Zakwas żytni na żurek — jak go zrobić domowym sposobem?
Zakwas żytni na żurek to rzecz, którą bez problemu można zrobić samodzielnie. Jego przygotowanie wymaga jedynie nieco cierpliwości i niewielkiego nakładu pracy, a efekty powinny zadowolić miłośników prawdziwego domowego żurku.
Przepis na zakwas żytni na żurek dostałam ponad dekadę temu, przebywając z wizytą u pewnej starszej pani. Ta obca, ale ciepła i przesympatyczna kobieta podzieliła się ze mną zapasem swojskiego suszonego makaronu, poczęstowała żurkiem i podarowała gotowy zakwas żytni na tę zupę. Wyjaśniła dobitnie, jak mam dbać o zakwas, ale też, jak go zrobić, gdyby coś poszło nie tak z tym podarowanym przez nią. Pamiętam, że długo korzystałam z oryginalnego zakwasu od Starszej Pani (widać dała go z dobrego serca, skoro mi się udawał), ale kiedyś coś jednak popsułam i musiałam na nowo nastawić zakwas żytni na żurek. Dzięki radom Starszej Pani udało mi się to znakomicie.
Jak zrobić zakwas żytni na żurek?
To, co jest potrzebne, to ceramiczne, kamionkowe, bądź szklane naczynie (np. słój), żaden tam plastik. Nie pytajcie mnie, dlaczego, bo nie wiem. Starsza Pani zakazała i trzymam się tych słów jak wyroczni. Naczynie przed użyciem należy wyparzyć, by usunąć niepożądane drobnoustroje, które mogłyby spowodować zepsucie zakwasu na żur.
Przepis na domowy zakwas żytni na żurek
Składniki na zakwas podstawowy:
- 4 pełne łyżki mąki żytniej typ 2000
- kubek ciepłej wody (w temperaturze nie wyższej niż 40°C)
Wykonanie:
- Mąkę żytnią zalej dużym kubkiem jeszcze ciepłej, przegotowanej wody. Naczynie przykryj ściereczką (zabezpiecz ją gumką recepturką) i odstaw w spokojne ciepłe miejsce.
- Raz dziennie zbierz pianę, która jest oznaką pracy bakterii i przemieszaj zakwas drewnianą łyżką. Za każdym razem próbuję zmieniający się smak zakwasu, ale Wy nie musicie. Nigdy nie wkładam ponownie „oblizanej” łyżki z powrotem do naczynia, żeby nie przenieść niepożądanych bakterii.
Przyznam się, że ja dodaję do fermentującego zakwasu 2-3 ząbki czosnku, kilka ziaren ziela anielskiego i liść laurowy (również wskazówka od Starszej Pani), aby był bardziej aromatyczny.
Ile musi kisić się zakwas żytni na żurek?
Tak mniej więcej tydzień. Osiągnięcie celu sprawdzam po przyjemnym, wyraźnie kwaśnym zapachu i smaku. Gdy odpowiednio mi pachnie i smakuje, robię zupę od razu z większości wyhodowanego zakwasu i zostawiam w naczyniu ok. łyżki zakwasu, aby mieć starter na kolejną zupę. Resztę trzymam w lodówce, w której, według wytycznych z internetu, może stać dwa tygodnie. U mnie stał wielokrotnie miesiącami i nic złego się z nim nie działo, ale nikogo nie namawiam do przetrzymywania go do oporu. No, chyba że chcecie sprawdzić, ile u Was przetrzyma, to bardzo proszę.
A co, jeśli zakwas na żur spleśnieje?
W razie, gdyby zakwas spleśniał, bo i tak się może wydarzyć przy np. zbyt niskiej temperaturze lub gdy namnożą się bakterie gnilne, należy go wylać, naczynie wyszorować, wyparzyć i spróbować raz jeszcze.
Zupa przygotowana na domowym zakwasie ma inny smak niż ta z torebek, jest bardziej intensywna. Porównania do żurku gotowanego na sklepowym zakwasie nie mam, bo nie próbowałam.