Kiedy dziecko zaczyna mówić?
Kiedy dziecko zaczyna mówić? To jedno z częściej zadawanych pytań przez świeżo upieczonych rodziców, którzy nie mogą się doczekać pierwszego „mama” i „tata”. Jednak zanim dziecko powie pierwsze słowa, będzie się komunikowało z rodzicami na inne sposoby. Ich obserwacja może pomóc odpowiedzieć na pytanie o pierwsze „prawdziwe” słowa.
A, o, u – czyli okres melodii w mowie dziecka
Noworodek oczywiście nie umie mówić. Jego zdolności ograniczają się do wypowiadania, albo raczej wykrzykiwania, trzech samogłosek: a, o, u. W ten sposób dziecko komunikuje się z rodzicami, wyrażając najczęściej niezadowolenie lub dyskomfort. Spokojne i zadowolone niemowlę po prostu leży cicho 😉
Ten melodyjny krzyk (płacz) będzie towarzyszył rodzicom, dopóki dziecko nie nauczy się manifestować swoich potrzeb w inny sposób. I chociaż może to być męczące, to warto pamiętać, że dziecko ćwiczy w ten sposób aparat mowy. W przyszłości może mu to (choć nie musi) ułatwić wypowiadanie pierwszych słów.
Gi, gl, gh – czyli okres głużenia
Pierwsze zbitki spółgłosek wydobywają się z gardła maluszka, który ukończył trzeci miesiąc życia. Jednak warto zachować spokój. Niektóre dzieci wydają gardłowe dźwięki już koło trzeciego miesiąca, inne dopiero w okolicach pół roku. Nie ma w tym nic niepokojącego.
Głużenie to czas wydawania dźwięków, których rodzice często nie są w stanie naśladować. Dużo tu zbitek spółgłosek, których na co dzień nie wymawiamy. W tym także nie ma nic niepokojącego. Za chwilę maluch zacznie gaworzyć.
Ba-ba, ta-ta, ma-ma – czyli maluch zaczyna gaworzyć
Gaworzenie bywa czasem mylone z głużeniem, jednak to dwa zupełnie odmienne etapy w rozwoju mowy dziecka. Gaworzenie polega bowiem na wypowiadaniu i łączeniu w niezrozumiały dla dorosłych ciąg sylab. Może się zdarzyć, że dziecko niejako przy okazji, przez przypadek powie „ma-ma” lub „ta-ta”, ale nie będzie to świadome zwrócenie się do rodzica. Na to trzeba jeszcze trochę poczekać.
Gaworzenie jest kolejnym ważnym etapem rozwoju mowy u dziecka i warto go wspierać. W tym czasie rodzice powinni dużo mówić do dzieci, komentować wszystkie wykonywane przy nich czynności, czytać pierwsze książeczki, recytować wierszyki itp. Warto bowiem pamiętać, że zanim maluch zacznie mówić, będzie się uczył rozumienia słów i dźwięków. Z czasem zacznie je powtarzać.
Czas na pierwsze słowa
Roczne dziecko zna wiele słów (jeśli rodzice o to zadbali), ale nie potrafi ich wymówić. Jego zdolności ograniczają się do prostych, ale najważniejszych wyrazów: mama, tata, baba, daj. Co więcej, dziecko wypowiada te słowa świadomie. Potrafi też kojarzyć nazwy zabawek, przedmiotów i czynności. Zapytane o konkretną zabawkę zwróci na nią wzrok, pokaże palcem lub przyniesie.
Pierwsze urodziny dziecka często traktowane są przez rodziców jako kamień milowy w rozwoju. Jednak warto pamiętać, że wszelkie granice etapów rozwijania się maluszka są płynne. W przypadku mowy mówi się nawet o półrocznych poślizgach. Dlatego jeśli roczniak nie potrafi wypowiedzieć prostych słów, ale cały czas ambitnie gaworzy, nie ma większych powodów do niepokoju. Jeśli jednak dziecko skończy półtora roku i nadal nie będzie umiało się zwrócić w prostych słowach do rodziców, trzeba wspomnieć o tym pediatrze na wizycie kontrolnej.
Jak komunikują się dzieci po pierwszym roku życia?
Komunikacja u maluchów przyjmuje postać dwu lub trzysylabową. Najczęściej wypowiadane w tym okresie zdanie (a raczej zbitka słów lub sylab) to: „mama daj”, lub samo: „daj”. Dziecko umie już wymawiać wszystkie samogłoski i większość spółgłosek, stara się łączyć je ze sobą, nie zawsze w zgodzie ze sztuką mówienia. W tym czasie mogą pojawić się w mowie dziecka nieistniejące słowa, które będą mu towarzyszyły, dopóki nie opanuje ich prawidłowej artykulacji. Maluchy mają też skłonność do zmiękczania twardych wyrazów.
Kiedy dziecko zaczyna mówić poprawnie?
Dziecko po drugim roku życia uczy się budować zdania, wyrażać emocje, opowiadać swoje wrażenia. Na tym etapie wymowa powinna być coraz bardziej zrozumiała, a wszystkie literki w wyrazach wskoczyć na swoje miejsce. Większość dzieci (choć nie wszystkie) w trzecim roku życia przestaje przekręcać nawet kilkusylabowe słowa. Trzylatek umie odróżnić zdanie oznajmujące od pytającego. Nie tylko wie, kiedy ktoś go o coś pyta, ale też sam potrafi zadać pytanie.
Kiedy dziecko zaczyna mówić literkę R?
Spółgłoska R jest najtrudniejsza do wymówienia przez dziecko i na jej pojawienie się w wymowie trzeba niekiedy czekać znacznie dłużej. W tym przypadku granice są bardzo płynne, a „widełki” dość szerokie. Czasem R pojawia się już u trzylatków, a czasem dopiero u dzieci, które zbliżają się do piątych urodzin. Jeśli pięciolatek nie wypowiada R, warto skonsultować to z logopedą. Może być też potrzebna wizyta u ortodonty.
