Temat zbyt ciężkich tornistrów, jakie muszą dźwigać uczniowie, wraca jak bumerang chyba od czasów, gdy ja sama dźwigałam swój tornister. A może istniał już dawniej. Tylko jakby niewiele się zmieniło, tornistry są ciężkie, lekarze alarmują, a do szkoły chodzić trzeba.

Dźwiganie ciężarów jest ponoć dyscypliną sportową, ale nie oznacza to, że przeładowany plecak wpływa pozytywnie na postawę małego (i większego) ucznia. Ci więksi radzą sobie o tyle lepiej, że są więksi, ale nadal waga plecaka przekracza 15% masy ciała. Jest to górna granica ciężaru, jaki powinien dźwigać uczeń. Zaleca się, by waga tornistra nie przekraczała 10% wagi ucznia. Czyli tornister pierwszoklasistów powinien ważyć około dwóch kilogramów. Niestety w wielu przypadkach jest to marzenie ściętej głowy. Uczniowie noszą do szkoły taką ilość książek, zeszytów, pomocy naukowych, jedzenia i picia, że tę wagę bez trudu przekraczają. W większości szkół są szafki, w których można zostawiać podręczniki. Tylko jak bez książki odrobić pracę domową?

Tymczasem ciężki tornister to nie tylko problem pleców i kręgosłupa. Dziecko, chcąc zrównoważyć ciężar, automatycznie pochyla się do przodu. Na skutek tego:

– odczuwa bolesność szyi i górnej części pleców – to efekt naciągania mięśni i ścięgien, które „próbują przywrócić” prawidłową postawę ciała,

– odczuwa ból w pasie biodrowym,

– odczuwa ból w dolnej części pleców – jest on spowodowany zbyt mocno i długo napiętymi mięśniami.

Z powodu zbyt ciężkiego tornistra cierpią także nogi. Uginające się pod ciężarem plecaka kolana to nie mit, to początek poważnych problemów ze stawami kolanowymi. Stopy, które ostatecznie dźwigają cały ciężar ciała i dodatkowo tornistra, mogą ulec zdeformowaniu.

Przy tym wszystkim nie można zapominać o kręgosłupie, który ulega powolnym, lecz nieodwracalnym deformacjom. Warto też dodać, że nieprawidłowa postawa ciała (pochylenie do przodu) sprzyja problemom z oddychaniem i zmniejszeniu pojemności płuc. A nieprawidłowe działanie układu oddechowego, to brak odpowiedniego dotlenienia mięśni, tkanek oraz mózgu. I dlatego właśnie uczniowie na lekcjach dosłownie śpią!

Mali uczniowie rzadko skarżą się na skutki noszenia ciężkich tornistrów. To wszystko jak czkawką odbije się w późniejszym okresie życia. Dziecko co najwyżej może powiedzieć, że mu ciężko. I te właśnie słowa powinny być impulsem do rodzicielskiej interwencji. To, co na pewno możemy zrobić, to sprawdzić zawartość tornistrów naszych pociech. Oprócz rzeczy ważnych i potrzebnych znajdziemy też to, czego w tornistrze być nie powinno. Szczególnie zapominalscy uczniowie mają niedobry zwyczaj nosić komplet podręczników i zeszytów niezależnie od planu lekcji. Dodatkowo można „wykopać” z dna tornistra zapomniany komplet kredek, a nawet farb plakatowych, które były potrzebne miesiąc temu, zabawki, którymi trzeba było się pochwalić kolegom, a które same nie wyszły z plecaka, butelkę wody (nic to, że druga spoczywa grzecznie w kieszeni obok) oraz często drugie śniadanie z przedwczoraj. Niestety, nawet jeśli wynegocjujemy z dzieckiem wyjęcie wszystkiego, czego naszym zdaniem w plecaku być nie powinno, nadal istnieje ryzyko, że będzie on zbyt ciężki. Pozostaje negocjować z nauczycielem (na szczęście w młodszych klasach jest tylko jeden), by prace domowe nie wymagały zabierania do domu wszystkich podręczników. I jeszcze, by zostawianie podręczników w klasie, było obowiązkiem małych uczniów. Silne przywiązanie do własności sprawia, że dzieci zabierają nawet te podręczniki, które w domu nie są im potrzebne.

Co jeszcze mogą zrobić rodzice? Ano to, za co są tak masowo potępiani – dźwigać za dzieci. Chociaż nie jest to najbardziej pedagogiczne, to nie oszukujmy się – w tym wypadku jest mniejszym złem. Jak szkrab podrośnie, to będzie dźwigał sam, tymczasem lepiej pomyśleć o jego kręgosłupie, plecach, kolanach, stopach i układzie oddechowym niż upierać się, że dzieci powinny być samodzielne. Powinny. Owszem. Tylko nie takim kosztem.

Ja się bez bicia przyznaję – dwa razy w tygodniu, jak odbieram Duśkę ze szkoły, to połowę jej książek biorę do swojego plecaka. Aha, żeby nie było, że biedne dziecko do samochodu nie dojdzie – my idziemy piechotą dwa kilometry. Nawet dorosły by poczuł te pięć kilo na plecach, a co dopiero dziecko.

Od zawsze miałam głowę pełną marzeń, które raczej nie doczekiwały się spełnienia, bo często ulegały zmianie. Wiadomo, młodego człowieka fantazja ponosi, ale o wytrwałość w dążeniu do celu o wiele trudniej. Jednak teraz, gdy mam ponad trzydzieści lat, inaczej patrzę na moje marzenia i pragnienie ich realizacji. I przyznam szczerze, że są one dość karkołomne i wyjątkowo niepewne w kwestii dopięcia na ostatni guzik. Ale pal licho, kto nie ryzykuje, ten nie pije szampana.

Ostatnie siedem lat mojego życia ze smutkiem mogę określić mianem “siedmiu lat chudych”. Sytuacja jednak się odwróciła i los się uśmiechnął do mnie całkiem szeroko, przynosząc mi stabilizację zawodową, a co za tym idzie finansową. Co prawda, na kasie jeszcze nie śpię, ale na chleb i rachunki mam, cholerny frankowy kredyt sobie spłacam małymi krokami z myślą, że jeszcze jakieś dwadzieścia jeden lat i stanę się wolnym człowiekiem.

Kredycik w szwajcarskiej walucie zaciągnęłam na mieszkanie w bloku. Trzy pokoje, ładna okolica, całkiem sensowni sąsiedzi, sklep, plac zabaw. I wszystko byłoby cacy, gdyby nie stała tęsknota za własnym domem, będącym cały czas daleko poza naszym zasięgiem.

Życie zaskakuje, więc gdy nadarzyła się super okazja, za uciułane pieniądze kupiliśmy kawałek ziemi pod lasem. Wspomnieliśmy kilku osobom, że chcielibyśmy za kilka lat o własnych siłach i z bieżących oszczędności – owszem, jeszcze ich nie mamy – wybudować mały domek i wynieść się bliżej natury i z dala od sąsiadów.

I co? Zamiast -” spoko, dacie radę, a ten nieszczęsny kredyt przeniesiecie na dom i sprzedacie chałupę w bloku”, wylano na nas kubły – bo nie jeden!- zimnej, ba, wręcz lodowatej wody.

• sami chcecie budować…?!
• a do starości zdążycie…?
• a co z kredytem…?
• skąd weźmiecie kasę…?
• a źle wam się tu mieszka…?
• kto wam pomoże…?
• NIE DACIE RADY!!!

No to co? Mam usiąść na dupie i nie ryzykować, bo życie było uprzejme obdarzyć mnie mało zamożnymi rodzicami? Bo muszę liczyć tylko na siebie, i jeszcze mam ten pieprzony kredyt na mieszkanie w bloku? Bo zajmie mi to 10 lat, jak nie lepiej?

Nie, dziękuję, nie zamierzam słuchać cudzego jęczenia, może nawet podyktowanego zawiścią. Jeśli sami boicie się zmian i ryzyka, nie róbcie nic, nie musicie. Nie musicie planować, nie musicie marzyć, nawet żyć nie musicie ze strachu przed nowym, jeśli nie chcecie.

A ja chcę marzyć, chcę sięgać sięgać wysoko, nawet jeśli ryzykuję przez to bolesny upadek z naprawdę dużej wysokości. Trudno się mówi. Jak coś się stanie, sprzedam działkę, pewnie jeszcze z zyskiem. Ale jeśli mi się uda, nawet za te dziesięć, piętnaście lat, i będę mogła zostawić coś wartościowego dzieciom, to ja spróbuję. Nie, nie boję się przyszłości. Bardziej bałabym się tego, że przez niezdecydowanie i brak wiary w siebie, zawsze będę tkwiła w jednym miejscu.

Nie marzysz? Nie żyjesz! Dla mnie to proste.

Niby mamy dwudziesty pierwszy wiek, a ciągle jeszcze słyszę, że kobieta – żona – matka powinna tamto, czy siamto! I wiecie co, najczęściej pada to z ust nas samych. Na szczęście nie wszystkich!

Czy aby Ty nie jesteś osobą, która podświadomie wyznaje poglądy wbijane kobietom przez pokolenia do głowy, a przeciw którymi nasza płeć się wciąż buntowała? Czujesz się w obowiązku wobec męża, dzieci, domu — być niczym perfekcyjna pani domu i superniania w jednej osobie – istota nie z tej ziemi? W pewnym momencie swojego życia weszłaś w role społeczne, które tak Cię zdominowały i wrosły w Ciebie tak mocno, że zamiast sobą jesteś żoną swojego męża i matką swoich dzieci? Czy jest Ci dobrze, gdy małżeństwo i macierzyństwo są jedynym słusznym punktem odniesienia?

Role społeczne, o których piszę, są piękne i sama dumnie je wypełniam każdego dnia. Ale nie dominują nad moim życiem i nie ograniczają dopływu tlenu. Nie jestem na każde zawołanie i to obojętnie, czy ktoś woła, czy wcale nie. Nie padam na twarz, by innym uchylić nieba, pozwalam sobie na nicnierobienie, gdy tego właśnie potrzebuję. Dzielę się domowymi zadaniami i nie ulegam przekonaniu, że jeśli sama czegoś nie zrobię, to nie będzie to porządnie wykonane. Praktyka czyni mistrza i dotyczy to każdego, więc dlaczego tak wiele kobiet wierzy, że ich mężowie mają dwie lewe ręce i lepiej wyręczyć dzieci niż czekać aż same coś zrobią? One — oddane i stale obecne, oni i potomstwo — cały ich świat!

Nie czekam każdego dnia z obiadem na mojego męża, bo oboje pracujemy. Raz gotuje on, raz ja, czasami wspólnie – ma to dodatkowe korzyści, bo nasze menu jest bardziej urozmaicone, każdy ma inne popisowe potrawy. Śmieci, jak w każdym domu, nie wynoszą się same – raz idę z nimi sama, raz mąż, raz syn – na kogo wypadnie (pełny kosz) na tego bęc. Wspólnie sprzątamy – tak jest nie tylko szybciej, ale i jakoś raźniej, weselej. Cieszę się, że w naszej rodzinie każdy ma też przestrzeń dla siebie, by się realizować, ale i odpocząć od siebie nawzajem, zatęsknić. A ile razy słyszałam od koleżanki – rówieśniczki, że bez męża to ona nigdzie, taki mają układ – zawsze razem. Trochę mi wtedy smutno, gdy w gronie innych koleżanek śmiejemy się lub żalimy, a jej nie ma, bo w jej życiu jest jedna główna rola, nie ma miejsca na inne. A przecież jak zaczynasz być żoną, to nie przestajesz z automatu być przyjaciółką. To tak nie działa, to jest wybór, który należy do nas.

Proszę Was, korzystajmy z tej wolności wyboru i nie dążmy do perfekcji za wszelką cenę, nie oczekujmy od siebie samych, byśmy były idealne. Żyjemy w społeczeństwie, w którym nie musimy nakrywać głowy burką, więc same nie narzucajmy sobie takiej niewidzialnej zasłony. Nie zamykajmy się, nie ograniczajmy, nie ulegajmy stereotypom. Bądźmy sobą – tą nieidealną sobą, zwyczajną, z prawem do chwili słabości, własnego zdania, czasu i przestrzeni dla siebie. I jeszcze jedno, zawsze jest dobry moment i nigdy nie jest za późno na to, aby coś w swoim życiu zmienić.