Pierwsza miesiączka. Jak rozmawiać o niej z córką?
Pierwsza miesiączka. Czy pamiętasz moment, kiedy dostałaś swój pierwszy okres? Co wtedy czułaś? Dumę, czy może raczej wstyd i lęk? Podróż w dorosłość to piękna, ale i trudna droga. Warto mieć obok siebie kogoś, z kim można porozmawiać na jej temat, a wszak nie ma lepszej przyjaciółki niż mama. To właśnie Ty powinnaś wspomóc swoją córkę w tym wyjątkowym okresie pokwitania oraz przeżyć razem z nią pierwszą miesiączkę.
Okres pokwitania dziewcząt – po czym go rozpoznać?
Niewątpliwie dojrzewanie płciowe to bardzo trudny temat, zarówno dla rodzica, który często nie może uwierzyć, że mała dziewczynka staje się kobietą, jak i dla samej nastolatki. Jak poznać, że córka wchodzi w okres dojrzewania? Postaraj się przypomnieć, ile miałaś lat albo w której byłaś klasie, kiedy zaczęłaś dostrzegać u siebie pierwsze objawy dojrzewania. Pierwsza miesiączka, jeden z ostatnich objawów dojrzewania, może wystąpić między 12. a 13. rokiem życia, jednak nie jest wykluczone, że proces ten może rozpocząć się zarówno wcześniej, jak i później. Okres dorastania nastolatki to trudny czas:
– Różnice [w dojrzewaniu] często bywają przyczyną frustracji, gdy dziewczynki porównują się z koleżankami. Jedne będą się denerwować, że przy rówieśniczkach wyglądają wciąż „jak dziecko”, inne zareagują wstydem związanym z nową, jeszcze nieoswojoną sylwetką – zwłaszcza na lekcjach wychowania fizycznego. Bez względu na to, do której grupy będzie należeć Twoja córka, wsparcie ze strony mamy i wyjaśnienie etapów dojrzewania płciowego dadzą jej poczucie bezpieczeństwa i pewności siebie – radzi Barbara Pietruszczak w artykule Pokwitanie, czyli okres dojrzewania u dziewcząt.
Za dojrzewanie płciowe odpowiada produkcja gonadotropin (LH i FSH) – u dziewczynek zaczyna pojawiać się hormon zwany estriol, zaś później estrogen i progesteron. Do najbardziej charakterystycznych oznak okresu pokwitania u dziewcząt zalicza się:
- powiększenie piersi – następuje nawet trzy lata przed pojawieniem się okresu! Początkowo jest to jedynie zarysowanie samych brodawek, które z czasem zaczynają się powiększać. Piersi rosną średnio do czterech lat i przez ten okres mogą być asymetryczne. To moment, w którym można zaprowadzić córkę do salonu z bielizną i pomóc jej wybrać pierwszy stanik;
- pojawienie się pierwszych problemów z włosami oraz skórą – jedną z pierwszych oznak wejścia w okres pokwitania dziewcząt jest pojawienie się pierwszych włosów łonowych, rozwój gruczołów potowych pod pachami, a także pojawienie się niedoskonałości i trądziku w wyniku zmian hormonalnych. Gdy tylko zauważysz u swego dziecka te objawy, warto wybrać się na wspólne zakupy kosmetyczne i wybrać razem z córką dezodorant oraz specjalne żele i toniki do pielęgnacji wrażliwej cery trądzikowej.
- zmiana kształtu ciała – szacuje się, że mniej więcej rok przed pojawieniem się miesiączki następuje gwałtowny wzrost ciała, skóra staje się grubsza, a biodra coraz wyraźniej zarysowane dzięki rozwijającej się podskórnie tkance tłuszczowej. Ważna jest wspólna rozmowa, dzięki której nastolatka zrozumie, iż nie wolno wstydzić się rozwijającego, kobiecego ciała i skrywać go za zbyt dużymi ubraniami. Wspólne wyjście na zakupy odzieżowe to świetne pretekst do tego, aby porozmawiać z córką, czego się wstydzi i jak możesz jej pomóc w odpowiednim ubiorze.
Niewątpliwie jednak do najbardziej charakterystycznej oznaki okresu pokwitania dziewcząt zalicza się pojawienie upławów oraz pierwszej miesiączki.
Pierwsza miesiączka – oznaki zbliżających się zmian
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów zbliżającej się pierwszej miesiączki jest pojawienie się upławów na bieliźnie. Niewielkie, białe ślady na majtkach nie powinny być jednak powodem do niepokoju – to efekt wzrostu poziomu estrogenów w organizmie młodej kobiety. Moment pojawienia się upławów u nastolatki nie oznacza, że lada moment dostanie okresu – może to potrwać nawet kilka tygodni, a nawet miesięcy, kiedy przyjdzie właściwy moment regularnego krwawienia.
Już wtedy możesz zacząć rozmawiać z córką o tym, jak zbudowany jest kobiecy organizm i jak wygląda cykl miesiączkowy dzień po dniu. Młoda dziewczyna zaznajomi się z tematem, będzie też miała czas na to, aby go przemyśleć i zadawać ewentualne pytania. Sytuacja może się odwrócić i córka sama zacznie pytać, po co są podpaski albo tampony, które zauważyła u Ciebie na półce lub u koleżanki w plecaku. Nie unikaj tematu, tylko przygotuj się na rozmowę i zastanów, co trzeba przekazać córce przed pierwszą miesiączką.
Pierwsza miesiączka – co warto przekazać córce?
Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że to bardzo ważne wydarzenie w życiu młodej osoby i to, jak będzie postrzegać ten element kobiecości, zależy głównie od tego, co zostanie jej przekazane i w jaki sposób. Wybierz moment w ciągu dnia, kiedy nikt nie będzie Wam przeszkadzał. W domowym zaciszu warto siąść i zacząć od pytania, co Twoja córka wie o okresie lub miesiączce.
Z pewnością należy omówić to, co dzieje się z jej ciałem i czego może się spodziewać – pierwszy okres może być niemiłą niespodzianką, ponieważ córka spotka się ze specyficznym bólem brzucha, który może trwać nawet parę godzin. Dla młodej dziewczynki pierwsza miesiączka to przede wszystkim dzień pełen dezorientacji, której towarzyszy lęk i wstyd przed nieznanym. Wytłumacz jej, skąd się bierze krew, jak długo będzie to trwało i co zrobić w krępujących sytuacjach.
Warto porozmawiać o tym, jak uśmierzać ból za pomocą specjalnych leków rozkurczających mięśnie gładkie, a także tego, jak często zmieniać podpaski/tampony i jak dbać o higienę intymną. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest pokazanie, jak korzysta się z podpaski, gdzie i jak się ją później wyrzuca.
Niewątpliwie jednym z najbardziej krępujących momentów jest sytuacja, kiedy na spodniach lub spódniczce pojawi się plama – przygotuj dziecko i na tę ewentualność. Pokaż, jak zmyć plamę krwi za pomocą wilgotnych chusteczek. Wytłumacz też, kiedy może spodziewać się kolejnej miesiączki.
Nie każda mama wie, kiedy okres pokwitania córki odbywa się prawidłowo, a kiedy trzeba udać się do lekarza. Pomocna jest publikacja Pierwsza miesiączka – jak się do niej przygotować? autorstwa Barbary Pietruszczak:
– Pierwsze miesiączki często są nieregularne. Nierzadko zdarza się, że przez pierwszy rok występują tylko dwa krwawienia. Brak regularności jest związany z tym, że pierwsze cykle zwykle są bezowulacyjne, co wyrównuje się w ciągu kolejnych pięciu lat – czytamy na stronie Porozmawiajmy Mamo.
W dniu pierwszej miesiączki – wyjątkowy czas we dwie
Pierwszy dzień miesiączki u nastolatki warto spędzić w wyjątkowy sposób, w zależności od samopoczucia córki. Można go spędzić w domu, odpoczywając lub też wybrać się na babskie spotkanie, do kawiarni, kina, kosmetyczki lub fryzjerki. Bardzo ważne jest, aby pokazać córce radość i dumę z tego, że stała się kobietą. Bardzo wiele zależy też od dziewczyny – może się źle czuć, dlatego należy się wspomóc w walce z bólem, może też czuć skrępowanie i wstyd – wówczas warto porozmawiać z nią o jej emocjach i uczuciach, jakie odczuwa i wesprzeć dobrym słowem i gestem (np. przytuleniem).
W tym dniu należy okazać wyrozumiałość – nadmierna ilość hormonów sprawia, że córka może być chwiejna emocjonalnie lub też nadmiernie emocjonalnie reagować, np. krzyczeć lub wybuchać płaczem. Zamiast się na nią złościć staraj się przypomnieć sobie, jak sama reagowałaś w takiej chwili. Okres pokwitania dziewcząt zaczyna się w wieku 11-13 lat, niemniej pełna dojrzałość emocjonalna i psychiczna przypada na około 20. rok życia.
Podróż w dorosłość razem z mamą
Dorastanie nie powinno się kojarzyć z czymś złym – miesiączka nie jest wstydliwym tematem, przecież to zwykły, naturalny proces zachodzący w organizmie u każdej kobiety. Ważne, aby dziewczynka czuła, że ma pełne wsparcie i akceptację ze strony obojga rodziców, również i taty. Nie musi z nim dokładnie omawiać szczegółów, jednak w tym wyjątkowym dniu z pewnością odwagi doda jej to, że oboje rodzice są z niej dumni, iż powoli wkracza na nową ścieżkę ku dorosłemu życiu.