram ją szybko, żeby nie skończyło się płaczem.

W kuchni z młodą na rękach przygotowuję śniadanie i zasiadamy do jedzenia (Niśka przy piersi).  Adi ma chwilę na oglądanie bajek, młoda bawi się w huśtawce albo na kocyku a ja mogę włączyć komputer i poczytać co się dzieje na świecie. Nie trwa to długo, bo Adi znudzony oglądaniem przybiega z książeczkami w ręku, krzycząc: „Mama citać w manocie” (Mama czytać w namiocie).
Ruszam więc na wezwanie i czytamy książeczki, czasem nawet po kilka razy tę samą. Potem jest czas na lepienie z ciastoliny, rysowanie – odrysowywanie stóp i dłoni, różnymi kolorami, jedna na drugiej, obok siebie i w innych możliwych konfiguracjach, a także obrysowywanie Niśki, która leży obok i … zaczyna marudzić. Muszę coś wymyślić, żeby i ją zainteresować!

Chwila przerwy i Adi zjada drugie śniadanko. Zaczynam w tym czasie szykować obiad. Młoda śpi w chuście, więc mam wolne ręce. Kroję, siekam, nastawiam garnek z wodą, szykuję mięso, obieram ziemniaki… wszystko na raz bo w końcu drugie śniadanie nie trwa wiecznie.
Nadchodzi Adi i domaga się wyniesienia na wysokości, bo z krzesła widzi znacznie lepiej i zaczyna pomagać w gotowaniu. Po kilku chwilach walki o wszystko co tylko napotkały jego rączki na swojej drodze wychodzimy z kuchni.

Obiad „się robi”, a my w tym czasie bawimy się w coś nowego. Wyobraźnia Adiego nie zna granic, więc może to być:
– Szukanie kamienia… cokolwiek nim jest??
– Wykopywanie szczypka z piasku… (to akurat postać z bajki)
– Uciekanie przed krokodylem czającym się w błocie, którego o dziwo mamy pełno w salonie
– A nawet łowienie ryb na niewidzialną wędkę wśród bezkresnych mórz, siedząc na schodach w przedpokoju.
Nierzadko do moich zadań należy sklejanie złamanej nogi lub wydmuchiwanie piasku z oczu (nawiało go chyba z nadmorskiej plaży). W tak zwanym międzyczasie karmię młodą trzymając wędkę, walcząc z krokodylami albo wszyscy razem wygrzebujemy coś z piasku leżąc na kocyku.

Kiedy mąż wraca z pracy to on ląduje w namiocie na bezludnej wyspie i przeżywa wspaniałe przygody. Ja w tym czasie karmię Niśkę i lecę do kuchni dokończyć obiad.
Kiedy wreszcie uda mi się odnaleźć zaginionych wędrowców – jemy i ciekawi kolejnych przygód całą czwórką wyruszamy na wędrówkę po zakątkach naszego ogrodu, a potem okolicy. Gonimy autobusy, koparki i inne wielkie pojazdy. Nad kanałem karmimy łabędzie i kaczki a wracając uciekamy przed krokodylami, próbując złowić coś na kolację.

Gdy nadchodzi wieczór – dzieci idą spać – zjadamy z mężem kolację, siedzimy jeszcze chwilę razem, ale ponieważ wstaje wcześnie rano to dość szybko idzie się położyć.
Zostaję sama, ale zamiast odpocząć ogarniam trochę mieszkanie, krzątam się po kuchni.. Jestem już mocno zmęczona, ale jeszcze siadam do komputera, chwila przy maszynie lub nad albumem Adiego lub Niśki (może przed ich 18-stką będą gotowe). Sklepowe albumy nie spełniają moich wymagań co do zawartości, więc tworzę “coś” własnymi siłami korzystając z pomysłów jakich pełno w internecie, to taki raczkujący jeszcze scrapbooking.

Biorę gorący prysznic. Jest koło północy… Karmię jeszcze młodą i wskakujemy pod kołdrę do łóżka, które mąż z Adim nagrzali już trochę. Daję buziaki moim mężczyznom, potem małej księżniczce i rozmyślając nad tysiącem różnych spraw odpływam w błogi sen.

Tak mija mi większość dni z mniejszymi lub większymi zmianami.
Powiecie pewnie, że to normalny dzień przeciętnej matki.
Ja na to zapytam  gdzie w tym wszystkim podziała się kobieta? Ta która została Matką, żoną, kucharką, towarzyszem przygód, lekarką i krawcową w jednej osobie.
Po namyśle stwierdzam, że gdzieś tam jest ale uśpiona, zapomniała o sobie, bo przecież mąż…  bo przecież dzieci….

Pewnie macie podobnie, zajęte tymi wszystkimi „ważniejszymi” rzeczami nie myślicie o swoich potrzebach, pragnieniach. Choć może się mylę, może tylko ja tak mam?

Jeśli jednak macie podobnie to obiecajmy sobie, że przynajmniej 2 godziny tygodniowo poświęcicie tylko dla siebie. Zrobicie coś tylko dla własnej przyjemności. Może to być wyjście z koleżanką na kawę, wyjście do fryzjera albo chociaż poleżenie z książką w maseczce na twarzy, popijając ulubione winko (dla karmiących jak ja, lepiej piwko bezalkoholowe).

Powiedzcie czy macie czas dla siebie? Czy w codzienności wypełnionej problemami maluchów znajdujecie czas na chwilę relaksu? Na zrobienie coś tylko dla własnej przyjemności?

Zostać mamą, często wyczekiwać właśnie na ten moment – jak można się smucić czy popaść w melancholię w tak doniosłych i radosnych okolicznościach?! Choć macierzyństwo i ojcostwo to życiowe role wnoszące w nasze życie światło, radość i miłość, to nowa droga życia „rodzica” nie zawsze – ba, prawie nigdy – nie jest usłana tylko różami… nawet te najpiękniejsze róże z rodzinnego ogrodu mają swoje kolce!

Czy można obronić się przed smutkiem? To pytanie kierujemy do eksperta, Doroty Gromnickiej – psychologa i autorki poradnika „Depresja. Jak pomóc sobie i bliskim”

Ciąża i okres połogu są bogate w emocje. Niestety również te negatywne – burza hormonów skutecznie rzuca nas na karuzelę nastrojów.  Czy można się obronić przed smutkiem?

Dorota Gromnicka: Smutek jest naturalną i normalną emocją człowieka, to reakcja na trudności, niepowodzenia, straty czy rozczarowania, a czasami zmęczenie.  Również w czasie ciąży i podczas połogu smutek może się pojawiać, także z powodu większej wrażliwości naszego nastroju spowodowanej zmianami hormonalnymi. Jeśli chcemy ograniczyć czas jego trwania czy częstotliwość występowania w czasie ciąży czy połogu, trzeba uważnie wsłuchiwać się w siebie, dbać o swoje dobro, nie żałować czasu na odpoczynek, zachowanie równowagi między pracą a przyjemnościami i na rozmowy z bliskimi osobami.

Baby blues – tzw. „syndrom 3-go dnia” po porodzie, spowodowany jest głównie spadkiem poziomu hormonów, jego  objawy to płaczliwość, huśtawka i obniżenie nastroju. Większość kobiet doświadcza tego zjawiska. Skoro wiemy o „baby blues”, czy można się jakoś przygotować „na zapas”?

D.G.: Dobrze, że o nim wiemy, przynajmniej aż tak bardzo nas nie zaskoczy, a to już jakaś linia obrony – świadomość. Choć zdarza się, że kobiety inaczej go sobie wyobrażają, trudno im zrozumieć swoje emocje w tym czasie i po prostu przyjąć je jako stan przejściowy. Nikt do końca nie jest w stanie przewidzieć intensywności swoich reakcji zarówno związanych ze zmianami hormonalnymi, ale także będących wynikiem mieszanki radości, zmęczenia, początkowego, normalnego zagubienia w nowej roli, dlatego trudno się całkowicie zabezpieczyć przed wystąpieniem syndromu 3-go dnia. Natomiast to, co możemy zrobić zanim pojawi się „baby blues” to oswajać się z myślą, że początki są radosne i zarazem wymagające, możemy być zmęczone i zagubione, ale to minie. Warto porozmawiać o tym z mężem, partnerem, aby on także wiedział, co się dzieje.

Depresja poporodowa jest groźnym zjawiskiem, czy można jej uniknąć?

D.G.: Depresja poporodowa jest chorobą i tak jak inne poważne choroby, trzeba ją leczyć i zająć się sobą w tym czasie w sposób szczególny. Warto zaznaczyć, że pojawia się u 10-15% kobiet. Znając swoje predyspozycje, dotychczasowy sposób reagowania można dość szybko zauważyć, że dzieje się coś niepokojącego i poprosić o pomoc i wsparcie bliskich, odciążenie z obowiązków, dowartościowanie. Dobrą profilaktyką jest zachowanie równowagi w obowiązkach, rozmowa o swoich stanach emocjonalnych, dbanie nie tylko o dziecko, ale także o siebie, więź z partnerem. Są osoby, które mogą mieć pewne predyspozycje do pojawienia się depresji, ma to zazwyczaj związek z innymi jej epizodami, które już przeżywały albo z cechami charakteru, które w powiązaniu z nową sytuacją, dodatkowymi czynnikami wyzwalającymi stres i lęk (np. choroba dziecka, nieplanowana ciąża, rozstanie z partnerem) mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie kobiety.

Często nie brakuje również innych trosk: kłopoty zdrowotne mamy lub dziecka, problemy z przystosowaniem się do nowej rzeczywistości, lęk przed nieznanym czy problemy chociażby z nakarmieniem. Co poradziłaby Pani przyszłym i świeżo upieczonym rodzicom, czy jest sposób jak w tym całym zamieszaniu nie „zwariować”?

D.G.: Przede wszystkim trzeba stawiać sobie realne wymagania i oczekiwania. Jesteśmy kobietami, silnymi, wrażliwymi, ale też mającymi swoje lęki, ograniczenia, potrzeby, a niektóre sytuacje mogą nas po prostu zaskoczyć. Bycie dobra matką nie oznacza bycie perfekcyjną, „Zosią Samosią”, chodzącą encyklopedią. W tym wyjątkowym czasie warto dać sobie przestrzeń na naukę nowych umiejętności, możliwość popełniania błędów, troszczyć się o każdy promyk radości płynący z więzi z dzieckiem i z bycia rodzicem. Rozmowa, wsparcie i zadbanie o siebie nawzajem pomagają w lepszej adaptacji do tego, co nowe, piękne i czasami trudne.

Jak mogę być nieszczęśliwa będąc mamą? Jaką jestem matką skoro miewam „dość” spędzania dni z moim dzieckiem, tęsknię do innych zajęć? – wiele mam doświadcza takich wyrzutów, czy słusznie?

D.G.: Kobiety bardzo często są dla siebie surowe i karzą się za to, co nie jest zgodne z ich idealną wizją bycia matką. Często oznacza ona bycie nieomylnym, zawsze wypoczętym, pełnym energii… to nie jest możliwe. Gnębienie siebie, toksyczna krytyka są bardzo szkodliwe i w niczym nie pomagają, stają się kolejnym kneblem na ustach, kolejną raną, zamiast przynosić ulgę, potęgują frustrację. Warto pamiętać, że złość, bezradność, tęsknota ubierają się w różne myśli, również w takie, że ma się wszystkiego dość. Wtedy trzeba zastanowić się czego potrzebuję, co jest dla mnie ważne i jak to pogodzić z aktualnymi obowiązkami. Musi być na to miejsce, inaczej kobieta staje się wyczerpana, a „z pustego to nawet Salomon nie naleje”.

Pani Doroto, rodzice wydają się być idealnym celem dla potworów z krainy cienia. Ich emocje i uczucia – szczególnie te trudne – negatywne, zawsze rozlewają się w całym rodzinnym kręgu. Poczucie winy za własną słabość dokłada zmartwień do często już pełnej czary. Czy mama może mieć gorszy dzień, czy też w imię dobra dzieci nie może pozwalać sobie na słabości i smutek?

D.G.: Oczywiście, nawet powinna miewać gorsze dni, bo w ten sposób daje przestrzeń sobie, jak również ważny przekaz dorastającym dzieciom, które uczą się swoich emocji i czytania uczuć innych ludzi, że to normalny stan. Natomiast ważne jest, co robi podczas gorszych dni, jak mówi o swoim smutku, czy daje się do siebie zbliżyć. Ukrywanie go aż do momentu, kiedy nie jest w stanie utrzymać uczuć na wodzy i wybucha, może przynieść dodatkowe napięcia i stres. Na słabości czy błędy najlepszym lekarstwem nie jest poczucie winy. Najlepsze lekarstwo to wzięcie odpowiedzialności, tam gdzie sprawiło się ból należy przeprosić, poszukać rozwiązań i spojrzeć na siebie w całości, nie tylko przez pryzmat błędów. Błędy i słabości są w nas wpisane, ale nie tylko one nas definiują, sprawiamy także radość, dajemy miłość, uczymy wielu rzeczy, wielokrotnie reagujemy dobrze, ciepło i z cierpliwością.

Gdy tracimy siły – pogłaskać się po głowie i wypłakać, czy też w głębi serca nakrzyczeć na siebie, postawić się do pionu?

D.G.: To czas, kiedy na pewno musztra i twarda dyscyplina przysporzą więcej kłopotów. Rozmowa z bliską osobą, wypłakanie się pomogą obniżyć napięcie, a stąd już szybsza droga do odzyskania równowagi. To czas, kiedy zamiast na siebie krzyczeć trzeba się zrozumieć. Zrozumieć, co doprowadziło mnie do takiego stanu, czego potrzebuję od siebie, bliskich i jakie zmiany są konieczne w moim postępowaniu, planowaniu, aby nie doprowadzać siebie do „jechania na rezerwie”.

„Będę idealną mamą”, czy „będę najlepszą mamą jaką potrafię być”. Czy zbyt wysoko zawieszona poprzeczka może szkodzić?

D.G.: Zbyt wysoka poprzeczka nie pomaga nam być dobrymi, ale sfrustrowanymi i niezadowolonymi, bo każdy skacząc za wysoko spada, a to boli. Warto mieć oczekiwania wobec siebie, wymagania, stawiać sobie cele, zastanawiać się nad swoimi zachowaniami, po to by się rozwijać, rozumieć, dobrze funkcjonować, na pewno nie po to, by się musztrować i gnębić. Bycie rodzicem nie jest egzaminem, jest procesem, wiele się w nim może wydarzyć, wiele można poprawić, niektóre rzeczy przychodzą z czasem i są nie do końca zależne od nas. 

Nie zapominajmy o sobie, o swoich ludzkich słabościach i o naszych bliskich – gotowych podać nam pomocną dłoń. Serdecznie dziękuję Pani Dorocie za rozmowę, a wszystkim rodzicom życzę samych radości z macierzyństwa i ojcostwa!

Z  Dorotą Gromnicką rozmawiała Hanna Szczygieł

Dorota Gromnicka – psycholog i doświadczona psychoterapeutka. Studiowała na UKSW w Warszawie, Uniwersytecie La Sapienza w Rzymie oraz Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Ukończyła Szkołę psychoterapii w podejściu integracyjnym. Prowadzi psychoterapię indywidualną oraz grupową w Warszawskim Ośrodku Psychoterapii i Rozwoju „Strefa Zmiany”

Przeczytaj recenzję książki „Depresja. Jak pomóc sobie i bliskim”