Jak reagować, gdy nastolatek pyskuje? Odpowiedź na to pytanie jest łatwa, ale tylko w teorii. Gorzej z praktyką, bo nie ma chyba rodzica, który nie dałby się wyprowadzić z równowagi. Nie ograniczymy pyskowania zakazem, bo to naturalny etap rozwoju. Możemy jednak złagodzić zachowania naszej pociechy, jeśli sami nauczymy się odpowiednio reagować. 

Moje dziecko pyskuje i bardzo mnie to cieszy 

Tekst o tym tytule napisałam kilka lat temu i nadal zgadzam się z każdym swoim słowem. Pyskowanie jest potrzebne, chociaż nam – rodzicom – może przysporzyć siwych włosów. Niemniej im starszy nastolatek, tym wyższy level owego pyskowania, dlatego warto mieć pod ręką skuteczne sposoby na reagowanie w takich sytuacjach. Przy czym „skuteczne” nie oznacza w tym wypadku takich, które pozwolą nam postawić na swoim. Nastolatek też może mieć rację i argumenty, z którymi nie damy rady polemizować. 

Jak reagować, gdy nastolatek pyskuje? 

Nie daj się sprowokować do kłótni 

Bardzo często zachowania nastolatków wyglądają na jawną prowokację, choć wcale takie nie są. Uwierzycie, że oni naprawdę nie widzą, że ich zachowanie wybiegło poza ogólnie przyjęte normy? W stanie wzburzenia nie zwracają uwagi na podniesiony głos i jego ton. Najgorsze, co można w takiej sytuacji zrobić, to odpowiedzieć w podobny sposób. Spokój, spokój i jeszcze raz spokój. Tylko spokój nas uratuje! 

Łatwo powiedzieć? No łatwo, ale i zastosować też nietrudno. W końcu na wrzeszczącego bez sensu dwulatka nie krzyczeliśmy, prawda? 

Po cichu powiem Wam, że jeśli na co dzień dacie radę zachować spokój, to nagłe podniesienie głosu będzie miało większą wagę. 

Spróbuj zrozumieć, o co właściwie chodzi

Nastolatek zwykle pyskuje wówczas, gdy nie podoba mu się jakieś polecenie, opinia, prośba, cokolwiek. Zamiast po ludzku (naszym zdaniem) odpowiedzieć, że nie podoba mu się dana propozycja, zareaguje na nią agresją słowną. Najczęstsze sytuacje są banalne: posprzątaj, wynieś śmieci, odrób lekcje, odłóż telefon. Szczególnie to ostatnie potrafi być zarzewiem otwartej kłótni międzypokoleniowej. 

Można oczywiście użyć siły rodzicielskiego autorytetu (o ile się go ma) i zwyczajnie coś kazać albo zakazać. Na dłuższą metę to jednak kiepskie rozwiązanie. Lepiej opanować wybuch złości nastolatka (Macie pojęcie, jaką moc ma flegmatyczne: „Nie drzyj się”?) i pozwolić sobie wytłumaczyć, o co mu właściwie chodzi. Nierzadko młody człowiek sam się zapędzi w kozi róg, trzeba tylko dać mu szansę. 

Bądź przyjacielem, nie wrogiem 

Jest problem? Rozwiążcie go wspólnie. Przy czym „wspólnie” nie oznacza, że to rodzic podsuwa gotowe rozwiązanie. Uwielbiam burze mózgów z moją nastolatką, można dojść do naprawdę ciekawych wniosków. Nie oceniaj, nie osądzaj, nawet jeśli Twoje dziecko popełniło błąd. Błąd można naprawić, słów rzuconych w złości nie da się cofnąć. 

Nie podnoś głosu w sytuacjach konfliktowych 

I nie chodzi tu o sytuacje z nastolatkiem, ale z całą resztą świata. Nasz nastolatek przecież patrzy i wyciąga wnioski. Jeśli my w trudnych rozmowach z drugą osobą umiemy zachować spokój i wysuwać merytoryczne argumenty, zamiast licytować się, kto głośniej wrzaśnie (a czasem i przeklnie), to jest większa szansa, że nasze dziecko będzie zachowywało się podobnie. 

Często rozmawiaj z nastolatkiem 

Doskonale wiem, że „często” to pojęcie bardzo względne, bo nastolatki mają naprawdę dużo obowiązków i mało czasu na przyjemności. Tym bardziej jednak warto wykorzystywać sprzyjające momenty na budowanie wzajemnych relacji i wypracowywanie płaszczyzny porozumienia. W sytuacjach konfliktowych jedno i drugie jest na wagę złota. Im lepsza i głębsza relacja z rodzicem, tym mniej pyskowania.

Unikaj tekstów typu: „Ja w twoim wieku…”

To prawda, że czasy się bardzo zmieniły, ale czy to wina naszych dzieci? Czy to, że my mieliśmy mniej możliwości, a technologia dopiero raczkowała, w jakikolwiek sposób wpływa na ich codzienność? Nic tak nie denerwuje młodych ludzi, jak tego typu gadanie. I chyba nic bardziej nie prowokuje do pyskowania. 

Nastolatek dorasta, traktuj go dorośle 

Oczywiście, że do pełnej dorosłości jeszcze sporo mu brakuje, ale to już nie dziecko! Jest w trudnym wieku pomiędzy dzieciństwem a dorosłością, co może powodować dylemat, jak się do takiego rozchwianego emocjonalnie nastolatka zwracać. 

Na pewno potrzebne jest wyczucie i każdy przypadek trzeba rozpatrywać osobno, ale powiem Wam, jak ja sobie z tym radzę. Wychodzę z założenia, że moje dziecko już nigdy nie będzie młodsze i raczej należy mu się dorosłe, a nie dziecinne, traktowanie. 

Mów otwarcie o swoich uczuciach 

Oczywiście bez ukrytych żalów i pretensji w stylu: „To ja sobie dla ciebie żyły wypruwam…”. Po pierwsze nikt nam nie każe tego robić, po drugie – skoro się powiedziało A i podjęło decyzję o powiększeniu rodziny, to trzeba dojechać do końca alfabetu. 

Jeśli jednak w słowach dziecka jest coś, co nas rani, uważamy za niesprawiedliwe, krzywdzące, pozbawione obiektywizmu, powinniśmy mu o tym powiedzieć. 

Odpuść – czasem trzeba

Jeśli nastolatek jest wzburzony a jego słowa pozbawione sensu, odpuść. Zaproponuj powrót do rozmowy, gdy się uspokoi. Dobrze jest wyznaczyć konkretny termin – na przykład za godzinę. To wystarczająco dużo, by młody człowiek okiełznał emocje i był w stanie wysuwać argumenty logiczniejsze niż: „Rodzice i tak nigdy nic nie rozumieją”. 

Pyskowanie to normalny etap w okresie dojrzewania i całkowicie nie da się go uniknąć. Pocieszające jest, że mija tak samo, jak niegdysiejsze wrzaski dwulatka. Warto umieć reagować, ale też mieć świadomość, że to normalne i trzeba przetrzymać. Tylko dziecku lepiej tego nie mówcie 😉

Grafikę po raz kolejny wygenerowało AI w aplikacji Canva

Co drugi Polak deklaruje, że zamierza wyjechać na ferie zimowe, ale tylko co trzeci zabierze ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), a raptem co piąty wykupi ubezpieczenie turystyczne – tak wynika z badania opinii przeprowadzonego przez SW Research na zlecenie Erecept.pl [1]. Blisko 60 proc. ankietowanych weźmie na wyjazd apteczkę, ale jedynie część „doposaży” ją w środki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwalergiczne. Zaledwie co dziesiąty dorzuci do apteczki mocniejsze leki, w tym antybiotyk [2]. Jak Polacy będą leczyć się na wyjeździe?

Z badania opinii SW Research przeprowadzonego na zlecenie Erecept.pl wynika, że co drugi Polak wybierze się na ferie zimowe w Polsce lub za granicą. Co piąty w ogóle nie sprawdzi przed wyjazdem, gdzie (w miejscu pobytu) znajduje się placówka medyczna, a co drugi być może sprawdzi, choć deklaruje, że raczej rzadko [3].

Kartę EKUZ zabierze ze sobą 28,5 proc. ankietowanych. Blisko 60 proc. zapakuje do torby podróżnej apteczkę. Część osób uzupełni ją w środki przeciwbólowe czy przeciwalergiczne (30,5 proc.), część dokupi środki odkażające, plastry i bandaże (20,4 proc.), a część silniejsze leki np. antybiotyki (13,4 proc.) [4].

Po pomoc do szpitala, ale jak się tam dogadać?

Co czwarty Polak, biorący udział w badaniu opinii Erecept.pl, przyznał, że był w sytuacji, gdy na wyjeździe wypoczynkowym, z dala od miejsca zamieszkania, potrzebował konsultacji z lekarzem. Większość (31,7 proc.) potrzebowała takiej konsultacji z powodu infekcji, grypy, przeziębienia lub złamania, zwichnięcia (29,3 proc.). Co piąty (19,1 proc.) potrzebował skonsultować się z lekarzem z powodu silnej reakcji alergicznej, co dziesiąty miał problemy gastryczne, zatrucie pokarmowe (13,2 proc.), co dziewiąty (9,2 proc.) miał skoki ciśnienia, palpitacje i inne problemy natury kardiologicznej, podobna liczba (9,1 proc.) potrzebowała lekarza z powodu duszności, omdlenia.

Polacy, zapytani, gdzie udaliby się w pierwszej kolejności, gdyby na wyjeździe potrzebowali konsultacji lekarskiej, w większości przypadków szukaliby pomocy w lokalnym szpitalu (tak odpowiedziało 33 proc.) albo w lokalnej przychodni lekarskiej (29,9 proc.). Na konsultację telemedyczną (przez internet lub telefon) zdecydowałoby się 13,5 proc. ankietowanych, a 12,8 proc. próbowałoby umówić się w lokalnym gabinecie lekarskim na wizytę prywatną. Co czwarty przyznał jednak, że zdaje sobie sprawę, iż nie stać go na wizytę lekarską za granicą, a co drugi nie zna języka obcego na tyle dobrze, by dogadać się z lekarzem, a nawet umówić się na taką wizytę w przychodni [5].

Jak się przygotować na wyjazd? Co zabrać ze sobą?

Zabranie ze sobą Europejskiej Karty Ubezpieczenia Turystycznego (EKUZ) to podstawa. Taka karta zapewnia za granicą bezpłatną opiekę medyczną (tylko w podstawowym zakresie). Daje też Polakom możliwość korzystania z pomocy zagranicznych placówek medycznych, ale tylko tych, które wcześniej podpisały umowę z polskim NFZ. Karta EKUZ działa na terenie Unii Europejskiej oraz krajów EFTA, czyli Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu.

Przed każdym wyjazdem warto rozważyć wykupienie ubezpieczenia turystycznego, które będzie obejmować nie tylko ubezpieczenie kosztów leczenia czy ratownictwa, ale też NNW, assistance, a nawet OC na wypadek, gdybyśmy to my spowodowali wypadek np. na stoku.

Do torby podróżnej warto spakować apteczkę uzupełnioną o mocniejsze leki przeciwbólowe czy przeciwzapalne oraz takie, które zażywamy na stałe. Lepiej sprawdzić przed wyjazdem, gdzie – w miejscu naszego pobytu – znajduje się najbliższa placówka medyczna. Na wszelki wypadek dobrze zabrać ze sobą dane kontaktowe do swojego lekarza lub mieć w telefonie jedną z aplikacji telemedycznych, byśmy mogli – w nieprzewidzianych wypadkach – skonsultować się z lekarzem zdalnie.

[1] Badanie opinii SW Research przeprowadzone na zlecenie Erecept.pl w I połowie lutego 2024. N=300. Metodologia: CAWI.

[2] Tamże.

[3] Tamże.

[4] Tamże.

[5] Tamże.

Źródło informacji: Erecept.pl

Obraz Полина Андреева z Pixabay

Migrena nie jest chorobą histeryczek, mimo że taki obraz kulturowy mamy utrwalony. Emilia Korczyńska z „Nad Niemnem” wiecznie cierpiała na „globus”, arystokraci też cierpieli. Bywa więc traktowana jako ucieczka przed obowiązkami. Tymczasem ból pulsuje, rozdziera, najczęściej obejmuje połowę głowy, choć wraz z rozwojem napadu może się rozszerzać na całą.

Chory na migrenę słyszy czasem, że „taka jego uroda”, że „musi się przyzwyczaić”, „że należy nauczyć się z tym żyć”,” że „migrena to dopust boży”, „że nie ma leczenia”. Czyżby? Otóż, migrenę można skutecznie kontrolować.

Coraz częściej chorzy, chorzy nieleczeni, leczeni nieprawidłowo bądź leczący się na własną rękę szukają pomocy u lekarza mającego doświadczenie w leczeniu bólów głowy. A te są jedną z częstszych dolegliwości bólowych i dotykają około połowę społeczeństwa. Najczęściej występuje migrena i ból głowy typu napięciowego, ale bólów głowy zgodnie z klasyfikacją bólów głowy (ICHD-3 beta) jest ponad 280 typów i podtypów.

Dr Anna Błażucka, specjalista neurolog z Instytutu Diagnostyki i Leczenia Bólu w Warszawie i z Carolina Szpital, zajmująca się m.in. leczeniem bólów głowy, polineuropatii, fibromialgii, bólów kręgosłupa podaje szacunkowe dane na temat migreny: w Polsce na tę chorobę cierpi ok. 10 proc. populacji (3,6 mln osób).  Migrena występuje częściej u kobiet (18 proc.) niż mężczyzn (6 proc.).  U 90 proc. chorych pierwszy napad migreny występuje przed 40 r.ż.  Migrena zwykle wygasa w okresie menopauzy.

„Rozpoznawalność migreny jest niedostateczna i przez to wielu chorych pozostaje bez możliwości odpowiedniego leczenia. Mimo że jest jedną z najczęstszych chorób powodujących niesprawność, nie tylko pacjenci, lecz wielu lekarzy nie posiada wystarczającej wiedzy na temat migreny, jej rozpoznawania oraz leczenia. Tylko jedna trzecia osób dotkniętych migreną pozostaje pod stałą opieką lekarską” – twierdzi dr Błażucka.

Ekspertka przypomina, że w 2001 r. w raporcie WHO migrena została umieszczona na 19. miejscu w klasyfikacji chorób wywołujących niesprawność, mierzoną latami życia straconymi z powodu choroby. W innym raporcie migrenę umieszczono na miejscu 2., za bólami kręgosłupa, wśród 10 najczęstszych przyczyn liczby lat przeżytych w niesprawności.

Migrena  wyłącza z życia

Cierpiący na migrenę oraz ich otoczenie ponoszą koszty rodzinne, zawodowe i społeczne: absencja w pracy i szkole, słaba wydajność zawodowa, rezygnacja z wielu aktywności. Częstość i nieprzewidywalność wystąpienia napadów dezorganizuje życie.

„Urlop kończy się tym, że wszyscy chodzą na palcach, bo członek rodziny leży z migreną. Nie zawsze można pojechać tam, gdzie chcemy, bo w górach osoby z migreną gorzej się czują. Zmiana stref czasowych to także ryzyko napadu. I praca, nie każdy pracodawca zrozumie. Chory często bierze urlopy, bo trudno przy każdym napadzie migreny iść do lekarza. A nawet jeśli chory do pracy przyjdzie, niewiele jest w stanie zrobić” – tłumaczy dr Błażucka.

Brak zrozumienia, jaki to ból, dodatkowo powoduje wstyd związany z chorobą i potęguje lęk przed kolejnym napadem.
Bardzo często migrena współwystępuje z zaburzeniami snu, depresją i zaburzeniami lękowymi. Dodatkowo chorzy rujnują sobie zdrowie, przyjmując nadmierne ilości leków przeciwbólowych.

Paraliż codziennych obowiązków – od 4 do 72 godzin

Ból migrenowy ma charakter pulsujący, rozdzierający, przeszywający, jakby ktoś walił po głowie młotem. Często rozpoczyna się w okolicy skroniowej lub oczodołu, a wraz z rozwojem napadu stopniowo obejmuje inne okolice, najczęściej jest połowiczy, choć może obejmować całą głowę, może też obejmować kark z uczuciem silnego napięcia mięśni. Towarzyszą mu nudności, czasem wymioty, światłowstręt, nadwrażliwość na dźwięki i zapachy.

„Ból głowy nasila się pod wpływem niemal każdej aktywności, podczas zwykłych codziennych czynności. Chory w trakcie napadu pragnie położyć się w cichym, ciemnym pomieszczeniu, odciąć się, żeby wszyscy dali mu spokój. Nie sposób otworzyć oczu, bo ból się nasila. Typowy atak trwa od 4 do 72 godzin i może całkowicie sparaliżować codzienne obowiązki. Nieleczony lub źle leczony napad może trwać przejść w stan migrenowy i trwać jeszcze dłużej” – tłumaczy dr Błażucka.

Ekspertka wymienia cztery fazy migreny:

*Faza pierwsza to objawy nie zawsze występujące zwiastunowe: brak apetytu, ogólne zmęczenie, drażliwość, naprzemiennie występujące stany obniżonego nastroju i euforii, senność, zmęczenie, pogorszenie samopoczucia.

Pojawiają się one kilka dni do kilku godzin przed wystąpieniem bólu głowy;

*Faza druga – poprzedzająca ból głowy – to aura, występuje u ok. 30 proc. pacjentów, zawsze wzbudza niepokój. Najczęściej ma charakter zaburzeń wzrokowych – migoczące mroczki, zygzak, zniekształcenia obrazu, zmniejszenie albo powiększenie otaczających przedmiotów, niewidzenie kawałka obrazu. Może wystąpić aura czuciowa – drętwienie zaczynające się od palców ręki, obejmujące kolejno całą kończynę, twarz i język. Co dla pacjentów jest przerażające, ponieważ przypomina udar, może wystąpić niedowład lub zaburzenia mowy. Aura trwa od pół godziny do godziny, a po jej ustąpieniu zaczyna się ból głowy;

*Faza trzecia – ból głowy;

*Faza czwarta, ponapadowa, którą pacjenci często wiążą z przyjmowanymi lekami, skarżą się na ogólne zmęczenie i rozbicie, pogorszenie sprawności intelektualnej oraz zdolności koncentracji, czasem są bardzo senni. To rozbicie czasem nazywane jest „kacem migrenowym”.

Migrena a bóle napięciowe

Bóle głowy typu napięciowego mają inny charakter; są uciskające, rozpierające, obejmują całą głowę. W trakcie bólu mogą się pojawić: niechęć do jedzenia, niewielkie nudności, nigdy wymioty, niewielka nadwrażliwość na światło i dźwięki, ale nigdy wszystkie objawy razem. W porównaniu z migreną to męczące, ale łagodne bóle głowy. I można funkcjonować, aktywność ich nie nasila.

„Prawdopodobnie na rozwój migreny ma wpływ wiele genetycznych czynników. Istnieje wyraźna rodzinna skłonność do jej występowania.
Dziś wiemy, że migrenę wywołuje pobudzenie układu trójdzielno- autonomicznego. Nerw trójdzielny jest nerwem unerwiającym czuciowo prawie całą głowę wewnątrz i na zewnątrz. To właśnie jego pobudzenie wywołuje napad migreny. Rozszerzanie się pobudzenia w mózgu powoduje szereg niekorzystnych procesów, a w efekcie napad migreny. Ponieważ nerw trójdzielny unerwia również skórę głowy, w trakcie napadu migreny u wielu chorych występuje przeczulica skóry. Nie wiemy, co bezpośrednio powoduje pobudzenie nerwu” – wyjaśnia dr Anna Błażucka.

Neurolog podkreśla, że przyczyn migreny nie znamy. Znamy czynniki prowokujące, czyli takie, które u osoby chorej na migrenę wywołają napad, u zdrowej nie sprowokują napadu migreny. Czynników prowokujących jest wiele, dla każdego chorego są one inne.

„Wyróżniamy czynniki niezależne od nas – takie jak np. pogoda. Napady często występują podczas gwałtownych zmian pogody, pogody zimnej, deszczowej. Mówi się, że wywołuje ją wiatr halny w górach – ale tu nie o wiatr chodzi, a o gwałtowne zmiany ciśnienia. Migrena jest >>chorobą sezonową<<, nasila się wiosną i jesienią. U kobiet występowaniu migreny sprzyja okres okołoowulacyjny albo okołomiesiączkowy” – mówi dr Błażucka. „Wiele czynników jest zależnych od chorego np. pokarmy. Do pokarmów wysokiego ryzyka należą żółte sery, czerwone mięso, produkty zawierające glutaminian sodu, orzechy, czekolada, alkohole-najczęściej czerwone wino.  Prowokować napad może odwodnienie lub głodzenie – migrena tego nie lubi. Napad może wystąpić w wyniku zbyt intensywnego wysiłku fizycznego lub w fazie odpoczynku po wysiłku. Napad może prowokować stres, ale i odpoczynek po stresie” – dodaje ekspertka.

Migrena nie lubi zmian; niekorzystnie wpływają zmiany rytmu dobowego i zmiana stref czasowych, zbyt krótki albo zbyt długi sen. U wielu chorych występuje tak zwana „migrena weekendowa” związana ze zbyt długim spaniem i spadkiem poziomu stresu. Ale też niektóre osoby chore na migrenę nie obserwują żadnych czynników prowokujących.

Dzienniczek migrenowy

Każdy chory na migrenę, przynajmniej na początku leczenia, powinien prowadzić dzienniczek bólów głowy z oceną ich częstotliwości, czasu trwania, natężenia, charakteru bólu, występowania objawów towarzyszących. Należy odnotować rodzaj i ilość przyjmowanych leków przeciwbólowych oraz ich skuteczność.

„Ponieważ w niemałym odsetku chorzy z napięciowym bólem są leczeni na migrenę, a chorzy na migrenę przewlekłą są leczeni jak chorzy z bólem głowy typu napięciowego takie informacje pozwalają postawić lub zweryfikować diagnozę rodzaju bólu głowy, ocenić skuteczność leczenia i ryzyko przejścia migreny w postać przewlekłą” – wyjaśnia ekspertka z Carolina Szpital w Warszawie.

Jej zdaniem, by ocenić występowanie lub nie czynników prowokujących, dzienniczek powinien również zawierać dane dotyczące zachowania pacjenta w ciągu co najmniej 24 godzin poprzedzających wystąpienie napadu bólu głowy jak np. liczba godzin snu, spożywane pokarmy, alkohol, stres, wysiłek fizyczny, itd.

Czy jednak chorzy długo są w stanie w ten sposób kontrolować chorobę? W praktyce z prowadzeniem dzienniczka bywa różnie i nie jest to rutynowe postępowanie. Niechętnie dzienniczek prowadzą szczególnie pacjenci, chorujący na migrenę przez dłuższy okres, u których dotychczasowe leczenie jest niezadowalające.
Pacjenci rozpoczynający leczenie specjalistyczne bardzo rzadko przychodzą z dzienniczkiem.

„Pacjent, który trafia do nas po raz pierwszy, mówiąc >>mam ból głowy<<, >>mam migrenę<<, jest przekonany, że wyjaśnił istotę swoich dolegliwości. Jest zaskoczony pytaniami charakteryzującymi ból głowy jak: lokalizacja bólu, promieniowanie, charakter, natężenie, częstotliwość, czas trwania, czynniki prowokujące, czynniki zmniejszające, objawy poprzedzające i towarzyszące, przyjmowane leki i ich dawki, leczenie stosowane obecnie i w przeszłości. Nierzadko odpowiedzi na te, jak się wydaje proste pytania, sprawiają pacjentowi trudność” – opowiada o swoich doświadczeniach dr Błażucka.

Choroba niejednolita

W zależności od ilości napadów w ciągu miesiąca migrenę dzielimy na epizodyczną z rzadkimi i częstymi napadami oraz mniej znaną formę, migrenę przewlekłą. Przy czym nawet u jednego pacjenta, w przeciągu lat chorowania, może występować zmienna liczba napadów, często w kierunku ich zwiększenia, przejścia w migreny w postać przewlekłą przy jednoczesnym zmniejszeniu skuteczności leczenia. Na zwiększenie napadów migreny ma wpływ wiele czynników, często niewłaściwe jej leczenie.

„Migreny nie da się wyleczyć, ale można ją skutecznie kontrolować. Jak każda choroba wymaga specjalistycznego leczenia. Do dziś często funkcjonuje przekonanie, że jedyne co można zrobić to łykać leki przeciwbólowe. To nieprawda, dostępnych jest wiele skutecznych terapii, których celem jest wyeliminowanie bólów głowy. Zażywanie coraz większych dawek leków przeciwbólowych, sprawia, że migrena przechodzi w postać przewlekłą, oporną na leczenie, z towarzyszącymi polekowymi bólami głowy” – podkreśla dr Anna Błażucka.

Wkrótce napiszemy o sposobach leczenia migreny.

Źródło informacji: Serwis Zdrowie