Cholestaza ciążowa – niegroźna dla ciężarnej, wysoce niebezpieczna dla płodu. Co należy o niej wiedzieć?
Cholestaza ciążowa (cholestaza ciężarnych) to poważne zaburzenie, które nie jest niebezpieczne dla kobiety ciężarnej, ale zagraża życiu płodu. Mimo że jest zaburzeniem dość rzadko spotykanym (dotyczy jedynie 4% kobiet ciężarnych), przyszłe mamy powinny mieć świadomość jej istnienia, objawów i możliwych powikłań.
Cholestaza ciążowa – przyczyny, na czym polega to zaburzenie?
Cholestaza ciążowa to zaburzenie wynikające z nieprawidłowego transportu żółci do kanalika żółciowego i gromadzenia się tej żółci wewnątrz wątroby, co powoduje zbyt wysokie stężenie kwasów żółciowych w surowicy krwi. Zaburzenie bezpośrednio wywołuje wzrost poziomu hormonów progesteronu i estrogenu u kobiety ciężarnej. Dzieje się tak najczęściej w trzecim trymestrze ciąży, znacznie rzadziej w końcówce drugiego trymestru.
Przyczyny wystąpienia tego niebezpiecznego stanu nie są dokładnie określone. Wiele mówi się o czynnikach genetycznych. Jeśli w najbliższej rodzinie kobieta miała inne ciężarne cierpiące na to schorzenie, ryzyko wystąpienia u niej cholestazy znacznie wzrasta. Określono również czynniki, które mogą zwiększać ryzyko, takie jak: przechorowanie kamicy żółciowej, marskości wątroby, WZW, oraz innych chorób dróg żółciowych i nerek. Również przyjmowanie niektórych leków może podnosić ryzyko rozwoju cholestazy. Statystyki mówią, że znacznie częściej na to schorzenie cierpią kobiety będące w ciąży bliźniaczej. Ponadto jeżeli cholestaza ciężarnych wystąpiła w pierwszej ciąży, może wystąpić również w kolejnych, wtedy już znacznie szybciej, nawet od 22 tygodnia.
Cholestaza ciążowa – objawy
Cholestaza ciążowa daje bardzo charakterystyczne objawy. Najpierw pojawia się uporczywy świąd skóry. Zaczynają dokuczliwie swędzieć stopy i dłonie. Trudne do zniesienia swędzenie rozchodzi się dalej po kończynach, na tułów. Świąd jest bardzo silny – wybudza ciężarną ze snu, pogarsza jej samopoczucie i powoduje powstawanie tzw. przeczosów (linijnych otarć z uszkodzeniem nabłonka). Na ten objaw skarży się aż 90% chorych ciężarnych.
Wraz z nasileniem cholestazy (po ok. miesiącu) dochodzi do żółtawego zabarwienia skóry, błon śluzowych i białek oczu. W zaawansowanej chorobie mogą się pojawiać czasem nudności, wymioty, tłuszczowy stolec. Na obrazie USG widoczne jest powiększenie wątroby.
Cholestaza ciążowa i jej objawy utrzymują się od chwili wystąpienia (ok.28-30 tydzień ciąży) do 1-3 tygodni po porodzie, kiedy ustępują samoistnie.
Cholestaza ciężarnych – diagnoza i leczenie
Oczywiście sam świąd nie jest decydujący przy stawianiu diagnozy. Aby mieć klarowny obraz sytuacji, lekarze zlecają wykonanie potrzebnych badań laboratoryjnych. Przede wszystkim określa się:
- całkowite stężenie kwasów żółciowych,
- poziom stężenia bilirubiny,
- poziom stężenia gammaglutamylotranspeptydazy (GGTP),
- poziom stężenia aminotransferazy (ALAT, AST),
- poziom stężenia fosfatazy alkalicznej (ALP).
Jeżeli wyniki ciężarnej wskażą na cholestazę, należy jak najszybciej rozpocząć leczenie objawowe. Poważniejsze przypadki leczy się w warunkach szpitalnych.
Poza podaniem odpowiednich leków oraz łagodzeniem świądu, ciężarnej zalecana jest odpowiednia dieta odciążająca wątrobę. Dietę powinien omówić z przyszłą mamą dietetyk kliniczny lub lekarz prowadzący ciążę.
Cholestaza ciążowa – powikłania
Sama cholestaza ciążowa nie jest groźna dla kobiety ciężarnej, choć obniża jej samopoczucie poprzez świąd i problemy ze snem. Zastój żółci może być jednak bardzo niebezpieczny dla płodu.
Nasilenie cholestazy ciążowej może zagrażać:
- przedwczesnym porodem,
- bradykardią u dziecka,
- szybszym wydaleniem smółki do płynu owodniowego i zatruciem wód płodowych,
- śmiercią w łonie matki.
By uniknąć poważnych komplikacji w przebiegu cholestazy ciążowej, lekarze często decydują się na rozwiązanie ciąży za pomocą cesarskiego cięcia lub przez poród siłami natury pomiędzy 36 a 38 tygodniem ciąży.
- Bezsenność w ciąży – skąd się bierze i jak sobie z nią poradzić
- 34 tydzień ciąży – co się dzieje w brzuchu kobiety?
- Ciąża pozamaciczna – sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka
- Ciąża prywatnie – ile kosztuje i czy wogóle warto?
- Dobra wróżka z toalety. Jak działa test ciążowy
- Ciąża bez bolących pleców
- Chcesz się czuć pięknie w ciąży? Naucz się czerpać radość z tego wyjątkowego czasu