Rekolekcje a szkoła. Przepisy kontra praktyka
Karnawał jeszcze trwa ale Wielki Post tuż za progiem. A razem z nim wielkopostne rekolekcje, które rokrocznie budzą wiele kontrowersji. Zebrałam dla Was takie małe FAQ, czyli odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące rekolekcji w szkołach.
Czy nieobecność na rekolekcjach ma wpływ na frekwencję?
Tak. Dni, w których odbywają się rekolekcje, nie są dniami wolnymi od zajęć szkolnych, chociaż mogą tak wyglądać. Jednak uczeń ma obowiązek stawić się w szkole lub kościele. Jeśli tego nie zrobi, nauczyciel zaznaczy mu w dzienniku nieobecność.
Moje dziecko nie chodzi do kościoła, czy musi iść na rekolekcje?
Nie, nie musi. W Polsce obowiązuje wolność sumienia i wyznania i jeśli dziecko (a raczej rodzice) nie wyrażają takiej woli, nikt nie ma prawa kazać dziecku „iść z całą klasą, bo nikt nie będzie się specjalnie nim zajmował”. Ten problem pojawia się zwłaszcza w małych szkołach, gdzie dzieci niechodzące na religię da się policzyć na palcach jednej ręki.
Moje dziecko nie pójdzie na rekolekcje, kto ma się nim zająć, gdy ja jestem w pracy?
Szkoła oczywiście. Rekolekcje nie są dniami wolnymi od szkoły. W niektórych placówkach uczniowie idą rano do kościoła, a później normalnie mają lekcje. W innych lekcji nie ma. Wszystko zależy od decyzji dyrektora. Jeśli dziecko nie chodzi na religię i nie pójdzie na rekolekcje, a rodzice nie mogą zapewnić mu opieki i chcą, żeby poszło do szkoły, mają do tego prawo. Szkoła nie może odmówić zaopiekowania się dzieckiem, „bo dla jednego nikt nie będzie otwierał świetlicy”.
Kto opiekuje się dziećmi w drodze na rekolekcje i czasie ich trwania?
Tutaj przepisy trochę się wykluczają. Teoretycznie za dzieci odpowiadają nauczyciele religii. W praktyce wiadomo, że jest ich za mało, by zapanować nad całą, szczególnie dużą, szkołą. Na ogół rozwiązuje się to tak, że nauczyciele na polecenie dyrektora towarzyszą dzieciom w rekolekcjach. Nie mogą odmówić, ponieważ dla nich są to normalne dni pracy i dyrektor szkoły ma prawo przydzielać im różne zadania, między innymi te, które są związane z bezpieczeństwem dzieci. Tu dochodzimy do tych wykluczających się przepisów. Uczniami opiekują się katecheci, ale zapewnienie bezpieczeństwa w drodze do i z kościoła leży po stronie szkoły. Natomiast nie można zmuszać nauczycieli do uczestnictwa w obrzędach religijnych, jeśli sami nie wyrażą zgody. W szczególnych przypadkach mogą czekać na dzieci pod kościołem.
W szkole jest więcej niż jedna religia, które wyznanie ma prawo do zorganizowania rekolekcji?
Każde. Jednak kościoły muszą się porozumieć w kwestii terminu. Rekolekcje powinny się odbyć w tych samych dniach dla wszystkich wyznań.
Moje dziecko nie chodzi na rekolekcje. Czy nie może mieć w tym czasie normalnych lekcji, zamiast siedzieć na świetlicy?
Może. Zgodnie z ustawą uczniowie są zwalniani z zajęć na czas rekolekcji, jednakże zajęcia nie są z urzędu odwoływane. Na ogół zawiesza się je ze względów organizacyjnych. Jeśli jednak rodzice nie chcą, by ich dziecko traciło lekcje, mogą napisać do dyrekcji prośbę o zorganizowanie zajęć dydaktycznych w czasie rekolekcji.
Dlaczego rekolekcje nie odbywają się w czasie wolnych dni, tzw. dyrektorskich?
Teoretycznie mogłyby, dyrektor ma prawo rozdysponować osiem dni wolnych według własnego uznania. Problem leży w tym, że o swojej decyzji musi powiadomić kuratorium najpóźniej do końca września, podając daty dodatkowych dni wolnych. Tymczasem terminarz rekolekcji jest ustalany później.
Rekolekcje – podstawa prawna
Organizacja rekolekcji regulowana jest przez Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych (DzU z 2002 r. nr 36, poz. 155, z późn. zm.). Zgodnie z nim uczniom przysługują trzy kolejne dni zwolnienia z zajęć szkolnych, co ma umożliwić odbycie rekolekcji.
Skoro nie jest powiedziane, że zwolnienie obejmuje wszystkie lekcje, można domniemywać, że sprawa ta leży w gestii dyrekcji szkoły. Zwolnienie z zajęć może być całkowite lub częściowe.
Jestem mamą 7latki. Zaczynają się rekolekcje. W szkole uzyskałam informację że każdy ma w swojej parafii. Moja jest w innej niż szkoła. Kto ma zaprowadzić moje dziecko do kościoła jak ja muszę iść do pracy i nie ma kto tego zrobić???