Higiena prącia u noworodka i niemowlęcia często budzi niepokój młodych rodziców. Pielęgnacja napletka u noworodków, niemowląt i małych chłopców jest problemem wzbudzającym bardzo dużo kontrowersji zarówno wśród personelu medycznego – pediatrów, chirurgów dziecięcych, pielęgniarek i położnych, jak i wśród rodziców. Kontrowersje te wynikają prawdopodobnie z naleciałości kulturowych, niewiedzy, mitów przekazywanych z pokolenia na pokolenie, jak również niestety braku współczesnej wiedzy personelu medycznego na ten temat.
Najczęstszym pytaniem jest, co robić z napletkiem? Ściągać czy nie? Od kiedy? W kąpieli czy „na sucho”?
Napletek u niemowlaka — co warto wiedzieć?
Odklejanie się napletka jest procesem naturalnym, samoistnym rozciągniętym w czasie. Prącie i napletek rozwijają się u chłopca jednocześnie. Początkowo blaszki napletka są przyklejone do żołędzi prącia, potem stopniowo się rozdzielają. Wobec tego trudno mówić o zwężonym napletku u noworodka. Na początku życia napletek nie jest fizjologicznie zsuwalny i tak ma być. Nazywamy to fizjologiczną stulejką (czyli prawidłową i jak najbardziej normalną). W okresie noworodkowym napletek oraz nabłonek żołędzi są zbudowane ze wspólnej blaszki wewnętrznej napletka, w tym czasie mała jest podatność skóry na rozciąganie oraz mała jest jej elastyczność. Jest to norma i nie należy w żaden sposób ingerować. Każda gwałtowna interwencja spowoduje uszkodzenie napletka, gojenie się z powstaniem blizny i spowoduje powstanie stulejki. Sami spowodujemy chorobę.
Odklejanie napletka odbywa się samoistnie. Dochodzi do tego w wyniku trzech procesów:
- Gromadzenie się pod napletkiem wydzieliny gruczołów łojowych oraz złuszczonego nabłonka – tzw. mastki, która jest jałowa i nie wymaga usuwania i wbrew obiegowej opinii NIE jest siedliskiem bakterii (chyba że zaczynamy gmerać przy siusiaku brudnymi rękoma);
- Tworzenie się tzw. balonika w trakcie oddawania moczu, który przyspiesza proces odklejania;
- Samoistne wzwody.
Po 3 roku życia u 90% chłopców napletek jest odprowadzany w całości lub częściowo, (co również jest prawidłowe), bez ingerencji osób trzecich. U 1% napletek w pełni odkleja się w okresie dojrzewania, co również nie jest niczym złym. Należy pozwolić naturze działać w swoim tempie i nie ingerować w nią, jeżeli nie ma ku temu medycznych podstaw.
Często rodzice, położne, a nawet lekarze pierwszego kontaktu próbują niemowlakom ściągnąć napletek. Prowadzi to do poważnych komplikacji – popękania napletka, naderwania wędzidełka, uszkodzenia powierzchni żołędzi – i jest bardzo bolesne dla dziecka. Tego typu działania są bezpośrednim powodem powstania właściwej stulejki, gdyż pęknięty napletek bliznowacieje i ulega zwężeniu. Działanie takie jest absolutnie nieprawidłowe z medycznego i pielęgnacyjnego punktu widzenia!
Pielęgnacja napletka. Jak pielęgnować siusiaka?
Tak, siusiaka drogie panie, nie penisa, prącia czy członka. Siusiaka – który zgodnie z nazwą służy do siusiania, a do tego napletek odsuwać się nie musi (dopiero do odbycia stosunku).
Do ukończenia pierwszego roku życia chłopca w żadnym wypadku nie wolno odsuwać napletka. Zabiegi higieniczne ograniczamy do dokładnego obmywania od zewnątrz przy każdej zmianie pieluchy oraz w kąpieli, aby nie dopuścić do zakażenia napletka lub cewki moczowej bakteriami kałowymi. Pielęgnacja napletka
Po ukończeniu 1 roku życia, co dwa, trzy miesiące można próbować, ale absolutnie nie trzeba, w czasie kąpieli ściągnąć chłopcu napletek, do pierwszego oporu, bacznie obserwując czy czynność ta nie powoduje u dziecka bólu lub uczucia dyskomfortu. Jeżeli ściągnięcie napletka powiedzie się, nawet odrobinę, myjemy pod nim wodą z mydłem. Należy unikać nadmiernego odprowadzania napletka, gdyż powoduje to jego pękanie, mikrourazy, a następnie bliznowacenie, co może już doprowadzić do powstania stulejki patologicznej.
Ręce przy sobie, przecież się nie pali!
Odprowadzenie zbyt wąskiego napletka może spowodować załupek, który wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Gdy napletek odprowadzany będzie zbyt mocno może powstać obrzęk, uniemożliwiający naciągnięcie napletka z powrotem na żołądź. W wyniku takiej sytuacji blokowany jest początkowo odpływ limfy, gdy obrzęk narasta blokowany jest odpływ żylny, a po kilku-kilkunastu godzinach również tętniczy, czego skutkiem może być martwica żołędzi. Stan ten jest bardzo bolesny dla dziecka wymaga pilnej interwencji chirurgicznej na ostrym dyżurze. Lekarz odprowadzi napletek i zaleci odpowiednie postępowanie po zbiegu. Dziecko musi być obejrzane przez chirurga lub urologa dziecięcego po około 2 tygodniach od załupka. Wizyta ma na celu ocenę napletka. Pod żadnym pozorem nie wolno w tym czasie odprowadzać obrzękniętego napletka!
Mama mówi STOP! Pielęgnacja napletka
Trzeba również bardzo uważać, na wizycie u pediatry, niektórzy czasami bez uprzedzenia, z niepoznanych bliżej przyczyn, potrafią na siłę szybko i na raz zsunąć niemowlęciu napletek. Należy wyraźnie zaznaczyć, że nie życzymy sobie tego typu manipulacji przy siusiaku syna.
Jeżeli któraś z Mam ma jeszcze jakieś wątpliwości lub chce zgłębić temat, polecam poświęcić 30 min i obejrzeć wykład dr Gastoła , który jest niewątpliwym specjalistą i guru urologii dziecięcej. Pielęgnacja napletka
mgr Anna Stefanek – położna
O Autorce:
Mgr Anna Stefanek – położna, doktorantka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Pogodna i uważna, zawsze z ręką na pulsie. Fachowiec z sercem – wierzący, że kobieta to więcej niż jej karta na łóżku. Z zamiłowania pogromca mitów. Z pasją oddaje się spacerom ze swoim czworonogiem.
„Co z tym siusiakiem?! Pielęgnacja napletka u noworodków, niemowląt i małych chłopców” to jeden z najchętniej czytanych przez Was tekstów.
Ostatnia aktualizacja: 24.02.2023 r.
