Najlepsze źródła żelaza w pożywieniu
Źródła żelaza w pożywieniu to często poruszany temat, ponieważ żelazo jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. Ten pierwiastek pełni istotną rolę, m.in.: umożliwiając hemoglobinie przenoszenie tlenu z płuc do komórek i odprowadzanie z nich dwutlenku węgla, biorąc udział w powstawaniu czerwonych krwinek i w syntezie DNA. Żelazo umożliwia także prawidłowe działanie układu odpornościowego, tworzeniu niektórych hormonów oraz neuroprzekaźników.
Niedobór żelaza w pożywieniu najczęściej skutkuje niedokrwistością (anemią). Może pojawić się wówczas zmęczenie, problemy z koncentracją, sennością, bóle głowy i kołatanie serca, łamliwość włosów i paznokci.
Komu zagrażają niedobory żelaza?
Zapotrzebowanie na żelazo jest różne w zależności od wieku i płci, a także stanu fizjologicznego (np. ciąża). I tak, średnie zapotrzebowanie na żelazo dla:
- dzieci od szóstego miesiąca do pierwszego roku życia -11 mg,
- dzieci od roku do trzech lat – 7 mg,
- dzieci od czterech do 12 lat – 10 mg,
- chłopców do 13. do 18. roku życia – 12 mg,
- dziewcząt od 13. do 18. roku życia – 15 mg,
- mężczyzn wynosi 6 mg,
- dla kobiet w wieku 19–50 lat 8 mg, a po 50. roku życia 6 mg, dla kobiet ciężarnych – 23 mg.
Niedobory mogą wynikać z diety, która nie zaspokajającej zapotrzebowania na żelazo (np. dieta wegańska), z choroby nowotworowej, upośledzonego wchłaniania w jelitach lub operacji, na skutek której pacjent utracił dużo krwi. Na niedokrwistość narażone są szczególnie kobiety, które mogą cierpieć w wyniku bardzo obfitych krwawień miesięcznych, oraz kobiety w ciąży (żelazo odpowiada za prawidłowy rozwoju intelektualny i ruchowy dziecka).
Najlepsze źródła żelaza w pożywieniu – co powinno znaleźć się w diecie?
Zbilansowana dieta w sposób naturalny dostarcza ten pierwiastek do organizmu. Ale nie jest obojętne, po jakie źródła żelaza sięgamy – trzeba wiedzieć, że istnieje podział na żelazo hemowe i niehemowe. Żelazo hemowe jest dobrze wchłaniane i znajduje się w czerwonym mięsie i podrobach. Żelazo niehemowe jest znacznie słabiej wchłaniane i znajdziemy je w produktach pochodzenia roślinnego.
Posiłki warto komponować z produktami z żelazem i witaminą C, która zwiększa wchłanialność żelaza niehemowego. Natomiast spożywanie nabiału może obniżyć jego wchłanialność aż o 60%.
Źródła żelaza w pożywieniu – tabela
Produkt | Zawartość żelaza (mg/100g) |
wątroba wieprzowa | 18,7 |
ciemne kakao | 10,7 |
wątroba cielęca | 7,9 |
orzechy pistacjowe | 6,7 |
natka pietruszki | 5,3 |
orzechy laskowe | 3,4 |
migdały | 3,0 |
sardynki | 2,9 |
kasza gryczana | 2,8 |
szpinak | 2,8 |
chleb żytni razowy | 2,3 |
jaja kurze | 2,2 |
czekolada gorzka | 2,1 |
por | 1,1 |
łosoś | 1,0 |
ryż biały | 0,8 |
ser edamski | 0,6 |
pomidor | 0,5 |
pomarańcza | 0,4 |
Nadmiar żelaza w diecie
Nie tylko niedobór żelaza może powodować konsekwencje dla zdrowia. Podobnie negatywny efekt może przynieść zbyt duża ilość tego pierwiastka w organizmie. Tak może się dziać, gdy dieta, która zawiera wystarczające źródła żelaza, łączona jest z dodatkową suplementacją z apteki. W konsekwencji mogą pojawić się m.in. nudności, biegunka, wymioty, zaburzenia pracy układu sercowo-naczyniowego, nerek, wątroby czy układu krwionośnego. O konieczności dodatkowej suplementacji żelaza powinien decydować lekarz.
źródło informacji: mp.pl