Technologia wspierająca edukację, nauka zawodów przyszłości, grywalizacja, spersonalizowane podejście do ucznia. To najważniejsze trendy definiujące nowoczesną szkołę. W jaki sposób przygotować pokolenia Z i Alfa, by były gotowe na wyzwania stawiane już za kilka lat? O tym odpowiadają eksperci Tutore Poland – polskiego lidera edukacyjnego w kanale stacjonarnym i cyfrowym.

Według raportu „Future of skills. Employment in 2030” w przyszłości ważne będą przede wszystkim umiejętności społeczne, systemowe i poznawcze. Pracodawcy będą oczekiwać wysoko rozwiniętych kompetencji interpersonalnych, zdolności szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków, efektywnego uczenia się i podążania za ciągle rozwijającą się technologią. Dlaczego? Ponieważ świat ze względu na przemiany ekonomiczne, technologiczne czy klimatyczne bardzo przyśpieszył.

Podobne wnioski można znaleźć w raporcie sporządzonym przez Platformę Przemysłu Przyszłości. Przedstawiciele kadr zarządzających i kierowników przedsiębiorstw przemysłowych wskazują, że kluczowe będą umiejętności analityczne związane z wykorzystaniem nowych technologii, biegłość w obsłudze nowych mediów czy umiejętność współpracy w zespołach wielokulturowych. Jak przygotować nowe pokolenie do zmieniającego się rynku pracy?

Kształcenie w oparciu o technologię

By móc efektywnie przygotowywać uczniów do zmieniającego się świata, edukację należy oprzeć nie tylko na pracy z „żywym” nauczycielem, ale także na możliwościach, które daje technologia.

– Technologia jeszcze bardzo długo nie zastąpi człowieka w nauczaniu, natomiast już teraz dzięki niej kształcenie jest bardziej dostępne i efektywne. Nowoczesne platformy edukacyjne wykorzystują takie technologie jak sztuczna inteligencja, by służyły zarówno uczniowi, jak i nauczycielowi. AI pozwala na personalizację procesu nauczania, wybór odpowiedniego nauczyciela, wspiera w nauce o dowolnej porze dnia i analizuje postęp ucznia na podstawie ogromnej ilości danych, które w tradycyjnym nauczaniu nie są dostępne. Modele machine learning pozwalają na takie dostosowanie testów, quizów oraz treści, by były dla ucznia wyzwaniem o optymalnym stopniu trudności – mówi Radosław Korczyński, wiceprezes Tutore Poland.

Technologia sprawia także, że nauka może być w większym stopniu przyjemnością. Obecnie zajęcia mogą być rozbudowane o interaktywne elementy grywalizacji. Wykorzystanie środowiska gier oraz zdrowe współzawodnictwo przedłuża doświadczenie edukacyjne, a także pozwala rozwijać kompetencje samodzielnie, w atrakcyjny i stymulujący sposób.

Przygotowanie do nowych wyzwań

Istotą kształcenia przyszłości jest także przygotowanie oferty, dzięki której uczniowie będą gotowi na stawiane im wyzwania. Z tego względu ważne jest, by lekcje były dopasowane do zmieniających się trendów i zmieniającego się świata.

– Zajęcia, na które warto stawiać, to przede wszystkim te związane z technologią – np. grafika komputerowa czy programowanie. Uczą się ich już najmłodsi, dzięki wykorzystaniu środowiska przyjaznego dzieciom. I tak kodowanie może rozpoczynać się w atrakcyjnym Minecraftcie, które następnie ewoluuje w poważniejsze zajęcia – tworzenie gier 2D w Godot Engine. Podobnie zajęcia graficzne powinny być projektowane tak, by początkowo bazować na przystępnych programach i wraz z postępem nauki przenosić się do zaawansowanych środowisk. Proces kształcenia powinien być ciągły – dziecko rozpoczyna naukę w Akademii Młodego Grafika, by później móc wybrać specjalizację, w której chce się rozwijać – marketingowca, Web Designera bądź architekta 3D. Ważne, by samo mogło wybrać interesującą ścieżkę – dodaje Julia Kuberska, Head of Education Tutore Poland.

Odpowiednie podejście

Nawet w dużych grupach zajęciowych należy stawiać na indywidualne podejście do uczniów. Dzieci, które są traktowane jako jednostki, mają poczucie bezpieczeństwa, czują się docenione i tym samym są bardziej skłonne do nauki. Z tego względu warto jak najbardziej dostosować formę przekazu do preferencji uczniów.

– Należy wspierać różnorodne style kształcenia. W trakcie zajęć dobrze postawić na różnorodność – uczyć np. za pomocą zmysłów, treści audio i video, form pisanych. Zróżnicowana lekcja ułatwia przyswojenie wiedzy, nie pozwala na nudę i stagnację, które ograniczają zaangażowanie grupy. Ważne, by uczniowie mogli dochodzić do rozwiązania zadania własnymi ścieżkami, niekoniecznie mieszczącymi się w klucz – dodaje Julia Kuberska.

Zawody przyszłości

Według raportu z badań empirycznych w zakresie kompetencji i zawodów przyszłości okazuje się, że najbardziej pożądanymi zawodami będą te skupione na technologii i umiejętności analitycznego myślenia. Bardzo potrzebne dla funkcjonowania przedsiębiorstw okażą się takie profesje jak specjalista ds. automatyzacji procesów, specjalista ds. rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości czy data scientist. Z tego powodu warto kształcić dzieci w takich obszarach już od najmłodszych lat.

– Zawody przyszłości wymagają obycia z najnowszymi technologiami. Dlatego w procesie kształcenia warto wykorzystywać narzędzia wspierające takie kompetencje. Jednym z nich jest STEAM, czyli model nauczania, który premiuje takie umiejętności, jak matematyka, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka. Odpowiednie połączenie wymienionych dziedzin pozwala na kształcenie i rozwijanie uczniów, by ci byli gotowi na wyzwania współczesnego i przyszłego świata – dodaje na zakończenie Julia Kuberska.

Tutore Poland to spółka technologiczna, w której skład wchodzą: Tutore, ProfiLingua i Lang Media. Oferuje edukację klientom indywidualnym i biznesowym za pośrednictwem komputera, tabletu, smartfona oraz w szkołach stacjonarnych w całej Polsce. W bogatym portfolio Tutore Poland znajdują się dziesiątki kursów m.in. języków obcych, przedmiotów szkolnych czy programowania, grafiki komputerowej, a także gry na instrumentach. Za zadowoleniem ponad pół miliona klientów stoi wyspecjalizowana grupa 2100 nauczycieli.

Personalizacja procesu uczenia, wsparcie botów, optymalny wybór nauczyciela, pomoc w kształceniu – to najważniejsze obszary, w których sztuczna inteligencja już teraz ułatwia edukację. Co konkretnie oznaczają te pojęcia? A także jak kształcenie z użyciem technologii będzie wyglądać w niedalekiej przyszłości? Na te pytania odpowiada ekspert Tutore Poland, lidera e-edukacji w kraju.

Jeszcze niedawno wydawało się, że model tradycyjnej edukacji będzie trwał niezmiennie, a zmiany będą raczej ewolucyjne. Pandemia koronawirusa i idąca z nią w parze konieczność nauki zdalnej spowodowały, że formy nauczania przeszły w krótkim czasie znaczną transformację. Dzieci, młodzież, ale także dorośli musieli zacząć uczyć się z domów. Choć kształcenie stacjonarne ostatecznie wróciło do normy, to nauka online zyskała trwale na popularności. Stało się tak, ponieważ nowoczesna edukacja przynosi wiele korzyści.

– Technologia pełni coraz ważniejszą rolę w procesie edukacji – już teraz wspiera ją, czyniąc bardziej dostępną i efektywną. Nowoczesne platformy edukacyjne wykorzystują takie technologie jak sztuczna inteligencja, by służyły zarówno uczniowi, jak i nauczycielowi. Obecnie można wskazać kilka obszarów, w których AI skutecznie ułatwia edukację – mówi Radosław Korczyński, wiceprezes Tutore Poland.

Personalizacja procesu nauczania

Pierwszym jest personalizacja procesu uczenia, do której wykorzystuje się machine learning, będący częścią AI. Takie zastosowanie szczególnie widać w pasywnych kursach językowych realizowanych np. w aplikacjach mobilnych. Modele machine learning pozwalają na dostosowanie testów, quizów oraz treści, by były dla ucznia wyzwaniem o optymalnym stopniu trudności. Dzięki automatycznemu dostosowaniu poziomu uczeń ma ciągłe poczucie motywacji, a zadania są stymulujące i zachęcają do nauki nowych elementów.

– Modele AI mogą być pomocne nie tylko z perspektywy kursanta, ale także nauczyciela w przypadku kursów mieszanych. Dzięki analizie postępów ucznia „żywy” nauczyciel może zweryfikować dotychczasową wiedzę podopiecznego, jego przygotowanie do zajęć, a zebrane dane wykorzystać do przystosowania własnych treści przekazywanych na zajęciach tak, by efekt edukacyjny był optymalny – dodaje Radosław Korczyński.

Boty – wsparcie 24/7

Innym wykorzystaniem sztucznej inteligencji jest wsparcie użytkownika przez bota, który umożliwia obsługę i pomoc uczniom niezależnie od pory dnia. Pozwala np. na zapisanie się na kurs bądź zmianę usługi poza godzinami pracy szkoły.

Bardziej zaawansowaną formą bota jest wirtualny nauczyciel. To asystent ucznia, najczęściej wykorzystujący technologie rozpoznawania głosu oraz przetwarzania języka naturalnego (NLP). Ma on zazwyczaj animowaną personę i pojawia się podczas kursu w aplikacji mobilnej czy przeglądarce internetowej. Może prezentować użytkownikowi nowe materiały, a także jest w stanie komunikować się z nim w pewnym zakresie za pomocą głosu.

– W pierwszym kroku bot może pomagać w wyborze kursu i być wsparciem w obsłudze klienta. Z kolei w procesie edukacyjnym może stać się wirtualnym nauczycielem np. języka obcego. W sytuacji nieobecności dziecka na lekcji potrafi zaproponować uczenie się słówek, sugeruje powtórkę zagadnień i przeprowadza dziecko przez to, co było na zajęciach z „żywym” nauczycielem. Dzięki technologii jesteśmy w stanie sprawdzić, jak uczeń przyswoił materiał z zajęć. Na koniec z danych dotyczących postępu może skorzystać zarówno uczeń, rodzic, jak i nauczyciel – opowiada Radosław Korczyński.

Idealne dopasowanie

Kolejnym obszarem zastosowania AI jest dopasowanie ucznia z najbardziej odpowiednim dla niego nauczycielem w trybie zajęć indywidualnych. Z uwagi na fakt, że zarówno uczeń, jak i prowadzący zajęcia mają zróżnicowane preferencje, wykształcenie, doświadczenie, specjalizacje czy umiejętności miękkie, sztuczna inteligencja ułatwia takie łączenie – algorytm pokazuje uczniowi nauczycieli najlepiej do niego dobranych.

Pomoc dla nauczyciela

AI może być także wykorzystywana do wsparcia tutora podczas oceny prac ucznia. Dzięki AI nauczyciel może skupić się na najważniejszych rzeczach, czyli na motywowaniu czy wspieraniu podopiecznych, a technologia wyręczy go w żmudnej pracy związanej ze sprawdzaniem zadań, testów i prac domowych.

– Choć już teraz technologia pomaga w tym obszarze przy zadaniach z odpowiedziami zamkniętymi, w przyszłości pozwoli na znacznie więcej i być może w tym kontekście całkowicie odciąży nauczyciela – dodaje Radosław Korczyński.

Co przyniesie przyszłość

Przyszłość w kontekście technologii i kształcenia to dużo większe zbliżenie edukacji z gamingiem. Gamifikacja, czyli wykorzystanie mechanizmów gier w procesie nauczania to już teraz bardzo efektywna i atrakcyjna dla ucznia metoda. Może np. polegać na zmianie tradycyjnych zajęć w rozgrywkę typową dla gier RPG (ang. role playing games), w których gracze wcielają się w fikcyjne postacie. Zbieranie punktów, odznak, kreowanie bohatera w wymyślonym świecie powodują, że uczeń pracuje z dużo większym zaangażowaniem i wydajnością, niż na zwykłej lekcji. Gamifikacja jest stosowana zarówno w nauce offline, jak i online. Kursy mogą odbywać się w środowisku gier sieciowych np. Minecraft, który jest wykorzystywany w kursach matematyki czy programowania. Natomiast przyszłość przyniesie zupełnie nowe doświadczenia, dużo bardziej angażujące wirtualne class roomy oraz większe zanurzenie w świecie online. Z tym wiąże się pojęcie Metaverse, czyli nowej wersji Internetu, budowanej z olbrzymiej liczby trójwymiarowych wirtualnych przestrzeni, które są ze sobą połączone i stale istnieją. W Metaverse miliony osób będą mogły wchodzić w interakcje, ale również tworzyć zawartość cyfrowego świata, który będzie przenikać się z rzeczywistym. Czy Metaverse spełni pokładane w nim oczekiwania i stanie się głównym miejscem interakcji ze światem cyfrowym – z odpowiedzią na te pytania musimy jeszcze poczekać.

– Mimo dużego rozgłosu wokół Metaverse oraz coraz większej liczby start-upów próbujących tworzyć gry edukacyjne należy zaznaczyć, że na efekty edukacyjne takich projektów jeszcze musimy zaczekać – mówi Radosław Korczyński.

Jak widać już teraz, sztuczna ma wiele do zaoferowania edukacji, a możliwości dalszego rozwoju są naprawdę imponujące.

Tutore Poland to spółka technologiczna, w której skład wchodzą: Tutore, ProfiLingua i Lang Media. Oferuje edukację klientom indywidualnym i biznesowym za pośrednictwem komputera, tabletu, smartfona oraz w szkołach stacjonarnych w całej Polsce. W bogatym portfolio Tutore Poland znajdują się dziesiątki kursów m.in. języków obcych, przedmiotów szkolnych czy programowania, grafiki komputerowej, a także gry na instrumentach. Za zadowoleniem ponad pół miliona klientów stoi wyspecjalizowana grupa 2100 nauczycieli.