Kilka minut – tylko tyle trwa pobranie podczas porodu „bezcennego daru”, jakim jest krew pępowinowa. Co sprawia, że jest tak wyjątkowa? Skrywa w sobie skarb – unikatowe komórki macierzyste, które mają zdolność do samoodnowy i przekształcania się w inne komórki, z których zbudowane są tkanki człowieka. Zabezpieczenie krwi pępowinowej w banku rodzinnym daje rodzicom pewność, że w razie wystąpienia choroby, cenny skarb będzie dostępny w każdej chwili.
Czym jest krew pępowinowa?
Krew pępowinowa krąży w układzie krwionośnym płodu, a po narodzinach i odłączeniu dziecka od matki pozostaje w pępowinie i łożysku. Jej wartość tkwi w komórkach macierzystych, których jest źródłem. Te niewyspecjalizowane, pierwotne komórki wielopotencjalne dzięki swoim właściwościom mogą przekształcić się m.in. w krwinki czerwone, płytki krwi, komórki mięśniowe czy nerwowe. Ich niezwykłe zdolności są wykorzystywane w leczeniu wielu chorób, których zdiagnozowanie, jeszcze nie tak dawno, niosło bardzo poważne rokowanie. Krew pępowinową można pobrać tylko raz, podczas porodu. Dlatego decyzję o jej zabezpieczeniu/zdeponowaniu należy podjąć już podczas ciąży, najlepiej w 2 lub 3 trymestrze.
Jakie zastosowanie ma krew pępowinowa?
Wykorzystanie niezwykłych możliwości komórek macierzystych jest niewątpliwym sukcesem współczesnej medycyny. Ze względu na swoje krwiotwórcze właściwości są one obecnie standardowo stosowane w leczeniu niektórych chorób nowotworowych (np. ostre i przewlekłe białaczki, chłoniaki), układu krwiotwórczego (np. różne typy niedokrwistości) i odpornościowego (tzw. zespół SCID) oraz pewnych schorzeń dziedziczonych genetycznie. Ponadto, dzięki swoim unikatowym zdolnościom, komórki macierzyste mogą w przyszłości posłużyć nie tylko dziecku, od którego zostały pobrane, ale również członkom jego najbliższej rodziny. Lista chorób, w leczeniu których wykorzystuje się komórki macierzyste z krwi pępowinowej, liczy ponad 70 pozycji (szczegółowa lista znajduje się na stronie www.pbkm.pl) i stale się wydłuża. Naukowcy wciąż informują o nowych ich zastosowaniach w medycynie regeneracyjnej.
Od jak dawna pobiera się krew pępowinową?
Zachód już dawno odkrył skarb, jaki skrywa w sobie krew pępowinowa. Od 1988 roku komórki macierzyste wykorzystywane są do przeszczepień. Do połowy 2011 roku na świecie wykonano ponad 25 tysięcy takich zabiegów u dzieci i dorosłych. W Polsce dotychczas przeprowadzono kilkadziesiąt przeszczepień, z czego ponad 20 u dzieci. Do aż 9 z nich użyto właśnie krwi pobranej i zdeponowanej w Polskim Banku Komórek Macierzystych, do pozostałych
z zagranicznych banków publicznych. Już ponad 30 tysięcy szczęśliwych rodziców powierzyło PBKM cenną krew swojego dziecka, co daje 70% wszystkich pobrań w Polsce.
Jak się pobiera krew pępowinową?
Obecnie istnieją trzy powszechnie stosowane w medycynie źródła komórek macierzystych: szpik, krew obwodowa i krew pępowinowa. Jednak najwygodniejszym i jedynym nieinwazyjnym sposobem ich pozyskania jest właśnie krew pępowinowa. Co więcej, jej pobranie nie tylko nie wymaga znieczulenia i nie zaburza przebiegu porodu, ale jest również zupełnie bezbolesne zarówno dla matki, jak i jej maleństwa. Zabezpieczenie cennego materiału jest możliwe także podczas porodu przez cesarskie cięcie czy ciąży mnogiej. Krew pobierana jest przez położną do zestawu pobraniowego, który rodzice otrzymują od PBKM.
Co dzieje się z krwią pępowinową po pobraniu?
Pobrana i zabezpieczona krew pępowinowa w przeciągu 24 godzin trafia z sali porodowej do specjalistycznego laboratorium PBKM. Płyn konserwujący (CPD) znajdujący się w zestawie pobraniowym zapobiega procesowi jej krzepnięcia. W laboratorium poddawana jest serii badań: na oznaczenie liczby leukocytów, żywotność komórek, badaniom mikrobiologicznym w kierunku obecności bakterii tlenowych, beztlenowych i grzybów, w tym również badaniom PCR. Następnie przygotowywana jest do przechowywania w ciekłym azocie (w temperaturze ok. -190˚C), który zapobiega starzeniu się i urazom jej komórek. Tak zabezpieczoną krew pępowinową można przechowywać kilkadziesiąt lat. Najnowsze badania Amerykańskiego Towarzystwa Hematologicznego, opisane w 2010 roku, mówią o zachowaniu funkcji komórek macierzystych po
24-letnim okresie przechowywania. Raz pobrane mogą czekać długie lata, aż w razie potrzeby, będą mogły uratować zdrowie lub życie,
Czy komórki macierzyste mogą stać się lekiem uniwersalnym?
Komórki macierzyste pochodzące z krwi pępowinowej w coraz większym stopniu są wykorzystywane w ośrodkach transplantacyjnych. Poza standardowym, wymienionymi wyżej wskazaniami, lekarze nieustannie starają się znaleźć nowe terapeutyczne zastosowania. Obecnie trwają zakrojone na szeroką skalę badania kliniczne nad wykorzystaniem komórek m.in. w leczeniu cukrzycy typu I, mózgowego porażenia dziecięcego, chorobie Alzheimera, chorobie Parkinsona, stwardnienia rozsianego czy chorobie Crohna. Komórki macierzyste już teraz są nazywane „medycyną XXI wieku”. Terapia z ich wykorzystaniem to jedna z najszybciej rozwijających się gałęzi medycyny. Niedawno Korea Południowa, jako pierwsza, wprowadziła do sprzedaży lek służący regeneracji chrząstek stawowych zawierający ludzkie komórki macierzyste. To kolejny krok do przyszłego wykorzystania tkankowych komórek macierzystych w medycynie regeneracyjnej. Czy komórki macierzyste będą lekami uniwersalnymi? To pokażą badania. Z całą pewnością możemy natomiast stwierdzić, że są to terapie, które mogą zrewolucjonizować medycynę, a tym samym nasze życie.
Poniższy tekst jest informacją prasową przesłana nam przez zaprzyjaźnione serwisy. Żadna z naszych redaktorek nie jest autorką poniższego tesktu i nie odpowiadamy za zamieszczone treści. Jednakże dokładamy wszelkich starań, aby przedstawione informacje były zgodne z polityką oraz tematyką naszego serwisu.
