Biorąc pod uwagę popularność kawy, nie będzie to żadnym zaskoczeniem. Regularne spożywanie tego napoju deklaruje aż 80% dorosłych Polek i Polaków. Kawa otacza nas wszędzie: pijemy ją w domu, w pracy, na studiach, podczas długich podróży itd. Rola, jaką odgrywa ona w kulturze ludzkiej wykracza poza zwykłą funkcję spożywczą. Kawa pozwala na przełamanie społecznych barier, towarzyszy nam przy zawiązywaniu nowych więzi społecznych i kultywowaniu relacji z tymi, z którymi jesteśmy od dawna.

W tym kontekście naturalna ludzka ciekawość sama nasuwa więc pytanie: jak właściwie pije kawę polskie społeczeństwo? Odpowiedź na to pytanie bowiem daje obraz dużo głębszy, niż można by przypuszczać na pierwszy rzut oka: przez pryzmat kawy poznać możemy mechanizmy i zmiany społeczne, które zachodzą na naszych oczach.

Co pijemy?

Największą popularnością cieszy się niewątpliwie kawa mielona. To po nią najczęściej sięga aż 45% osób, natomiast wartość ta stale rośnie. Należy również zauważyć konotację, jaka występuje między nią a kawą rozpuszczalną, której spożycie w tym samym okresie (2012-2016) spadło aż o 11 punktów procentowych (!). W tym samym czasie spożycie kawy ziarnistej wzrosło aż o 4 punkty procentowe. Co to oznacza? Nie bez znaczenia jest tu z pewnością rosnąca świadomość konsumentów dotycząca jakości produktu. Choć po zmianie ustroju gospodarczego i otwarciu na zachodnie rynki to właśnie rozpuszczalne mieszanki stanowiły synonim luksusu, dziś konsumenci postrzegają kawę ziarnistą i mieloną jako „naturalną”, zdrowszą, smaczniejszą – mówiąc ogólnie: lepszą.

Co ciekawe, badania wskazują również, iż najwyższy wzrost w spożyciu odnotowała właśnie kawa ziarnista (wzrosła aż o 42%). Niejako koreluje to z pojawieniem się w Polsce zjawiska znanego jako „trzecia fala kawy”, a więc aktywnego szerzenia świadomości na temat jakości i pochodzenia ziaren, sposobów parzenia i smaku przez branżę kawową. To właśnie w związku z tym zjawiskiem pojawiać się zaczęły małe, lokalne palarnie, dla których podstawowymi wartościami stały się transparentność i wysoka jakość.

Wpływ małych palarni na rynek kawowy można zaobserwować gołym okiem, przeglądając sklepowe półki. Jeszcze kilka lat temu nie sposób było wyczytać z paczki kawy więcej niż informacje o pochodzeniu ziaren, ewentualnie stopniu wypalenia. Dziś nawet największe kawowe korporacje umieszczają na opakowaniach informacje tak szczegółowe, jak sposób obróbki. Wpływ „kawowej rewolucji”, jaka dokonała się pod wpływem „trzeciej fali” można więc zaobserwować naocznie. Ponieważ właśnie smak uważany jest za kluczowy czynnik przy wyborze konkretnej marki tok rozumowania jest prosty. Wyższa transparentność jest wyrazem wyższej jakości ziaren, co przekłada się na lepszy smak.

Jaka marka jest najlepsza i dlaczego żadna?

W internetowych dyskusjach często pojawia się pytanie: która kawa z marketu jest najlepsza? Cóż, odpowiedź jest nieco złożona: najlepsza jest taka kawa, która zwyczajnie smakuje nam najbardziej. Preferencje są bowiem różne i to, co jedna osoba uzna za najsmaczniejsze, wcale nie musi automatycznie stawać się ulubioną marką innych. Właściwie postawione pytanie brzmiałoby natomiast: jakie kawy z marketu są najczęściej preferowane. Tu także odpowiedź jest złożona, bowiem brakuje systematycznych analiz (wiemy na przykład, iż pandemia drastycznie zmieniła rynek kawowy, jednak nie wiemy jeszcze dokładnie, w jaki sposób). Posiadamy jednak dane, którymi możemy się kierować. Dzięki nim dowiadujemy się chociażby, iż najpopularniejsze marki to Jacobs Kronung, jak i znane Tchibo, a także Prima. Jednak preferencje nie zawsze stanowią jedyny czynnik decydujący o wyborze. Przykład możemy znaleźć w jednym z badań: „Zaskakujące jest również to, że 40% respondentów kupuje kawę mieloną marki Astra, mimo że nie jest to ich marka ulubiona – być może czynnikiem decydującym o wyborze tej kawy jest jej niższa cena”.

Niestety, wciąż trudno przeprowadzić analizę dotyczącą małych palarni. Segment kawy speciality, a więc tej cenionej najwyżej w świecie kawowych specjalistów, nie jest jeszcze gruntownie przebadany w naszym kraju. Przewiduje się jednak, iż wraz z gwałtownym wzrostem demograficznym, który możemy aktualnie obserwować, a także liczebnym powiększaniem się tak zwanej „klasy średniej” (abstrahując od faktu, iż pojęcie to jest dość mgliste i niedefiniowalne) rynek kawowy ze względu na wysoką konkurencyjność będzie przechodził istotne zmiany, kierując się w stronę palarni rzemieślniczych, oferujących swoim klientom nowe, zaskakujące produkty i innowacyjne metody parzenia. Już dziś widać, iż polski rynek stanowi podatny grunt dla tego typu projektów. Na terenie naszego kraju działa około 200 palarni i kawiarni speciality, stale rośnie także rynek ziaren organicznych i certyfikowanych przez organizacje takie jak Fairtrade.

Jakie metody preferujemy?

Mówiąc o metodach parzenia, ciekawym może się okazać, w jaki sposób najpopularniejszy napar świata parzą Polki i Polacy. Najbardziej znaną metodą pozostaje w sposób nieprzerwany słynna „parzucha”, zwana też kawą „po turecku” (co jest błędem, ponieważ kawa po turecku przygotowywana jest w tygielku).

W okresie pandemii, mimo niesprzyjających warunków, popularność zyskały ciśnieniowe ekspresy do kawy, a Polska stała się jednym z największych rynków tego typu urządzeń. Szczególny wzrost zanotowały ekspresy do kawy automatyczne – jak widać, coraz więcej osób chce poczuć się home baristami w swoim domowym zaciszu. Co ciekawe, w tym samym okresie spadła sprzedaż kapsułek do ekspresów.

Preferencje dotyczące metod parzenia to kolejny obszar, w którym niezbędne są dalsze, szeroko zakrojone badania. Szczególnie interesującym mogłoby okazać się zbadanie świadomości konsumenckiej dotyczącej alternatywnych metod parzenia kawy, które w widoczny sposób zyskują ostatnimi czasy na rozpoznawalności – możemy trafić na nie nawet w sieciowych kawiarniach.

Podsumowanie

Preferencje kawowe Polek i Polaków zmieniają się gwałtownie w czasie i wyraźnie pokrywają się z tendencją, jaką wyznaczyła „trzecia fala kawy”. Odchodzimy od kaw rozpuszczalnych na rzecz wyższych jakościowo kaw mielonych i ziarnistych, w których cenimy przede wszystkim smak.

Choć warunki ekonomiczne nadal pełnią istotną rolę w kwestii wyborów konsumenckich, gwałtowny rozwój „klasy średniej” może wymusić na firmach funkcjonujących w branży przejście w kierunku kawy craftowej i innowacyjności, co podwyższy ich konkurencyjność. Ponadto mimo że posiadane przez firmę Przyjaciele Kawy dane dotyczące sektora kawy speciality są dość szczątkowe (jest to zapewne pochodna faktu, iż stanowi ona według szacunków zaledwie 1% rynku), udało jej się zademonstrować, iż nasz kraj stanowi dobrą przestrzeń do rozwoju dla tego typu inicjatyw.

Kawowe trendy wymagają dalszej obserwacji, która pozwoli na uzyskanie pełniejszego obrazu rynku i konsumentów – a teoria jest podstawą praktyki dalszego, owocnego rozwoju tej branży.

Bibliografia:

https://pefim.sggw.pl/article/view/1561/1149

https://www.cbi.eu/market-information/coffee/poland/market-potential

https://www.gfk.com/hubfs/Landing_Pages_PDF/Poland/2020/EU_PL_202012_Whitepaper_Dlaczego_kupujemy_ekspresy.pdf?utm_referrer=https%3A%2F%2Fwww.gfk.com%2Fpl%2Finsighty%2Fpolski-rynek-kawy-rosnie-nawet-w-czasie-pandemii

https://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/2017/12/10_Lenart.pdf

https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjIm9zOytj6AhWX6CoKHRiaBRkQFnoECA8QAQ&url=https%3A%2F%2Fcejsh.icm.edu.pl%2Fcejsh%2Felement%2Fbwmeta1.element.cejsh-c01f2d44-8ca2-4000-8265-159714601fc9%2Fc%2F13.pdf&usg=AOvVaw1xdmhThRy3AE6TQir5nUHm

Źródło informacji: Przyjaciele Kawy

Kiedy nastolatka można pociągnąć do odpowiedzialności karnej i co to właściwie znaczy? Nie każdy czyn zabroniony znajduje się w Kodeksie Karnym. Jak w takim razie rozmawiać z nastolatkiem o odpowiedzialności i co należy mu uświadomić?

Dzieci poniżej 13 roku życia są bezkarne?

W zasadzie tak, choć lepiej nie używać przy nich tego określenia. Niemniej prawo stanowi, że osoba małoletnia, która nie ukończyła 13. roku życia, nie odpowiada osobiście za swoje przewinienia. Skoro nie można przypisać dziecku winy, nie ma też mowy o karze lub obowiązku osobistego naprawienia szkody. 

Nie wyklucza to oczywiście odpowiedzialności rodziców, którzy zarówno z definicji, jak i prawnie są zobowiązani do sprawowania opieki i nadzoru nad małoletnim. 

Warto też wiedzieć, że naprawieniu szkody podlegają te czyny, których wykonanie było przestępstwem, czyn był społecznie szkodliwy i niezgodny z prawem. Trochę masło maślane, bo każde przestępstwo jest niezgodne z prawem, ale trzymajmy się prawnych wytycznych. 

Nastolatkom warto uświadomić, że za cyberprzemoc także grozi odpowiedzialność karna. Wiele małolatów uważa (lub tak udaje), że hejt może nie jest w porządku, ale też nie jest przestępstwem. Podobnie kwestia dopalaczy – własny użytek to też przestępstwo. 

Jak odpowiada przed sądem trzynastolatek?

Ukończenie 13. roku życia to ważny krok w dorosłość. Dziecko nabywa wówczas częściową zdolność do czynności prawnych, ale też zostaje nań nałożona odpowiedzialność za wykroczenia i niektóre przestępstwa.  Okres do siedemnastych urodzin można potraktować jako przejściowy. Nastolatek w tym czasie odpowiada prawnie za swoje czyny, natomiast nie zawsze odpowiada karnie. W bardzo wyjątkowych przypadkach osoby, które ukończyły 15. rok życia, odpowiadają jak dorośli. Dotyczy to bardzo poważnych przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu. 

W przypadku nieletnich stawia się przede wszystkim na resocjalizację. Nastolatek może trafić do zakładu poprawczego, ale to nie wyczerpuje możliwości sądu. Często zasądzane są prace społeczne lub terapia. W lżejszych przypadkach małoletni zostanie upomniany, oddany pod nadzór rodziców lub kuratora. 

Siedemnastolatku, uważaj! 

Polskie prawo stanowi, że siedemnastolatek odpowiada przed sądem jak osoba dorosła. Nie trzeba więc być pełnoletnim, by dostać całkiem poważny wyrok za własną głupotę. Tu już zazwyczaj nie obowiązuje taryfa ulgowa, na którą mogą liczyć młodsze nastolatki. Stosuje się ją tylko w bardzo ograniczonych przypadkach, jeśli stopień rozwoju sprawcy i jego warunki osobiste nie pozwalają sądzić go jak dorosłego. 

Jak to wygląda w praktyce?

Jak zwykle – wszystko zależy od okoliczności. Czyn czynowi nierówny, dlatego i orzeczenia sądu nie są w każdym przypadku takie same. Wiek dziecka nie jest jedyną przesłanką, pod uwagę bierze się także powtarzalność – za pierwszym razem wykroczenie, zwłaszcza w drobniejszej sprawie, może być potraktowane ulgowo. Jeśli jednak sytuacja będzie się powtarzać, lepiej nie żyć w przekonaniu, że dopóki dziecko jest dzieckiem, nie można mu nic zrobić. No i warto też pamiętać, że czas biegnie szybko i nastolatek niezauważalnie staje się dorosły, dla sądu nawet szybciej niż dla urzędu. 

„Przejdź swoją drogę z Orlika na Stadion” – tym hasłem Fundacja Orły Sportu i reprezentanci Polski Weronika Zawistowska, Jakub Moder, Kacper Urbański oraz Robert Lewandowski zachęcają do udziału w turnieju „Z Orlika na Stadion”. Ogólnopolski turniej piłkarski dla dziewcząt i chłopców jest częścią rządowego programu „Aktywna Szkoła”. Wydarzenie daje możliwość rozwoju sportowych umiejętności i spełnienia piłkarskich marzeń – zagrania finałowego meczu na największej arenie piłkarskiej w kraju PGE Narodowy. Organizatorem turnieju jest Fundacja Orły Sportu we współpracy z Polskim Związkiem Piłki Nożnej (PZPN).

Turniej „Z Orlika Na Stadion” ma na celu promocję aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży, skupia się na upowszechnieniu sportu, zasad fair play oraz rozwijaniu współpracy z lokalnymi samorządami i szkołami. W rywalizacji mogą brać udział uczniowie klas 6-8 szkół podstawowych (roczniki 2012, 2011 i 2010 oraz młodsze) – drużyny szkolne, jak i tzw. „dzikie drużyny”, czyli drużyny amatorskie, niezwiązane z żadnym klubem.

Fundacja Orły Sporty organizuje wydarzenie we współpracy z lokalnymi samorządami, które dysponują infrastrukturą ponad 2600 Orlików w całej Polsce. Orliki to obiekty, które promują aktywność fizyczną, ale też wzmacniają więzi społeczne i integrują lokalne społeczności dzięki wydarzeniom sportowym organizowanym przez szkoły, samorządy i instytucje gminne. Dlatego też są idealnym miejscem do organizacji każdego z etapów turnieju „Z Orlika na Stadion” i właśnie tam w najbliższym czasie będą rywalizować drużyny biorące udział w wydarzeniu. Przewidziane są etapy lokalne, regionalne, wojewódzkie, a w ich przygotowaniu wspiera Fundację Szkolny Związek Sportowy (SZS).

Wielki finał na PGE Narodowym

Najlepszych 96 drużyn weźmie udział w turnieju finałowym w Warszawie w dniach 17-18 listopada oraz w finale na PGE Narodowym 19 listopada 2024 roku. Każda drużyna, biorąca udział w turnieju, otrzyma upominki i dyplomy, a zwycięzcy finałów wojewódzkich puchary i medale. Dla uczestników finału oraz trenerów czekają nagrody. Dodatkowo, uczestnicy turnieju będą mieć szansę na zdobycie jednego z 3500 bezpłatnych biletów na mecz reprezentacji Polski ze Szkocją 18 listopada 2024 r. Najlepsi zawodnicy i zawodniczki turnieju, wyselekcjonowani przez skautów PZPN, otrzymają zaproszenie na tygodniowe bezpłatne zgrupowanie z trenerami młodzieżowych reprezentacji Polski oraz możliwość udziału w treningu z selekcjonerem reprezentacji Polski.

Gwiazdy polskiej piłki zachęcają do udziału

Ambasadorami wydarzenia są reprezentanci Polski: Weronika Zawistowska, Jakub Moder, Kacper Urbański oraz Robert Lewandowski, którzy wystąpili w specjalnym spocie promującym turniej. Hasłem „Przejdź swoją drogę z Orlika na Stadion” zachęcają młodych sportowców do udziału w sportowej rywalizacji. To dla nich szansa na spełnienie piłkarskich marzeń.

Wsparcie dla rozwoju kultury fizycznej

Polski Związek Piłki Nożnej jako współorganizator turnieju, podkreśla znaczenie tego typu inicjatyw dla polskiego futbolu.

„Od wielu lat konsekwentnie angażujemy się w promocję aktywności fizycznej wśród Polaków. Szczególnym odbiorcą naszych działań są dzieci. Z tego też względu z roku na rok rośnie liczba inicjatyw, które kierujemy do szkół czy szkółek piłkarskich. Już teraz widzimy rezultaty tych działań. Wystarczy wspomnieć, że aż 13 zawodników z kadry na EURO 2024 pierwsze piłkarskie szlify zdobywało w dziecięcym turnieju organizowanym przez PZPN już od 24 lat. Cieszymy się, że dołączamy do kolejnej inicjatywy – mówi Cezary Kulesza, prezes PZPN. – Wierzymy, że uczestniczki i uczestnicy realizowanych przez nas projektów w przyszłości będą stanowili o sile reprezentacji Polski. To doskonała inwestycja w przyszłość polskiej piłki” – dodaje.

Sponsorem Generalnym turnieju „Z Orlika na Stadion” jest PZU – jak podkreśla Paweł Wróbel, dyrektor Grupy PZU ds. marketingu, komunikacji i zaangażowań społecznych:

„Z Orlika na Stadion to kolejny duży projekt promujący zdrowy styl życia, który wspieramy w ostatnim czasie. Ogromną wartością turnieju jest to, że swoim zasięgiem obejmuje całą Polskę, również mniejsze, lokalne ośrodki. Aktywizuje dzieci i młodzież – grupę, która jest dla nas bardzo ważna, co podkreślamy w strategii zaangażowań społecznych Grupy PZU. Trzymamy kciuki za wszystkich młodych sportowców i mamy nadzieję, że już za kilka czy kilkanaście lat wielu z nich będziemy mogli podziwiać na boiskach najlepszych klubów piłkarskich”.

Partnerem Strategicznym jest z kolei ORLEN, który od lat angażuje się w działania wspierające rozwój młodzieży.

„Turniej >>Z Orlika na Stadion<< świetnie wpisuje się w to, jak myślimy o sporcie dzieci i młodzieży. Z jednej strony inicjatywa ta dociera do tysięcy młodych piłkarzy i piłkarek w całym kraju, integruje je wokół wspólnej aktywności fizycznej oraz promuje zdrowy tryb życia. Z drugiej, pozwala odkrywać nowe talenty, które w przyszłości będą zajmować miejsce dzisiejszych reprezentantów kadr narodowych i dawać radość kibicom” – mówi Lidia Kołucka, dyrektor wykonawcza ds. sponsoringu w ORLEN S.A.

Rejestracja potrwa do 27 września 2024 roku. Szczegóły dotyczące turnieju znajdują się na stronie: www.zorlikanastadion.pl

Źródło informacji: Fundacja Orły Sportu