Dziewiąty miesiąc obejmuje okres od 36. do 40. tygodnia ciąży. Jest to czas niecierpliwego oczekiwania na narodziny potomka. Ostatnie tygodnie zaczynają się przyszłej mamie dłużyć, a dolegliwości wynikające z noszenia pokaźnego brzucha mocno dają się we znaki. 

Ciężarne w większości mają już dość tego stanu i z drżeniem serca, ale także z niepokojem, oczekują pierwszych objawów rozpoczynającego się porodu. W dziewiątym miesiącu ciąży może on nastąpić w każdej chwili. 

Dziewiąty miesiąc ciąży – co się dzieje tydzień po tygodniu u dziecka?

36. tydzień ciąży

W tym okresie życia prenatalnego maluch osiąga wagę ok. 2500 g, gromadząc grubszą tkankę podskórną. Dziecko ma coraz mniej miejsca w macicy. W tym czasie ułożone bywa głową w dół, ale może się jeszcze obracać. Z upływem kolejnych tygodni będzie to coraz trudniejsze, ponieważ malec rośnie a ilość płynu owodniowego może ulegać zmniejszeniu. 

37.– 40. tydzień ciąży

Dlaczego te ostatnie tygodnie potraktowane zostały razem? Ponieważ gdyby doszło w tym czasie do porodu, dziecko zostanie uznane za donoszonego noworodka. Poród dla niego będzie bezpieczny, ponieważ płuca są już w pełni rozwinięte i gotowe do samodzielnej pracy, podobnie jak inne organy wewnętrzne. Przykładem może być np. gromadzenie w jelitach tzw. smółki, czyli pierwszej ciemnozielonej kupki dziecka. Na finiszu ciąży dochodzi także do wycierania się meszku pokrywającego ciało płodu (tzw. lanugo). 

Maluch nie ma wiele miejsca w macicy, stąd rusza się rzadziej. Przed narodzinami jego główne „zadanie” polega na rośnięciu i nabieraniu masy ciała. Uśredniona waga noworodka wynosi 3500 g, a długość ciała około 54 cm. W tym okresie malec powinien na stałe obrócić się głową w dół. Jeśli tego nie zrobił i wciąż znajduje się pośladkami lub stópkami skierowanymi do dołu, lekarz może podjąć próbę obrócenia go lub zaproponuje wykonanie cesarskiego cięcia.  

Dziewiąty miesiąc ciąży — o czym przyszła mama powinna wiedzieć?

Niestety to nie jest łatwy czas dla przyszłej mamy. Jest to przede wszystkim okres niepewności i oczekiwania. Większość dzieci przychodzi na świat pomiędzy 38. a 42. tygodniem ciąży, jedynie nielicznym udaje się wstrzelić z narodzinami w wyznaczoną przez lekarza datę porodu. Jeśli w 40. tygodniu ciąży dziecko się nie urodzi, lekarz będzie uważniej monitorował stan malucha. Możliwe, że zdecyduje o wywołaniu porodu, choć zdarza się, że czeka się z tym do 42. tygodnia ciąży.

W końcówce ciąży przyszłej mamie towarzyszą różne emocje: ekscytacja i zniecierpliwienie, ale także obawy o szczęśliwy finał porodu oraz strach przed bólem. To ostatnie szczególnie doskwiera pierworódkom, które przebieg porodu znają jedynie z filmów i niekiedy przerażających opowieści bardziej doświadczonych koleżanek. 

Poza tym ciężarne fizycznie czują się ociężałe, mają kłopot ze wstaniem i znalezieniem wygodnej pozycji do spania. Duży brzuch powoduje bóle kręgosłupa oraz nóg, a rozciągnięta mocno skóra na brzuchu i piersiach może swędzieć. Konieczność częstego oddawania moczu i dokuczliwe zaparcia to nagminne dolegliwości końcówki ciąży. W tym czasie może dojść do odejścia czopu śluzowego, który zwiastuje zbliżający się poród. Nie ma tu jednak sztywnej reguły, która określałaby, kiedy do porodu konkretnie dojdzie. Niekiedy od wypadnięcia czopu śluzowego do porodu mija kilka godzin, a w innym przypadku nawet tygodni. Bywa również, że czop wypada dopiero na sali porodowej.

Dziewiąty miesiąc ciąży dla przyszłej mamy to także czas szykowania domu na narodziny dziecka. Tzw. syndrom wicia gniazda dodaje energii, choć mocno zmienione ciało i nadprogramowe kilogramy nie ułatwiają reorganizacji pokoju czy wyprasowania mnóstwa niemowlęcych ubranek. Przygotowując dom na przybycie dziecka należy rozłożyć zadania tak, by się nie przeforsować. 

Ostatnie tygodnie warto poświęcić na błogi odpoczynek i dbanie o urodę, ponieważ po porodzie zwyczajnie na takie przyjemności może nie być czasu. Koniecznie trzeba też spakować torbę do szpitala, a na wizycie kontrolnej u ginekologa omówić wszelkie kwestie dotyczące porodu. Świadomość całego procesu i możliwość wcześniejszego przygotowania się do niego sprawi, że przyszła mama będzie spokojniejsza. Gdy wszystko wokół będzie zaplanowane, pozostanie już tylko czekać na pierwsze sygnały zbliżającego się porodu. 

Zobacz także: Ósmy miesiąc ciąży. Co się dzieje tydzień po tygodniu u dziecka i mamy?

Źródło zdjęcia: https://pixabay.com/photos/pregnant-maternity-mother-6189040/

Gra Cartaventura: Lhasa skrywa się w niewielkim pudełku, bardzo poręcznym i praktycznym. Zmieści się nawet w małym plecaku. Nie potrzebujecie wiele miejsca, wystarczy odrobina płaskiego terenu, jasność umysłu i towarzystwo, które wyruszy z Wami w niesamowitą podróż.

Cartaventura to seria interaktywnych gier karcianych, gdzie w pojedynkę lub wspólnie z innymi graczami dokonujemy szeregu wyborów. Przygody osadzone są w historycznych realiach, a mechanika polega na odkrywaniu kart, które na stole stworzą coś w rodzaju mapy, po której możemy się przemieszczać i poznawać bohaterów tej opowieści.

Gra przeznaczona jest dla dzieci od dziesiątego roku życia, jednak wymaga sporej ilości czytania i uwagi. Młodsze rodzeństwo może się przyglądać, ale nie martwcie się, kiedy szybko się znudzi, gdyż gra wymaga skupienia uwagi na prawie godzinę. Dla młodszych dzieci może to być trudne, a nawet dla dziesięciolatka. Wiele zależy od tego, jak rodzice wprowadzą dziecko w grę oraz ich zaangażowania w trakcie rozgrywki.

W niewielkim pudełku znajdziecie:

• 70 kart
• broszurę historyczną
• instrukcję.

Wprowadzenie do historii gry Cartaventura: Lhasa

Jest wiosna 1916 roku, a Wy jesteście dziennikarzem wojennym, który uciekł z piekła okopów. Co noc śnią się Wam koszmary, a pod wpływem książki Alexandry David-Néel przekonujecie wydawcę, by wysłał Was w daleką podróż do Sri Lanki, Indii i Tybetu. Kolonialna rzeczywistość miesza się ze wschodnią mądrością, a waszym zadaniem będzie podejmowanie niełatwych decyzji, zarządzanie finansami i przemierzenie Himalajów w poszukiwaniu Alexandry David-Néel, która jako pierwsza kobieta dotarła do Tybetu, a do zamkniętej stolicy Lhasy przedostała się przebrana za żebraczkę. 

Przygotowanie i zasady gry

Przede wszystkim nie podglądajcie wcześniej kart, nie odwracajcie ich na drugą stronę, dopóki gra Was o to nie poprosi. Zarówno stół, jak i koc na łące sprawdzą się, jako idealny obszar do gry.

Rozpakujcie talię z folii i zgodnie z kolejnością czytajcie karty, które poprowadzą Was przez grę. Na pierwszych trzech kartach zawarta jest krótka instrukcja, z wyjaśnieniem, jakie karty należy rozpatrzyć natychmiast, a za jakie musimy zapłacić, by zrealizować ich zadanie. Niektóre karty tworzą mapę, która symbolizuje naszą podróż. Wśród kart znajdziemy także różne przedmioty, które w trakcie rozgrywki mogą przechylić szalę w kierunku dotarcia do celu, do owianego tajemnicą miasta Lhasa i odnalezieniu Alexadry David-Néel.

Fot. Cartaventura: Lhasa

Cartaventura: Lhasa możemy przechodzić na pięć sposobów. Przed nami na stole tworzy się nie tylko mapa, ale także drzewo decyzyjne, które ostatecznie doprowadzi nas do jednego z zakończeń.

Nasze wrażenia

 Nasze pierwsze zwycięstwo okazało się porażką. Jeszcze tego samego dnia odnaleźliśmy drogi do dwóch kolejnych zakończeń. Natomiast parę dni później cały czas czuliśmy niedosyt z tego, co wydarzyłoby się, gdybyśmy jednak podjęli taką, a nie inną decyzję. Gdzie by nas ona zaprowadziła. Decyzja była prosta, musieliśmy poznać ostatnie dwa zakończenia.

Fot. Cartaventura: Lhasa

Podróżowaliśmy pieszo, pociągiem, płynęliśmy statkiem, a nawet lecieliśmy samolotem. W międzyczasie poddawaliśmy się technikom medytacji, uciekaliśmy z aresztu, czy zwiedzaliśmy plantację herbaty. W tej grze nie ma jednego prawidłowego rozwiązania, jest kilka ścieżek, które nas poprowadzą do celu podróży. Właśnie tę wielość dojścia do zwycięstwa lubimy najbardziej w grach planszowych.

Cartaventura: Lhasa to świetny pomysł na grę, by przedstawić historię, która mogła wydarzyć się naprawdę. Realność wydarzeń, aspekt społeczno-gospodarczy, kolonializm dodają tej grze autentyczności i budują niesamowity klimat. Ta gra rozwija wyobraźnię i poszerza nasze horyzonty z zakresu kulturoznawstwa i historii.

Mocnym atutem w grze są karty, a dokładnie akwarelowe ilustracje, które nawiązują do kultury i estetyki czasów kolonialnych w Indiach. Nie sposób odmówić tej grze umiejętności przeniesienia gracza w inny świat, tak odległy, a jednak tak realny.

Fot. Cartaventura: Lhasa

Podejmowanie decyzji w grze wiele nas uczy o nas samych, o tym, co jesteśmy w stanie zrobić, by osiągnąć cel. To jest właśnie edukacyjny aspekt tej gry, umiejętność podejmowania decyzji i świadomości konsekwencji, jakie mogą na nas spaść. Jedynym minusem, którego można się dopatrzyć, to spotkanie z białym tygrysem, na którego prędzej, czy później się natkniemy. Nie wiem, czy w realiach chciałabym, aby dzieci podążyły takim samym śladem, jak nasz wojenny korespondent. Tylko w tym momencie miałam zgrzyt z grą.

W serii Cartaventura ukazała się już także historia rodem z czasów Wikingów, Winlandia, a wydawnictwo Muduko planuje wydanie kolejnych pozycji. Nie możemy się doczekać, tak jak kolejnych naprasowanek, to był hit wśród moich dzieci!

 Podsumowując, mając wszystko powyższe na uwadze, moją oceną niech będzie stwierdzenie, że chciałabym, aby na pudełku było nasze logo w roli patrona medialnego gry. =D

 Tytuł: Cartaventura: Lhasa
Autorzy: Thomas Dupont, Arnaud Ladagnous
Ilustracje: Guillaume Bernon, Jeanne Landart
Wiek: od 10 lat
Liczba graczy: 1-6
Czas gry: 40-60 minut
Wydawca: Muduko

Wpis powstał we współpracy z Muduko

Więcej informacji o grze znajdziesz na stronie GramywPlanszowki.pl | GwP

Zdjęcia: A. Jelinek

Przegrzanie organizmu, czyli hipertermia to stan podwyższonej temperatury ciała zagrażający życiu. Najbardziej narażone są osoby starsze, chore na cukrzycę, nadczynność tarczycy i mające problemy z układem sercowo-naczyniowym oraz małe dzieci.

Gdy w organizmie dochodzi do przegrzania, spada zdolność do naturalnego oddawania ciepła i chłodzenia ciała, tj. pocenia się. Istnieje wówczas duże ryzyko wystąpienia udaru cieplnego. Należy więc bardzo uważać w trakcie upalnych dni i gdy przebywamy w gorących pomieszczeniach, chociażby saunach.

Skutki przegrzania organizmu mogą być niebezpieczne dla człowieka, dlatego nie wolno lekceważyć objawów, a gdy się pojawią, warto skonsultować się z lekarzem lub nawet wezwać pogotowie – szczególnie jeśli problem dotyczy małego dziecka, starszej osoby lub przewlekle chorej.

Objawy przegrzania organizmu mogą bardzo szybko postępować, stąd wymagają natychmiastowej reakcji i udzielenia pierwszej pomocy. 

Co należy zrobić z osobą, u której podejrzewamy hipertermię?

1. Przenieś ją w zacienione miejsce.
2. Zapewnij dostęp do świeżego powietrza.
3. Jeśli masz taką możliwość, włącz wentylator lub wachluj czymkolwiek.
4. Podaj chłodny (ale nie za zimny) napój, najlepiej wodę mineralną lub izotonik.
5. Rozluźnij ubranie i ściągnij jego nadmiar (chociażby skarpetki).
6. Zastosuj zimne, lecz nie lodowate okłady, żeby nie spowodować szoku termicznego. Zacznij od czoła i karku, następnie przejdź na dłonie i stopy. Ewentualnie, jeśli masz taką możliwość, zorganizuj chłodną kąpiel np. w wannie.

Objawy przegrzania organizmu:

– uczucie gorąca,

– wzmożona potliwość,

– bardzo sucha, ciepła i zaczerwieniona skóra, która może wyglądać nawet jak poparzona,

– podwyższona temperatura ciała,

– bóle i zawroty głowy,

– mdłości,

– osłabienie,

– przyspieszenie akcji serca,

– zaburzenia widzenia i świadomości,

– problemy z oddychaniem,

– obrzęki stóp i kostek,

– utrata przytomności.

Przyczyny przegrzania organizmu:

– nadmierna ekspozycja na słońce,

– długie przebywanie w gorących i zamkniętych miejscach, gdzie nie ma dostępu do świeżego powietrza, a do tego jest bardzo wilgotno i duszno,

– długie gorące kąpiele,

– nieprzewiewne i zbyt ciepłe ubranie  – nieadekwatne do pogody i warunków, w jakich się znajdujemy,

– nadmierny wysiłek fizyczny,

– ryzyko hipertermii zwiększa się również w przypadku zaburzeń termoregulacji, spowodowanych przyjmowaniem niektórych leków, np. antyhistaminowych.

Co robić, żeby nie dopuścić do przegrzania organizmu?

Unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce, szczególnie w upalne dni i wtedy, gdy słońce operuje najsilniej, czyli między godziną 11.00 a 15.00.|

Koniecznie pamiętaj o nakryciu głowy.

Noś lekkie, przewiewne i jasne ubrania.

Spędzając czas na słońcu, chowaj się co jakiś czas do cienia, by organizm mógł się nieco schłodzić lub jeśli masz taką możliwość, wejdź do chłodnej wody (morza, basenu ewentualnie mocz stopy w misce).

Zwiększ ilość przyjmowanych płynów. Poza wodą mineralną koniecznie pij również napoje izotoniczne oraz soki i koktajle warzywno-owocowe, które dobrze nawodnią organizm i uzupełnią utracone wraz z potem elektrolity.

Jedz dużo warzyw i owoców bogatych w wodę – o tym, co warto jeść podczas upałów, przeczytasz tutaj.

Pod żadnym pozorem, nawet na chwilę nie zostawiaj nikogo (ludzi, ani zwierząt) w zamkniętych, nagrzanych i pozbawionych świeżego powietrza miejscach, np. w aucie.