Z roku na rok wzrasta zadłużenie Polaków. Z danych statystycznych wynika, że co piąty z nas zaciąga kredyt lub pożyczkę na sfinansowanie bieżących wydatków. Część kredytobiorców wpada w kłopoty spirali finansowej. Nieumiejętne zarządzanie budżetem, chęć posiadania w myśl zasady: „zastaw się a postaw się” to droga do ekonomicznej samozagłady. Niektórzy nieświadomie, z braku podstawowej wiedzy jaką rządzi się rynek finansów, wpadają w tarapaty.

Nie da się ukryć, że finanse to nieodzowny element naszego życia. Niby pieniądze szczęścia nie dają, ale bez nich trudno żyć. Dlatego trzeba umiejętnie nimi dysponować. Najlepiej od małego pobierać nauki. W świecie rozlicznych instytucji finansowych, produktów bankowych, pożyczek, kart kredytowych, uważam, że edukacja finansowa to ważny element kształcenia dziecka. Wczesne rozpoczęcie takiej nauki zaprocentuje w dorosłym życiu. Kilkoma prostymi krokami możemy wprowadzić dziecko w świat finansów.

Zabawa w sklep

Ta prosta zabawa pozwoli dziecku zrozumieć, na czym polega zarabianie i wydawanie pieniędzy. Podczas gry określamy ceny, na przykład ile cukierków, patyczków (w wersji dla młodszych dzieci) czy monet musi dziecko dać za określoną zabawkę. Utrudnieniem będzie określenie listy zakupów, w końcu dziecko musi nauczyć się dokonywać wyboru, ponieważ nie wszystko zawsze będzie mogło kupić. Zabawa „w sklep” nauczy dziecko, nie tylko poznawania cyferek i liczenia, ale także rozsądnego rozdysponowywania swoimi finansami i wybierania tych produktów, które są najpotrzebniejsze.

Świat gier

Ciekawą alternatywą dla przedszkolaków będą gry, zarówno planszowe, jak i elektroniczne. Poprzez zabawę ukształtują w dzieciach  podstawy przedsiębiorczości i oswoją z terminami ekonomicznymi. Na rynku znajduje się wiele planszówek z finansami w tle, chociażby Monopoly czy nasz rodzimy Eurobiznes. W sieci znajdziemy też darmowe gry online, jak na przykład te na stronie Narodowego Banku Polskiego (zerknijcie tu) .  

Kieszonkowe

Nawet niewielkie kwoty, którymi dziecko może samodzielnie dysponować i decydować o ich przeznaczeniu, będą miały duży wpływ na umiejętność zarządzania finansami. W końcu nie zamierzamy uczyć dziecka, że w zamian za pomoc w obowiązkach domowych należy mu się zapłata. Wypłata najlepiej gdy odbywa się w formie cotygodniowej, łatwiej wtedy dziecku kontrolować ilość zgromadzonego kapitału. Najważniejsze po regularnej wypłacie jest zachowanie samodyscypliny i nie wypłacanie dziecku dodatkowej sumy w momencie wcześniejszego wydania gotówki. Pozwoli to smykowi docenić wartość pieniądza i zrozumieć ideę oszczędzania.

Zakupowy koncert życzeń

Idąc do sklepu warto przygotować wspólnie z dzieckiem listę sprawunków. Pozwoli to usprawnić zakupy, jaki i ukróci spełnianie zachcianek zakupowych pociechy.  Dodatkowo dziecko zapozna się z hierarchią, jaką kierują się dorośli w momencie kupowania produktów. Nie każdy może sobie pozwolić na dowolne szaleństwa w sklepie. Przed wyjściem ustalmy ile rzeczy dziecko może sobie wybrać oraz z jakiego pułapu finansowego. Jeśli maluch zdecyduje się na droższą rzecz, może do jej kupna dołożyć ze swoich oszczędności.

Kredyt, czyli nie ma nic za darmo

Wychodzę z założenia, że nie warto pakować się w jakiekolwiek kredyty, to staram się przekazać również swojemu dziecku. “Pieniądze, które mamy, są narzędziem wolności. Pieniądze, za którymi się uganiamy – narzędziem niewoli”. Uważam, że nawet przedszkolakowi na prostych przykładach można w dostępny i zrozumiały sposób wyjaśnić jak działa dług i w jakie kłopoty może nas wpędzić. Odpowiedzialna nauka finansów to nie tylko świadomość zysku i rosnących oszczędności, ale także ukazanie, jakie konsekwencje niesie pożyczka. Wyjaśnienie, że kredyty to nie tylko łatwo dostępna, darmowa pomoc, jak to często wynika z bombardujących nas reklam telewizyjnych.  

Jak podkreślają eksperci, wiek przedszkolny i wczesnoszkolny to bardzo dobry czas na edukację dzieci w zakresie finansów. Ważne byśmy to my – rodzice zadbali o jej zdobycie nie oglądając się na innych.. Śmiało wprowadzajmy nasze pociechy w świat finansów i zadbajmy o ich przyszłość z dala od kłopotów wynikających z wpadnięcia w zasadzki spirali finansowej.

Skoro jesień zawitała z ciepłym przytupem, dziś mam dla was przepis prosto z kuchni bałkańskiej. Zainspirował mnie otrzymany w prezencie słoiczek z lutenicą (ljutenicą). W skrócie lutenica to pasta paprykowo-pomidorowa. Zakochałam się od pierwszego kęsu. Papryka, bakłażan, pomidory to idealne połączenie, plus kilka przypraw. Uwierz mi, nie zapomnisz już tego smaku. Dlaczego więc nie zrobić tej pysznej pasty warzywnej?

Zatem ruszaj na zakupy, łap jeszcze paprykę i bakłażany póki tanie i zrób własną lutenicę. Nie ukrywam, roboty jest sporo, ale efekt końcowy niezastąpiony.

Składniki:
1,2 kg papryki
1 kg bakłażanów
1,4 kg mocno dojrzałych pomidorów Lima
2 ostre papryczki
2 średnie cebule
2 duże ząbki czosnku
2 łyżeczki czubricy*
1 łyżeczka cząbru
1 płaska łyżeczka soli
½ łyżeczki świeżo mielonego pieprzu
1 łyżka cukru
2 łyżki oleju

Ponadto:
6 słoików po 250 ml

*Czubryca pozyskiwana jest z cząbru górskiego. W sklepach możemy kupić mieszanki z czubrycą. Ja wykorzystałam mieszankę czerwoną, która zawiera: cząber, chilli, paprykę, czosnek, kozieradkę i sól.

Przygotowanie:

1. Pomidory wkładam do dużej miski i zalewam wrzątkiem aby je sparzyć, co ułatwi obranie ich ze skórki. Następnie kroję wszystkie w drobną kostkę. Niektórzy usuwają jeszcze pestki, ale dla mnie to już fanaberia. Potem wrzucam je na dużą patelnię i duszę, aż mniej więcej połowa płynu odparuje, a całość zgęstnieje.
2. Bakłażany, papryki w całości układam na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i wstawiam do nagrzanego piekarnika do 180 stopni (funkcja grill) i zostawiam na około 20 minut. Jednak po okołu 10 minutach przewracam warzywa na drugą stronę.
3. Kiedy warzywa się przypieką, odkładam je by ostygły, a następnie zabieram się do obierania ze skórki bakłażana. A miąższ bez pestek kroję drobno i dodaje do duszących się pomidorów. Można także je razem zmiksować, np. blenderem.
4. W dalszej kolejności obieram papryki ze skórki, usuwam pestki, kroję w drobną kostką i dorzucam do pomidorów i bakłażanów.
5. Teraz kolej na cebulę, czosnek, które drobno siekam i dorzucam do garnka.
6. Czas na przyprawy; czubrycę – ja wykorzystałam czerwoną mieszankę, cząber, sól, pieprz, olej, cukier dodaję do warzyw. Całość duszę ok. 40 minut, aż dobrze się połączy i zgęstnieje. Długość duszenia zależy od tego jak bardzo były dojrzałe nasze warzywa, a także jaką chcemy uzyskać konsystencję sosu.
7. Przed nałożeniem do słoików warto spróbować, czy coś jeszcze dodać, np. soli czy pieprzu.
8. Tak gotową lutenicę przełożyć do wyparzonych słoików, zakręcić i zapasteryzować, np. w piekarniku i koniecznie schować przed rodziną. =D

U mnie jeden słoik czasem wystarczy na jeden dzień. A to na kanapkę do smaku, a to do zupy pomidorowej odrobinę, a jeszcze świetna baza na sos do pizzy czy jako sos do dań z grilla.

Zdjęcia: Rachela

Narodziny nowego człowieka zawsze powodują całą masę pozytywnych emocji – wiadomo, cuda cieszą! Młodzi rodzice powoli zaczynają przedstawiać swój Skarb światu – a świat chce jak najlepiej powitać tę małą osóbkę i pogratulować mamie i tacie. Zwyczajem jest, że dzidziuś jest obdarowywany prezentami.

Klika dni temu w mojej rodzinie urodziła się śliczna dziewczynka. Jest zdrowa, przybiera na wadze, ma dużo czarnych włosków, dużo śpi i daje mnóstwo radości i szczęścia swoim rodzicom. Jej pojawienie się na świecie wzbudziło we mnie kilka refleksji… m.in. takich niby banalnych – przemyśleń zakupowych.

Mój tekst nie będzie o 100 pomysłach na prezent dla noworodka, czyli listą najlepszych upominków, a podpowiedzią dla… rodziców. Ułatwcie choć trochę zadanie swoim najbliższym, znajomym i wszystkim tym, którzy będą chcieli coś sprezentować Waszemu maluchowi. Bo kupienie właściwego prezentu wcale nie jest łatwym zadaniem. A na bank sami na tym skorzystacie.

Zosia samosia

Pierwsze co mi się nasuwa to, nie kupujcie SAMI wszystkiego, co tylko przyjdzie Wam do głowy na najbliższy rok (albo i więcej) życia malucha. Wy – zaoszczędzicie, a potencjalni darczyńcy, będą mieli większą liczbę rzeczy do wyboru.

Naprowadzić na właściwy trop

Po drugie nie miejcie oporów, by zapytani, mówić, co by Wam się jeszcze przydało, z czego się ucieszycie. Jest szansa, że dzięki sprecyzowanym życzeniom unikniecie niepotrzebnych, niefunkcjonalnych lub po prostu zdublowanych akcesoriów czy sprzętów. Może jesteście zwolennikami praktycznych prezentów i ucieszycie się z zapasu pieluch (ważne byście określili ich rodzaj i rozmiar) lub brakuje Wam czegoś konkretnego, albo marzycie o sesji fotograficznej ze swoim nowonarodzonym… Oczywiście może być i tak, że nie każdy pyta i realizuje własne wizje, wtedy nie pozostaje nic innego, jak trzymać kciuki za pomysłowość tej osoby.

Mniej znaczy więcej

Weźcie też pod uwagę, że możecie nie uszczuplać domowego budżetu, a jednocześnie ułatwić innym zadanie opcją, jaką jest prezent składkowy. Składka kilku osób na jedną droższą konkretną rzecz. Inny wariant zawiera się w zdaniu: zbieramy na… Według mnie pierwsza wersja jest odpowiedniejsza dla znajomych (np. kolegów z pracy), a druga dla rodziny.

“Nie” znaczy “tak”

I ostatnie – na pytanie “co kupić?” nie odpowiadajcie, że nic nie trzeba. Bo przecież i tak ludzie coś przyniosą. No właśnie, tylko co 😉

Czy nie warto ułatwiać sobie życia? Dlaczego więc nie skorzystać z tego, że gościom można pomóc w wyborze właściwego upominku, zaoszczędzić im czasu na bieganie po sklepach i zgadywanie, czego potrzebujecie. A dzięki temu uchronić się przed zagraceniem mieszkania nietrafionymi czy powtarzającymi się prezentami.