Jak zastrzec PESEL i dlaczego warto to zrobić?
Jak zastrzec PESEL i dlaczego warto to zrobić? To kwestia bezpieczeństwa twoich finansów i spokojnego snu. Od 1 czerwca 2024 to na bankach i instytucjach finansowych będzie ciążył obowiązek sprawdzenia, czy ktoś nie usiłuje wyłudzić kredytu na cudzy PESEL.
Dlaczego warto zastrzec PESEL?
Mrożące krew w żyłach historie o tym, jak to ktoś zgubił dowód osobisty, a ktoś inny wziął kredyt na ten dowód, słyszał chyba każdy. Do tej pory banki nie miały obowiązku sprawdzać, czy wszystko odbywa się legalnie. Od 1 czerwca 2024 banki i inne instytucje parające się udzielaniem pożyczek będą musiały sprawdzić, czy PESEL danej osoby nie jest zastrzeżony. Jeśli jest – kredyt nie zostanie udzielony.
Do sprawdzania bazy zastrzeżonych numerów PESEL będą zobowiązani także notariusze. Zgodnie z nową ustawą nie będą mogli przygotowywać dokumentów związanych z nabyciem, zbyciem, działem nieruchomości (także dzierżawy i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu), obciążeniem jej hipoteką. Nie będą też mogli przygotować dokumentów pełnomocnictwa do wyżej wymienionych czynności.
I coś bliżej życia. Obowiązkiem zerknięcia, czy numer PESEL nie jest zastrzeżony, zostali objęci także operatorzy telekomunikacyjni. Jeśli zastrzeżesz swój PESEL, żaden oszust nie wyrobi sobie duplikatu twojej karty SIM lub nie zamówi na twój numer usługi eSIM.
Od razu uspokajam nerwowych: zastrzeżenie numeru PESEL można w każdej chwili cofnąć, jeśli ktoś ma taką potrzebę. Ponowne zastrzeżenie online będzie możliwe po pół godziny.
Jak zastrzec PESEL?
Najlepiej szybko, bo nowe przepisy wchodzą w życie od 1 czerwca 2024 roku.
PESEL można zastrzec na trzy sposoby.
Najłatwiej zrobić to w aplikacji mobilnej mObywatel 2.0. Sama aplikacja jest bardzo intuicyjna i przydatna w różnych sytuacjach. Jeśli jej jeszcze nie macie, koniecznie zainstalujcie.
Jeśli nie macie smartfona lub przekonania do aplikacji, możecie skorzystać z dobrodziejstwa internetu. PESEL można zastrzec na tej stronie: https://www.mobywatel.gov.pl/.
Jeśli chcecie zastrzec PESEL w aplikacji mobilnej lub na stronie internetowej, niezbędny będzie profil zaufany.
Osobom, które są na bakier z cyfryzacją, pozostaje wizyta w Urzędzie Gminy.
Jak zastrzec PESEL w aplikacji mObywatel 2.0
Cała procedura trwa dosłownie kilkanaście sekund i jest prosta jak przysłowiowa konstrukcja cepa, ale…
W moim telefonie ta usługa nie chciała działać. Nie tylko ta, żadna. Cały czas miałam informację na stronie głównej, że usługi są niedostępne i mogę jedynie skorzystać z dokumentów. Na szczęście doznałam olśnienia i ręcznie sprawdziłam, czy nie da się zaktualizować aplikacji. O dziwo, dało się, chociaż sama z siebie nie proponowała. Po aktualizacji wszystko działa, jak trzeba.
Aplikacja mObywatel 2.0 uniemożliwia zrobienie zrzutu ekranu, dlatego nie pokażę Wam, jak to wyglądało u mnie. W zamian zostawiam krótki filmik instruktażowy dla chętnych.
Jak zastrzec PESEL przez internet?
Zastrzeżenie numeru PESEL przez internet trwa trochę dłużej, ale cała akcja powinna zamknąć się w góra pięciu minutach. Można to zrobić za pośrednictwem strony: https://www.mobywatel.gov.pl/.
Pierwszy krok to logowanie i tu przydaje się aplikacja mobilna, logowanie z jej pomocą jest najprostsze i najszybsze. Drugi wariant to logowanie profilem zaufanym, za pomocą e-dowodu lub bankowości elektronicznej. Strona internetowa wspomina jeszcze o eID, czyli systemie międzynarodowym, ale po przejściu dalej na liście krajów nie ma Polski.
Po zalogowaniu wybierz opcję „Zastrzeż PESEL” i… po prostu go zastrzeż. Ponieważ nie przechodziłam przez tę procedurę, nie dam głowy, czy zastrzeżenia nie będzie trzeba potwierdzić, np. profilem zaufanym. Jak sprawdzicie, to dajcie znać.
Jak zastrzec PESEL w Urzędzie Gminy?
Wydaje mi się, że najtrudniejsze w tej opcji jest samo udanie się do właściwego urzędu. Jeśli już tam traficie, reszta powinna być łatwa.
W urzędzie mojego miasta jest specjalna komórka do zastrzegania PESELU. Trzeba pobrać numerek i poczekać na swoją kolej. W tzw. międzyczasie trzeba wypełnić odpowiedni wniosek. Aby usługa mogła zostać zrealizowana, trzeba potwierdzić swoją tożsamość.
W każdym przypadku (smartfon, internet, urząd) zastrzeżenie numeru PESEL jest realizowane w trybie natychmiastowym. To naprawdę działa. Zrobiłam to w smartfonie, zalogowałam się na stronę internetową i okazało się, że mój numer PESEL jest już zastrzeżony. Nie trzeba czekać godzinami na aktualizację baz danych.
Jak zastrzec PESEL podopiecznego?
O ile swój PESEL można zastrzec drogą elektroniczną, to PESEL osoby, którą się opiekujemy, możemy zastrzec jedynie w urzędzie. Taką możliwość mają kuratorzy, ustanowieni pełnomocnicy i opiekunowie prawni.
Procedura wygląda podobnie, jak przy zastrzeganiu własnego numeru PESEL, jednak oprócz wylegitymowania się i złożenia wniosku, trzeba przedstawić pełnomocnictwo lub dokument potwierdzający bycie opiekunem prawnym albo kuratorem.
Czy zastrzeżenie numeru PESEL ma wady?
Owszem, ma, ale tylko dla osób, które lubią obracać gotówką. Dosłownie gotówką, nie ma mowy o przelewach internetowych.
Natomiast jeśli ktoś będzie chciał wypłacić z banku lub bankomatu kwotę przekraczającą trzykrotność minimalnego miesięcznego wynagrodzenia, bank mu to uniemożliwi. Nie ma znaczenia, czy chce to zrobić jednorazowo, czy też na raty.
W takim wypadku cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL będzie skuteczne dopiero po dwunastu godzinach.