Jak zmienić dziecku nazwisko. Czy zawsze wymagana jest zgoda ojca
Jak zmienić dziecku nazwisko, jeśli właśnie się rozwiodłaś, ponownie wyszłaś za mąż, albo zaistniały inne ważne okoliczności? To wbrew pozorom dużo prostsze niż zmiana imienia u dziecka. Ustawodawca w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym wyraźnie określa, kiedy i na jakich zasadach można to zrobić.
Czyje nazwisko powinno nosić dziecko
Tradycja nakazuje, by dziecko nosiło nazwisko ojca. Jednak tradycja tradycją, a prawo prawem. Zgodnie z nim to rodzice decydują, czyje nazwisko przypadnie ich dziecku. Jeśli wstępują w związek małżeński, to już przy składaniu papierów w USC zgodnie składają oświadczenie o brzmieniu nazwiska przyszłego dziecka lub dzieci. Na ogół kobieta zmienia swoje nazwisko na nazwisko męża i takie też nazwisko dostają dzieci. Jednak nie musi tak być. Kobieta może zachować swoje nazwisko i takie samo przekazać dziecku. Może też mieć nazwisko łączone (swoje i męża) i takie samo będzie nosiło dziecko. Decyzja należy do obojga przyszłych rodziców.
Jeśli rodzice nie są małżeństwem i nie złożyli zawczasu stosownych oświadczeń, powinni to zrobić najpóźniej przy rejestrowaniu dziecka w USC. Jednak ze względu na wygodę i komfort fizyczny przyszłej mamy lepiej zrobić to wcześniej, zanim dziecko się urodzi. Jeśli zaniedbają ten obowiązek, dziecko dostanie podwójne nazwisko, które będzie połączeniem nazwisk obojga rodziców.
Rozwód rodziców a zmiana nazwiska dziecka
Rozwód jako taki nie ma żadnego wpływu na nazwisko dziecka. Nawet jeśli matka postanawia przy okazji rozwodu wrócić do nazwiska panieńskiego, dziecko nadal nosi to nazwisko, które zostało mu nadane przy rejestracji w USC.
Jak zmienić nazwisko dziecka na nazwisko ojczyma
Przede wszystkim, aby było to możliwe, biologiczny ojciec dziecka musi wyrazić zgodę na taką zmianę. Natomiast matka dziecka i jej mąż zobowiązani są złożyć zgodne oświadczenie woli, że chcą, by dziecko matki nosiło takie samo nazwisko jak dzieci z drugiego małżeństwa. Innymi słowy, ojczym także musi wyrazić zgodę.
Żeby jednak nie było za łatwo, ustawodawca zastrzegł, że zmiana nie może zostać dokonana, jeśli dziecko nosi nazwisko ojca albo nazwisko łączone. Nazwisko ojczyma może być nadane dziecku tylko wówczas, gdy wcześniej nosiło ono nazwisko matki i matka przy zawieraniu związku małżeńskiego zamierza je zmienić. Tak stanowi Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Zawsze jednak można próbować zmienić dziecku nazwisko w trybie administracyjnym. W tym wypadku decyzję będzie podejmował kierownik USC, także warto wcześniej umówić się na rozmowę i wybadać możliwości.
Jak zmienić dziecku nazwisko bez zgody ojca
To pytanie jest chyba najczęściej zadawane wujkowi G. Zapewne zadają je zdesperowane matki. Tymczasem nie jest lekko.
Ustawa przewiduje jasno, kiedy zgoda ojca nie jest wymagana:
– jeśli ojciec jest małoletni,
– jeśli ojciec jest pozbawiony praw rodzicielskich,
– jeśli ojciec jest ubezwłasnowolniony,
– jeśli ojciec nie żyje.
To ostatnie brzmi może nieco absurdalnie, jednak litera prawa jest bezlitosna. Gdyby tego zapisu zabrakło, ojciec musiałby wyrazić zgodę na zmianę zza grobu, albo zmiana nie byłaby możliwa.
Jeśli biologiczni rodzice dziecka nie mogą dojść do porozumienia, a istnieją ważne przesłanki przemawiające za zmianą nazwiska, można wystąpić z odpowiednim wnioskiem do sądu opiekuńczego.
Zmiana nazwiska dziecka a obowiązek alimentacyjny
Rodzice, którzy wyobrażają sobie, że zmiana nazwiska automatycznie znosi obowiązek alimentacyjny, są w błędzie. To dwie odrębne sprawy, które nie mają ze sobą nic wspólnego. Rodzic zobowiązany do płacenia alimentów musi to robić także po tym, gdy dziecku zostanie nadane nowe nazwisko. Zmiana nazwiska nie ma też wpływu na prawa rodzicielskie lub ich brak.
Zmiana nazwiska a zgoda dziecka
Dziecko, które ukończy trzynasty rok życia, osiąga częściową zdolność do czynności prawnych. O ile przed trzynastymi urodzinami dziecka o jego nazwisku decydują rodzice, to po trzynastych urodzinach ono samo musi wyrazić zgodę na zmianę nazwiska.
Przy okazji warto zauważyć, że rodzice nie mogą ot tak, zmienić dziecku nazwiska, bo jest śmieszne lub obrażające jego godność. Jeśli oni sami nie wystąpią o zmianę swoich nazwisk to i dziecko musi z ośmieszającym nazwiskiem żyć. Dopiero gdy osiągnie pełnoletność, będzie mogło zadecydować o ewentualnej zmianie.