Dlaczego nastolatki są wrażliwe na krytykę dużo bardziej niż dorośli? Niedojrzałość emocjonalna i zmiany w mózgu to dwa najważniejsze powody, dla których u nastolatków krytyka może wywoływać szczególnie silne reakcje. Dobra wiadomość jest taka, że dziecku można pomóc.

Burza hormonalna i zmiany emocjonalne

Okres dojrzewania to czas intensywnych zmian hormonalnych, które niestety negatywnie wpływają na nastrój i zdolność radzenia sobie z emocjami. Nastolatki często doświadczają huśtawki nastrojów, co sprawia, że nawet drobna uwaga może zostać odebrana jako atak. Ten niekontrolowany wzrost wrażliwości emocjonalnej sprawia, że krytyka jest postrzegana bardziej personalnie niż na innych etapach życia. Mamy powinny to zrozumieć, wszak podobnie miały w ciąży 😉

Rozwijające się poczucie tożsamości

Nastolatki dopiero odkrywają, kim są i jakie miejsce zajmują w świecie. To proces budowania tożsamości, który jest niezwykle delikatny. Krytyka może zachwiać ich poczuciem własnej wartości, a czasem nawet podważyć ich wyobrażenie o sobie. Dorosły człowiek potraktuje krytykę jako opinię, z którą niekoniecznie musi się zgodzić. W oczach nastolatka to porażka – zawiódł sam siebie i cały świat.

Potrzeba akceptacji

W wieku nastoletnim akceptacja ze strony rówieśników, rodziny i innych autorytetów jest niezwykle ważna. Każda krytyczna uwaga może być odbierana jako sygnał, że czegoś im brakuje lub że nie spełniają oczekiwań. Dzisiejszym nastolatkom jest szczególnie trudno – istnienie mediów społecznościowych niejako zmusza je do ciągłego porównywania się z innymi i walki o bycie najlepszym. Niestety często zapominają, że social media niewiele mają wspólnego z prawdziwym życiem.

Brak doświadczenia w radzeniu sobie z krytyką

Umiejętność przyjmowania krytyki to cecha, która rozwija się z czasem. Nastolatki często jeszcze nie wiedzą, jak oddzielić konstruktywną krytykę od tej destrukcyjnej. Nie mają również w pełni wykształconych mechanizmów radzenia sobie z trudnymi emocjami, co prowadzi do wybuchów złości, smutku lub wycofania. Musi minąć trochę czasu, zanim obrosną dorosłym pancerzem odporności na cudze gadanie. Na etapie nastoletnim każda krytyka będzie potraktowana jako cios w ich ego.

Zmiany w mózgu

W okresie dojrzewania mózg przechodzi intensywny rozwój, szczególnie w obszarze kory przedczołowej, odpowiedzialnej za kontrolę emocji i ocenę sytuacji. Jednocześnie układ limbiczny, odpowiadający za emocje, jest już bardzo aktywny. Efekt jest taki, że nastolatek bardziej czuje i przeżywa, niż myśli i rozważa. Reakcje są tyleż impulsywne, co kompletnie nieracjonalne. I nie ma sensu z tym walczyć, trzeba przeczekać. Minie podobnie jak bunt dwulatka. Natomiast wiedza o genezie takich, a nie innych zachowań, powinna pomóc rodzicom w przetrwaniu trudnego czasu.

Jak pomóc przewrażliwionemu dziecku?

Niejakim paradoksem jest, że nastolatek wykrzykujący, iż rodzice go nie rozumieją, jednocześnie oczekuje od nich wsparcia. Nie jest to może do końca logiczne, ale – jak zostało wspomniane wyżej – mózg przechodzi gwałtowną metamorfozę, nie wszystkie zachowania nastolatka będą zgodne z oczekiwaniami dorosłych. To, czego rodzice absolutnie nie powinni robić, to odwracać się od emocjonalnie rozchwianej pociechy. Krzyki, groźby, szantaże też nie są na miejscu. Oczywiście zrozumienie nastoletnich zachowań nie oznacza ich akceptacji, ale trzeba o tym rozmawiać spokojnie.

A jeśli chcesz wesprzeć nastolatka, kieruj się poniższymi zasadami:

– Słuchaj uważnie, bądź z nastolatkiem tu i teraz. Postaraj się zrozumieć jego punkt widzenia, nie umniejszaj poczucia jego własnej wartości.

– Jeśli musisz uciec się do krytyki, pamiętaj o ważnej zasadzie: krytykujesz konkretne zachowanie, nie swoje dziecko. Sztandarowy przykład to: „Nie podoba mi się, że nie znalazłeś czasu na sprzątnięcie wczoraj pokoju.” zamiast: „Jesteś bałaganiarzem”. W pierwszym zdaniu mowa o sytuacji osadzonej w konkretnym czasie. Drugie jest zbyt ogólne, by mogło być prawdziwe. Za to potrafi zranić.

– Jeśli nadarzy się okazja, opowiedz o swoich doświadczeniach w radzeniu sobie z krytyką, szczególnie w okresie nastoletnim. Dzieci, zwłaszcza te starsze, lubią wiedzieć, że nie tylko oni tak mają i że przewrażliwienie w okresie dojrzewania nie jest nowym zjawiskiem.

– Podkreślaj sukcesy nastolatka, chwal go, doceniaj. W ten sposób pomożesz mu zbudować poczucie własnej wartości. Im będzie wyższe, tym łatwiej dziecko zniesie krytykę, nawet niezasłużoną.

– Nie piętnuj emocjonalnych zachowań. Raczej postaraj się dać przestrzeń do ich opanowania, niż żądaj zaprzestania. Pamiętaj – to normalne, chociaż dla rodziców niewątpliwie męczące. Pocieszające jest to, że z nadmiernej wrażliwości na krytykę się wyrasta. Kiedyś to minie 😉

Wywoływane przez wirus RSV zapalenie oskrzelików i zapalenie płuc często ma nieprzewidywalny, burzliwy przebieg, nierzadko z zagrożeniem życia. Eksperci specjalizujący się w leczeniu noworodków i niemowląt wypracowali stanowisko, w którym postulują o powszechną profilaktykę zakażeń wirusem RSV w ramach Programu Szczepień Ochronnych lub Programu Profilaktyki Zdrowotnej. Czas na podjęcie działań, aby kolejny sezon zakażeń 2025/26 był wolny od RSV.

RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus; syncytialny wirus oddechowy) to wirus powodujący sezonowe zakażenia dróg oddechowych, szczególnie groźne dla noworodków i dzieci poniżej 2 lat.

Według ekspertów zajmujących się zdrowiem najmłodszych dzieci, RSV odpowiada za znaczne obciążenie placówek medycznych, w tym poradni, oddziałów pediatrycznych i oddziałów intensywnej terapii. 70 proc. dzieci hospitalizowanych z powodu zakażenia RSV nie ukończyło pierwszego roku życia. W latach 2015-2023 z powodu zakażenia RSV hospitalizowanych było prawie 63 tys. dzieci w pierwszym roku życia, a w sezonie 2022/23 – ponad 20 tys. dzieci.

Dlatego grupa ekspertów składająca się z naukowców specjalizujących się w ochronie zdrowia zaprezentowała wspólne stanowisko w sprawie konieczności zapewnienia ochrony noworodkom i niemowlętom w pierwszym roku życia, będącym grupą najbardziej narażoną na hospitalizacje.

„Reprezentując różne towarzystwa naukowe oraz specjalizacje, dążymy do zagwarantowania równego dostępu do nowoczesnej profilaktyki, zapobiegającej ciężkim zakażeniom wywołanym przez RSV” – czytamy w stanowisku ekspertów.

Według lekarzy specjalizujących się w leczeniu noworodków i niemowląt, w profilaktyce zakażeń RSV możliwe jest zastosowanie jednodawkowego przeciwciała monoklonalnego (substancja czynna: nirsewimab), które jest zarejestrowane do stosowania dla wszystkich dzieci lub zastosowanie szczepionki dla kobiet w ciąży.

Jak przekonują eksperci, 95 proc. dzieci hospitalizowanych z powodu RSV to pacjenci wcześniej zdrowi i bez czynników ryzyka. Dlatego też profilaktyką powinny być objęte wszystkie dzieci, bo infekcje RSV są nieprzewidywalne i nie wiadomo, które przypadki będą ciężkie.

Eksperci w swoim stanowisku zamieścili kilka kluczowych postulatów zwiększających skuteczność wdrożenia programu profilaktyki RSV, wśród których na pierwszym miejscu znalazło się „bierne uodpornienie jednodawkowym przeciwciałem monoklonalnym wszystkich noworodków i niemowląt w pierwszym roku życia, niezależnie od obecności chorób współistniejących”.

„Po drugie, noworodki urodzone od początku września do końca marca powinny otrzymać lek w oddziale noworodkowym przed wypisem ze szpitala lub w Podstawowej Opiece Zdrowotnej (POZ) do końca pierwszego miesiąca życia. Po trzecie, noworodki i niemowlęta urodzone od początku kwietnia do końca sierpnia powinny otrzymać lek przed rozpoczęciem sezonu zakażeń” – czytamy w stanowisku ekspertów.

Ich zdaniem, uodpornienie powinno być finansowane ze środków publicznych w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO) jako profilaktyka zalecana, w pełni finansowana przez Ministra Zdrowia (MZ) lub Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) lub w ramach Programu Profilaktyki Zdrowotnej.

Profilaktyka zakażeń RSV dostępna jest w Polsce od 2008 roku przez stosowanie przeciwciała podawanego co 30 dni podczas sezonu zakażeń RSV, w ramach programu lekowego, wyłącznie dla pacjentów z grup ryzyka. Populacja dzieci otrzymujących tę substancję obejmuje jedynie noworodki urodzone przedwcześnie, niemowlęta z hemodynamicznie istotną wadą serca, dysplazją oskrzelowo-płucną, mukowiscydozą, rdzeniowym zanikiem mięśni. Do otrzymania leczenia profilaktycznego uprawnionych jest jedynie 2 proc. dzieci.

Według ekspertów, uodpornienie wszystkich niemowląt przed wirusem RSV znacznie zmniejszy obciążenie systemu ochrony zdrowia. Jak podają eksperci, lek jest skuteczny i bezpieczny. Do końca lutego 2024 roku podano ok. 2 miliony dawek, nie odnotowując poważnych zdarzeń niepożądanych.

„Aby zapewnić odporność populacyjną dzieciom w pierwszym roku życia, niezbędne jest wprowadzenie finansowania profilaktyki przeciw RSV” – piszą eksperci w swoim stanowisku. Ich zdaniem bezpłatne świadczenia realizowane w ramach uproszczonej procedury zarówno w oddziałach noworodkowych czy w POZ (w sezonie wrzesień-marzec), jak i w POZ (wrzesień-listopad) powinny iść w parze z działaniami edukacyjnymi, istotnymi dla zbudowania świadomości zakażenia i choroby.”

Eksperci, którzy podpisali się pod stanowiskiem:

dr hab. n. med. Ewa Augustynowicz, Polskie Towarzystwo Wakcynologii
dr n. med. Aleksander Biesiada, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej
prof. dr hab. n. med. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, prezeska Fundacji Koalicja dla wcześniaka
prof. dr hab. n. med. Ewa Helwich, konsultant krajowa w dziedzinie neonatologii
prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska, prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego
dr n. med. Ilona Małecka, członek zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologii
prof. dr hab. n. med. Jan Mazela, prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej
prof. dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch, kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego
prof. dr hab. n. med. Iwona Paradowska-Stankiewicz, konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii
prof. dr hab. n. med. Tomasz Szczapa, prezes Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego
prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś, konsultant krajowy w dziedzinie perinatologii
prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki, prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii

Źródło informacji: PAP MediaRoom

Obraz Sabine Lange z Pixabay

Święta Bożego Narodzenia tuż za rogiem, a wraz z nimi dylemat, który dotyka wielu z nas – jaki prezent sprawi, że bliska osoba poczuje się wyjątkowo? Badanie preferencji konsumenckich Polek ze społeczności kosmetycznej pokazuje, że niemal 90% kobiet cieszy się z otrzymania prezentu kosmetycznego. Na jakie konkretnie aspekty zwracają uwagę? Do jakiej kategorii powinien należeć podarunek i ile kosztować? Na wszystkie te pytania odpowiedzi udziela raport „Jakich prezentów kosmetycznych pragną kobiety”.

Prezent kosmetyczny na święta? Spersonalizowany i praktyczny

Z badania przeprowadzonego wśród użytkowniczek KWC by wizaz.pl, największej społeczności kosmetycznej w Polsce, wynika, że niemal 90% kobiet cieszy się z otrzymania kosmetycznego prezentu. Wśród 1210 przedstawicielek społeczności KWC by Wizaz.pl, które wzięły udział w badaniu, zdecydowana większość zwracała uwagę na dwa konkretne aspekty prezentów: praktyczność (88,3% badanych) oraz adekwatność do preferencji (87,1%). Oczekiwania obdarowywanych osób skupiają się więc na produktach, które mogą realnie wpłynąć na ich codzienność, a nie wyłącznie wyglądać ładnie na półce.

„Wyniki badania wskazują, że kosmetyki są wyjątkowo pożądanym prezentem, zwłaszcza jeśli są praktyczne (88,3%) i zgodne z preferencjami obdarowywanej osoby (87,1%). To podkreśla rosnącą potrzebę personalizacji i funkcjonalności podarunków. Konsumentki oczekują produktów, które nie tylko wyglądają atrakcyjnie, ale też realnie wzbogacają ich codzienną pielęgnację. Dla kupujących oznacza to konieczność większego zaangażowania w dobór odpowiedniego produktu – znajomości potrzeb, typu skóry czy preferencji obdarowywanej osoby. To również szansa dla sprzedawców i producentów kosmetyków na wprowadzenie narzędzi wspierających decyzje zakupowe, takich jak quizy prezentowe, poradniki czy zestawy upominkowe – zauważa Agata Dudar, Senior Community Manager. – Kosmetyki są jednymi z najczęściej pożądanych prezentów świątecznych, szczególnie gdy cechują się praktycznością i są dopasowane do indywidualnych preferencji. Stanowią wtedy nie tylko trafiony prezent, ale także skuteczny sposób na budowanie relacji między marką a konsumentem” – podsumowuje ekspertka.

Najbardziej pożądane kategorie prezentów kosmetycznych

Największą popularnością jako prezenty cieszą się kosmetyki do pielęgnacji twarzy i ciała – aż 85,2% respondentek wskazało je jako idealny prezent pod choinkę. Na drugim miejscu uplasowały się perfumy (81,2%), a na trzecim zestawy kosmetyczne (80,9%). Praktyczne i uniwersalne prezenty pozwalają obdarowanym na codzienną pielęgnację i chwilę relaksu, które mają szczególne znaczenie nie tylko w okresie świątecznym, ale również długo po jego zakończeniu.

Nie wszystkie prezenty cieszą się równie dużą popularnością. Na końcu listy uplasowały się akcesoria do paznokci (49,6%), kosmetyki do stylizacji włosów (42,9%) oraz suplementy diety (42,4%). Są to produkty zdecydowanie mniej uniwersalne, zatem nie powinno dziwić, że ich wybór będzie słuszny jedynie w przypadku doskonałej znajomości preferencji osoby obdarowywanej.

Ceny prezentów kosmetycznych zależą od kilku czynników

Zgodnie z wynikami raportu, cena prezentów kosmetycznych schodzi na drugi plan. Zdecydowana większość ankietowanych wskazała podobne przedziały cenowe, niezależnie od wieku, wykształcenia czy zarobków. Ważniejsze od kwoty jest dopasowanie prezentu do potrzeb obdarowywanej osoby.

„Raport wyraźnie wskazuje na zmianę podejścia konsumentów do prezentów kosmetycznych. Cena, choć istotna, przestaje odgrywać kluczową rolę, ustępując miejsca personalizacji i dopasowaniu do indywidualnych potrzeb. To pokazuje rosnącą świadomość konsumencką oraz większą wagę przywiązywaną do emocjonalnego aspektu prezentów – podkreśla Aneta Chilczuk, Community Manager. – Taki trend może stanowić ważny sygnał dla branży kosmetycznej, zachęcając ją do tworzenia bardziej spersonalizowanych ofert, które zaspokoją różnorodne potrzeby klientów” – dodaje.

Ceny prezentów kosmetycznych mogą zależeć również od charakteru relacji oraz statusu materialnego osoby obdarowanej. Im bliższa relacja i wyższy status zarobkowy, tym większe oczekiwania co do wartości prezentu. Na większe wydatki powinni nastawić się szczególnie partnerzy życiowi, szczególnie przebywający w sformalizowanych związkach.

O raporcie

Raport powstał na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród 1210 użytkowniczek KWC by wizaz.pl. Celem badania było określenie preferencji Polek związanych z kosmetycznymi prezentami. Pełna wersja raportu ze wszystkimi szczegółowymi odpowiedziami respondentek dostępna jest na stronie https://wizaz.pl/raport-2024/, gdzie pobrać można również infografikę ze szczególnie ciekawymi statystykami. Zapytania dotyczące wyników badania można kierować na adres kwc@burdamedia.pl.

Źródło informacji: Wizaz.pl