Światowy Dzień Książki to nie jedyna okazja do celebrowania literatury. Sprawdź, kiedy jeszcze świętować!
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich to wielkie święto czytelnictwa, znane na całym świecie. Data obchodów – 23 kwietnia – związana jest z rocznicą urodzin lub śmierci kilku wielkich pisarzy: Szekspira, Cervantesa, Druona i Nabokova. Jednak nie jest to jedyny dzień w roku, kiedy bardziej doceniamy literaturę. W kalendarzu widnieją także bardziej nietypowe okazje, takie jak Dzień Czytania Tolkiena czy Tydzień Zakazanych Książek. Dowiedz się, kiedy przypadają i w jaki sposób je celebrować.
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich został ustanowiony przez UNESCO w 1995 roku w celu promowania czytelnictwa i ochrony własności intelektualnej za pomocą praw autorskich. Miłośnicy literatury jednak wiedzą, że nie jest to jedyne książkowe święto! Przedstawiamy ciekawostki związane z czytaniem i celebrowaniem literatury.
– Od Dnia Książki wywodzi się przyznawany przez UNESCO tytuł Światowej Stolicy Książki. Otrzymuje go miasto, które przedstawi najlepszy program promujący czytelnictwo. Co ciekawe, kilka lat temu uhonorowany tym wyróżnieniem został Wrocław jako jedyna polska miejscowość w historii tej nagrody – mówi Agata Kaczanowska z księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl. – Takie dni zachęcające do czytania mają interesującą historię i wiąże się z nimi wiele ciekawostek, na przykład w Hiszpanii Światowy Dzień Książki jest związany z… zabiciem smoka! – dodaje ekspertka.
Światowy Dzień Książki jak walentynki
Historycznie, idea święta książki ma swój początek w Katalonii i sięga roku 1930. W Hiszpanii Dzień Książki jest obchodzony oficjalnie od roku 1930, a od 1964 – we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych. Co ciekawe, w Katalonii 23 kwietnia to hucznie celebrowane święto jej patrona – Świętego Jerzego. Od wielu lat znana jest tam piękna tradycja mogąca konkurować z walentynkami: podczas Sant Jordi mężczyźni obdarowują ukochane kobiety czerwonymi różami, a panie odwdzięczają się książkami. Tradycja wywodzi się od legendy mówiącej o Świętym Jerzym, który pokonał smoka terroryzującego jedno z katalońskich miasteczek. Śmiałek zabił zwierzę, a w miejscu, gdzie rozlała się smocza krew wyrósł krzew różany. Z okazji Sant Jordi wiele miast, w tym Barcelona tonie w kwiatach, a na ulicach rozstawione są stoiska z książkami, gdzie można zakupić nowości, a nawet spotkać się z ulubionymi pisarzami. Carlos Ruiz Zafón, twórca słynnego na całym świecie „Cienia Wiatru”, nie tyko zobowiązał się wydawać swoje książki właśnie w Sant Jordi, ale także pisał o tym dniu w swoich utworach[1].
Dzień Książki dla Dzieci, czyli urodziny Andersena
Specjalne miejsce w kalendarzu ma święto literatury dla najmłodszych. Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci obchodzony jest 2 kwietnia, czyli w rocznicę urodzin baśniopisarza Hansa Christiana Andersena.
–Co roku gospodarzem tego święta jest inne państwo. W Czechach, które były organizatorem w 2007 roku, narodziła się inicjatywa o nazwie „Noc z Andersenem”. Dzieci zostają wtedy na całą noc w bibliotekach czytając i słuchając bajek. W Polsce z okazji Dnia Książki dla Dzieci powstała kampania „Cała Polska Czyta Dzieciom”, która zachęca do czytania najmłodszym codziennie przez przynajmniej 20 minut – mówi Agata Kaczanowska z księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl.
Wyjątkowe święto dla fanów Tolkiena
Miłośnicy “Władcy Pierścieni” i “Hobbita” z pewnością wiedzą, że 25 marca przypada Dzień Czytania Tolkiena, świętowany w wielu krajach. Organizowane są wtedy spotkania literackie i wydarzenia kulturalne związane z fantastyką. Niewątpliwie John Ronald Reuel Tolkien zasługuje na “swój dzień” w kalendarzu z racji wkładu w literaturę i naukę. Opublikował ponad 100 prac z dziedziny filologii i literatury, a także współpracował przy tworzeniu największego słownika języka angielskiego, wydawanego zaraz po I wojnie światowej, Oxford English Dictionary. W jego życiorysie znajdziemy wiele ciekawostek: był Anglikiem, jednak urodził się w Afryce, a niektórzy twierdzą, że nazwisko Tolkien pochodzi od mazurskiej wsi Tołkiny! Jako dziecko został ukąszony przez tarantulę – nie zamienił się po tym w superbohatera, jednak w jego twórczości pająki pojawiają się jako uosobienie zła i mroku. Był poliglotą i posługiwał się ponad 30 językami, co z pewnością było pomocne, gdy na potrzeby swojej twórczości wymyślał własne języki.
Lektury z czarnej listy, czyli Tydzień Zakazanych Książek
Tydzień Zakazanych Książek to nietypowa akcja organizowana od 1982 roku przez Stowarzyszenie Bibliotek Amerykańskich. Jest to odpowiedź na cenzurę i zakazywanie wielu książek w szkołach i bibliotekach z racji na ich “niewłaściwe” treści[2].
– W Polsce Tydzień Zakazanych książek znany jest od kilku lat, a w czasie jego trwania organizowane są spotkania literackie i dyskusje na temat książek, które były lub nadal są na czarnej liście. Najwybitniejsze dzieła światowej literatury były cenzurowane na przestrzeni lat z racji na wulgarny język, rasizm, przedstawianie pewnych postaw i zachowań, czy krytyczne podejście do władzy. Przykładem jest tu „Archipelag GUŁag”, za którego napisanie Aleksandr Sołżenicyn (późniejszy laureat literackiej Nagrody Nobla) został aresztowany, pozbawiony radzieckiego obywatelstwa i skazany na wygnanie. W USA w wielu szkołach i bibliotekach były zakazane takie pozycje jak „Buszujący w zbożu”, „Kolor purpury”, „Paragraf 22” czy „Zabić Drozda” – mówi Agata Kaczanowska z księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl.
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich przypadający na 23 kwietnia, a także wszelkie inne święta związane z literaturą są doskonałą okazją do ponownego sięgnięcia po ulubioną lekturę lub powiększenia swojej biblioteczki o nowości. Nawyk czytania powinno się wyrabiać u dzieci i pielęgnować go w dorosłym życiu, dlatego warto znać i celebrować również takie święta jak Dzień Miłośników Książek (9 sierpnia) czy Światowy Dzień Głośnego Czytania i Ogólnopolski Dzień Głośnego Czytania (29 września).
TaniaKsiazka.pl to istniejąca od 2006 roku, prężnie rozwijająca się księgarnia online z siedzibą w Białymstoku. TaniaKsiazka.pl to marka należąca do spółki Glosel. Jej misją jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom konsumentów i poszerzanie grona polskich czytelników. W asortymencie sklepu znajduje się ponad 400 tys. produktów, wśród których dostępne są m.in. książki, gry i zabawki. TaniaKsiazka.pl stale powiększa sieć punktów odbioru zamówień online. Obecnie w całej Polsce jest ich 20, w tym 9 księgarni stacjonarnych i 11 partnerskich lokalizacji, w których można bezpłatnie odebrać przesyłki. Do końca roku firma planuje kilka kolejnych otwarć. Od 2020 roku marka organizuje TargiKsiążki.Online. Ostatnia edycja przyjęła formę festiwalu literackiego WyCzytOn, w którym wzięło udział ponad 3 miliony czytelników.
[1] https://www.barcelonacheckin.com/pl/r/barcelona_przewodnik/inne_wydarzenia/sant-jordi-barcelona.php
[2] https://www.ala.org/advocacy/bbooks/banned-books-qa