Dlaczego nastolatki łatwo wpadają w złość, krzyczą, trzaskają drzwiami i ogólnie są nie do wytrzymania? Niestety, taki to już urok okresu dojrzewania, zmian w układzie hormonalnym i trwającej ciągle przebudowie mózgu. Zlikwidować krzyków się nie da, ale można sobie z nimi poradzić. 

Dlaczego nastolatki łatwo wpadają w złość?

Bo mogą. Jak się dobrze przyjrzymy ich reakcjom, okaże się, że zdecydowana większość tych wybuchów ma miejsce w domu. I chociaż brzmi to absurdalnie, powinniśmy się cieszyć, oznacza to, że nasza pociecha – nasza wczorajsza przylepa, która nam z kolan nie schodziła – nadal nas kocha, ufa nam i czuje się przy nas na tyle pewnie, by poluzować hamulce. Owszem, nie jest to przyjemne, ale umówmy się – lepiej, żeby takie akcje miały miejsce w domu niż w szkole, na ulicy czy gdziekolwiek indziej.

Gwałtowne reakcje i wybuchy złości to nic innego jak problem z działaniem układu emocjonalnego nastolatka. I nie chodzi o to, że ten układ nie działa, ale że działa… za bardzo. Kiedy emocje biorą górę nad rozsądkiem, racjonalne argumenty przestają docierać, niezrozumienie na linii rodzic – dziecko odbierane jest jako atak, jest tylko kwestią czasu, kiedy nastolatek wybuchnie. 

Brak równowagi emocjonalnej to z kolei efekt zmian zachodzący w budowie mózgu. Kora przedczołowa wyraźnie nie nadąża za innymi obszarami tego najważniejszego organu i młody człowiek, mówiąc obrazowo, nie ma czym pohamować emocji. Obszary, które odpowiadają za racjonalne myślenie, dopiero się tworzą. 

Nie tylko kora mózgowa – jak hormony wpływają na emocje 

Jakby mało było zmian w obrębie mózgu, dużą rolę w rozchwianiu emocjonalnym zaczynają odgrywać hormony płciowe – testosteron u chłopców i estriadol u dziewczynek. Zaczyna rodzić się seksualność, a wraz z nią reakcje o nieznanym wcześniej podłożu. Rzeczywistość zaczyna być interpretowana właśnie przez pryzmat zachowań i reakcji o charakterze seksualnym. Co więcej – chociaż nie wszystkie sytuacje mają podłoże seksualne, mogą być mylnie odczytywane. Nastolatek wkracza w obcy sobie świat i minie trochę czasu, zanim nauczy się w nim odnajdywać. W tym okresie jego reakcje mogą być, delikatnie rzecz ujmując, przesadzone. 

Jak sobie radzić ze złością u nastolatków?

Teoretycznie sprawa jest prosta. Nastolatka w chwili napadu złości trzeba traktować mniej więcej tak samo, jak dwulatka w okresie buntu. 

O ile jednak bunt dwulatka można w przypływie czułości uznać za słodki, to z nastolatkiem nie jest tak łatwo. Z jego ust często padają agresywne słowa, wśród których oskarżenia o permanentny brak zrozumienia trzeba uznać za najmniej przykre dla rodziców. 

Co wtedy? Złoty środek na taką okazję to przeczekanie. Dopóki dziecko się nie wykrzyczy, emocje nie opadną, a dopóki nie opadną, podjęcie konstruktywnej rozmowy mija się z celem. Żaden racjonalny argument do nastolatka nie dotrze. Co więcej, w przypływie złości może zostać bezmyślnie odrzucony, a nie każdy młody człowiek ma dość odwagi cywilnej, żeby się przyznać do błędu. 

Jeśli wybuch złości skierowany jest w stronę rodziców, powinni – czy chcą, czy nie – postarać się wsłuchać w wykrzykiwany słowotok. Zwykle da się w nim wychwycić motyw przewodni, który później będzie można przedyskutować. 

Jak rozmawiać z rozchwianym emocjonalnie nastolatkiem?

Kiedy pierwszy wybuch złości opadnie, można przejść do drugiego etapu. Wylewający żółć nastolatek może w pewnym momencie poczuć wyrzuty sumienia z tego powodu. To prosta droga do błędnego koła – złość spowoduje wyrzuty sumienia, wyrzuty sumienia jeszcze większą złość. Rolą rodzica w tym momencie jest zapewnienie dziecka, że negatywne emocje są normalne. Podobnie normalne jest ich nasilenie w okresie dojrzewania. Nie zwalnia to nastolatka z próby panowania nad emocjami, ale musi wiedzieć, że „wszyscy tak mają”. Nagłe rozchwianie emocjonalne i napady złości są uwarunkowane biologicznie – nastolatek ma prawo o tym wiedzieć. 

Niewykluczone, że dziecko w tym wieku będzie potrzebowało pomocy w uspokojeniu się i trzeba mu tego wsparcia udzielić. Sposoby są różne. U mnie w domu ciągle działa przytulenie. Można też zaproponować relaksujące techniki oddychania (to akurat u nas nie działa) lub skupienie się na prostych domowych czynnościach, które nie są postrzegane jako przykre obowiązki, np. podlewaniu kwiatków czy nakarmieniu zwierzaków.

Ponadto nastolatek musi wyraźnie usłyszeć, że jest rozumiany. O to nie powinno być trudno, bo nawet jeśli jego reakcja jest przesadzona, to jej źródło na ogół łatwo ustalić. Natomiast szczera empatia ze strony rodzica i świadomość, że jest rozumiany, a więc wszystko z nim w porządku, pozwoli mu łatwiej uporać się z odnalezieniem równowagi między reakcją emocjonalną a racjonalną. Później trzeba tylko przedyskutować całą sytuację na spokojnie i… czekać na następny wybuch złości. Wcześniej czy później na pewno nadejdzie. 

Sztuka, która zmienia miasto w galerię – tak jednym zdaniem można określić Kinomural. Podczas tego wydarzenia, 19 i 20 października, wrocławskie kamienice po raz kolejny przemienią się w wielkoformatowe ekrany, na których zaprezentowane zostaną prace artystów i artystek sztuki nowych mediów z całego świata.

Dwie niepowtarzalne noce wypełnione unikalnym programem, emocjami i wspólnym oglądaniem ruchomych murali – w skupieniu lub wręcz przeciwnie, żywiołowo dyskutując i komentując prace artystów ze wszystkich zakątków globu. Festiwal Kinomural, jedna z wizytówek Wrocławia, już w październiku ponownie zachwyci tysiące gości z Polski, Europy, świata.

„Nie znam innego festiwalu odbywającego się pod gołym niebem i pokazującego prace w tak gigantycznej skali. Prace nie są tu pokazywane w przestrzeni kina czy galerii. Przypadkowi widzowie mogą wchodzić z nimi w interakcje i być może otworzyć umysły na coś, z czym nie spotykają się na co dzień, szczególnie w tej skali. Przy tym postrzegają je jako sztukę, a nie np. jako produkt marketingowy” – mówi Becca Keating z nowojorskiego Pioneer Work Museum.

Robert Seidel, artysta audiowizualny z Berlina, dodaje:

„To wyjątkowe zobaczyć miasto, które samo w sobie jest wykorzystane i staje się ekranem projekcyjnym. Widziałem już wiele festiwali światła i sztuki projekcyjnej, ale to wydarzenie jest wyjątkowe. Cieszę się, że mogłem tego doświadczyć”.

Program festiwalu cechuje wizualna różnorodność. Prezentowane prace różnią się od siebie estetyką i techniką (ruchome murale, wideo-arty, instalacje audiowizualne wykorzystujące technologię 3D, kino eksperymentalne, dźwiękowe performance), dzięki czemu każdy widz może znaleźć coś dla siebie i spędzić niezapomniany, październikowy weekend.

Tematem tegorocznej edycji są „Bajki robotów”. Zaproszeni twórcy i twórczynie wykorzystują więc zaawansowane technologie i narzędzia, aby stworzyć unikalne dzieła – abstrakcyjne animacje, przedstawiające algorytmy „myślenia” AI, geometryczne wzory obrazujące procesy przetwarzania danych, czy dynamiczne projekcje ukazujące ewolucję robotycznych „emocji”. Wybrane prace ilustrują futurystyczne krajobrazy i światy, które mogłyby tworzyć sztuczne byty: od wirtualnych metropolii po surrealistyczne pejzaże cyfrowe. Widzowie zanurzą się w światy, gdzie algorytmy podejmują decyzje, a androidy poszukują swojej tożsamości. Te projekty to również głębokie filozoficzne rozważania na temat przyszłości naszego gatunku i relacji z inteligentnymi maszynami.

Zespół kuratorski, w tym roku w składzie: Piotr Bartos, Bartek Bartos, Peter Burr, Mia White AI, dba o jakość i wartość artystyczną programu i chce, aby wydarzenie było rokrocznie przeglądem aktualnych trendów w tej dziedzinie.

„W moim odczuciu to, co wyróżnia Kinomural, to wizja kuratorska, dzięki której jest to tak skondensowane wydarzenie. Wszystko dzieje się podczas wieczoru, w sposób, który jest nie tyle spokojny, co uważny. Widzowie są skupieni tak, jakby byli w kinie tyle, że nie są w kinie, ale w środowisku festiwalowym na świeżym powietrzu. Trudno to opisać, bo to wydarzenie jedyne w swoim rodzaju” – mówi Peter Burr, artysta audiowizualny z Nowego Jorku, kurator tegorocznej edycji.

Szczegółowy program festiwalu i dokładne lokalizacje ścian są dostępne na: kinomural.com oraz facebook.com/kinomural. Kinomural odbędzie się 19 i 20 października we Wrocławiu na Przedmieściu Odrzańskim w godz. 19:30-22:00. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny.

Źródło informacji: Festiwal Kinomural

• nocnym zwiedzaniu obiektu z latarkami,
• projekcjach multimedialnych wyświetlanych na budynku MSN od strony ul.  Świętokrzyskiej,
• nocnych pokazach filmowych,
• weekendowych porankach w kinie dla widzów w każdym wieku.