Jak powszechnie wiadomo dzieci rozwijają się w różnym tempie i poszczególne umiejętności nabywają w odmiennym czasie. Tyczy się to również mówienia. Rozwój mowy u dziecka jest bardzo różnorodny. Jedne pierwsze słowa wypowiadają już w okolicach pierwszych urodzin, inne dopiero mając dwa lata lub nawet później.

Generalnie nie ma to większego znaczenia i nie ma się czym martwić, jeśli rówieśnicy już wołają „mama, tata”, czy potrafią nazywać poszczególne elementy otaczającego je świata, a  nasze dziecko nie. Jednak z pewnością można je w tym aspekcie wspierać i wspomagać u niego rozwój mowy u dziecka.

Niepotrzebny jest do tego żaden lekarz, psycholog, ani nawet specjalne narzędzia. Wystarczymy tylko my i kilka prostych, codziennych czynności.  

JAK WSPIERAĆ ROZWÓJ MOWY U DZIECKA – kilka prostych kroków

Mów do dziecka

Mów do dziecka od pierwszych dni jego życia. Opowiadaj o wszystkim co robisz, co widzisz,  nazywaj otaczające Was przedmioty i zjawiska. Moduluj przy tym swoim głosem – mów ciszej, głośniej, zmieniaj ton, uśmiechaj się – dziecko będzie wówczas bardziej zaciekawione i z większą atencją będzie Cię słuchać.

Nie używaj przekształceń słów i nie sepleń

Od początku ucz dziecko prawidłowego słownictwa, nie infantylnego. Nie używaj zwrotów typu: cio to, po cio, plosie, psieplasiam, nóźka, ląćka, itp. Dziecko chłonie jak gąbka to, co słyszy więc prędzej czy później zacznie powtarzać słowa, które wypływają z Twoich ust.

Śpiewaj piosenki, recytuj oraz powtarzaj wszelkiego rodzaju wierszyki i wyliczanki

Śpiewanie to jeden z najprostszych sposobów na zainteresowanie i zabawienie dziecka, a przy tym jest to świetny sposób na poznawanie słów. Jeśli dołączysz do tego taniec, gestykulację oraz mimikę, dziecko zacznie kojarzyć konkretny ruch z danym słowem. Z kolei wierszyki  i wyliczanki pomagają również dodatkowo ćwiczyć pamięć, w której zazwyczaj łatwo się zapisują, a przez to dzieciaki chętnie je powtarzają.

Czytaj dziecku na głos

Czytanie to podstawa wzbogacania słownictwa w każdym wieku – niemowlęcym, dziecięcym oraz dorosłym. Najmłodszym szkrabom możesz czytać w zasadzie wszystko – nie tylko dziecięce lektury, śmiało możesz sięgać po swoje ulubione książki, czy gazety. Nieco starszym dzieciom, które potrafią już na chwilę skupiać swoją uwagę warto wybierać takie pozycje, które będą dla nich interesujące i atrakcyjne również pod względem wizualnym – dzieciaki uwielbiają przeglądać ilustracje i opowiadać co się na nich znajduje!

Naśladuj głosy otaczającego świata

Naśladuj i zachęcaj dziecko do powtarzania usłyszanych odgłosów z otaczającego je świata– pojazdów, zwierząt, przyrody (szum wiatru, stukanie deszczu o parapet, …), itp. Nazywaj przy tym każdą rzecz oraz postać po imieniu.

Reaguj i powtarzaj po dziecku

Nie lekceważ pierwszych prób „mówienia” i komunikowania się z Tobą Twojego dziecka. Okazuj mu zainteresowanie, reaguj na wydawane przez nie dźwięki i powtarzaj po nim, nawet jeśli wydaje Ci się to śmieszne i bezsensowne.

Zadawaj pytania i oczekuj odpowiedzi

Nawet jeśli Twoje dziecko nie potrafi jeszcze mówić – zadawaj mu pytania i zachęcaj do reakcji, do tego, by odpowiadało Ci chociażby gestem lub  mimiką.

Poprawiaj, lecz nie krytykuj każdego błędu językowego

Wiadome jest, że dzieci nie mówią od razu poprawną polszczyczną i popełniają mnóstwo błędów językowych. Ważne zatem jest, by je poprawiać, ale tak, by ich nie zniechęcić do dalszego rozwoju. Tzn. gdy dziecko powie np. „przyszłem do Ciebie się przytulić” nie krytykuj go od razu, że „tak się nie mówi!”, lecz powtórz po nim zdanie, podkreślając poprawną formę – „przyszedłem do Ciebie się przytulić”.

Ćwicz narząd mowy dziecka  

Za wytwarzanie dźwięku i poprawne wymawianie wszystkich głosek odpowiedzialny jest aparat mowy, który składa się z trzech grup narządów: oddechowego, artykulacyjnego i fonacyjnego. Aby poprawnie i wyraźnie mówić, wszystkie muszą dobrze funkcjonować. W tym celu warto wykonywać z dzieckiem proste ćwiczenia, dopasowując je oczywiście do wieku i możliwości malucha.

W ramach ćwiczeń możecie razem np.:

– dmuchać (świeczkę), puszczać bańki, czy gwizdać (gwizdkiem),

– syczeć jak wąż, jak najdłużej powtarzając głoskę „sssss…” ,

– cmokać,

– dotykać językiem podniebienia i/lub zębów,

– mając zamknięte usta poruszać wargami w lewo i prawo, a także kręcąc kółka,

– na przemian ściągać usta przy wypowiadaniu głoski „u” oraz rozszerzać je przy wypowiadaniu głoski „i” , to samo można ćwiczyć z głoskami „o” oraz „e”,

– parskać (jak koń) – wprawiając wargi w drganie,

– nabierać powietrze w usta i rozdymać policzki,

– pić przez słomkę z kubka,

– lizać lody, lizaki (zlizywać jedzenie z talerza),

– wymawiać/śpiewać „lalalala” ruszając samym językiem, nie żuchwą,

– robić na zmianę uśmiechniętą i smutną minę, 

– wystawiać i chować język,

– wyginać wystawiony język do góry i na dół, a także na boki,

– oblizywać wkoło wargi,

– zwijać język w rulonik,

– ćwiczyć oddychanie wyłącznie przez usta lub przez nos,

– bawić się z dzieckiem przy lustrze, strojąc głupie i śmieszne miny. 

Zaparcia u dzieci to często spotykana przypadłość – chyba każdy maluch choć raz w życiu borykał się z tym problemem. Zazwyczaj zaparcia pojawiają się raz na jakiś czas i nie powodują wielu przykrości. Ale zdarzają się sytuacje, w których dziecko cierpi bardzo często, odczuwa dyskomfort i ból. Jakie są najczęstsze przyczyny zaparcia u dzieci i jak sobie z nimi radzić?

Zaparcia u dzieci  – objawy  

Zaparciami określamy problem z wypróżnieniami pojawiającymi się mniej niż dwa razy w tygodniu lub takimi, które powodują u dziecka ból i wiążą się z wielkim wysiłkiem. Zaparcia mogą objawiać się twardymi, zbitymi stolcami, brudzeniem bielizny, śladami krwi w kale, bólem, a co za tym idzie, także niechęcią do skorzystania z toalety w obawie przed nieprzyjemnym wypróżnieniem.

Zaparcia u dzieci – przyczyny

Zaparcia u dzieci spowodowane są najczęściej: 

• błędami dietetycznymi – spożywanie pokarmów ubogich w błonnik, zbyt małą ilością płynów w codziennej diecie;
• problemami na tle emocjonalnym – towarzyszący dziecku stres w trudnych dla niego sytuacjach – nauka korzystania z nocnika, rozpoczęcie nauki w przedszkolu lub szkole, itp;
• przejściem z karmienia piersią na karmienie mlekiem modyfikowanym;  
• istniejącymi chorobami, np: choroba Hirshsprunga, niedoczynność tarczycy, celiakia, choroby układu nerwowego i mięśniowego;
• brakiem aktywności fizycznej u dziecka.

Zaparcia u dzieci – sposoby na kłopoty z wypróżnianiem

Rodzice mają do dyspozycji kilka sprawdzonych sposobów na zaparcia u dzieci. Warto wypróbować je i stwierdzić, czy przyniosły one wyraźną poprawę. W przypadku przedłużających się problemów, bezwzględnie należy odwiedzić lekarza pediatrę. Przy długo trwających i dokuczliwych zaparciach, lekarz może przepisać dziecku syropy lub czopki, które ułatwiają wypróżnianie, jednak nie jest to metoda idealna. Trzeba wiedzieć, że jelita “wyręczane” w pracy przez substancje z leków przyzwyczają się do nich i jeszcze bardziej się rozleniwią. A przecież chodzi o to, by pomóc tylko doraźnie i uregulować naturalny rytm wypróżnień. Pediatra może też zlecić wykonanie dziecku badań lub skieruje je do innego specjalisty, psychologa lub dietetyka.

Zanim jednak rodzic sięgnie po leki, powinien zadbać o kilka rzeczy:

Dieta bogata w błonnik

Błonnik przyspiesza perystaltykę jelit i rozluźnia konsystencję kału. W diecie dziecka, w zależności od jego wieku, nie powinno zabraknąć:

• warzyw – szczególnie buraków, kalafiora, brokułów, kapusty, warzyw strączkowych . Ale unikajmy gotowanej marchwi i ryżu, które działają zapierająco.
• owoców – suszonych owoców, śliwek, jabłek, malin, pomarańczy, kiwi. Lepiej zrezygnować z bananów.  
• produktów pełnoziarnistych – pestek dyni czy słonecznika, pieczywa z ziarnami, płatków owsianych, kasz, brązowego ryżu, makaronu razowego.
• Jednocześnie dziecko powinno pić odpowiednią ilość płynów, by rozluźnić stolec. Nadmiar błonnika bez wystarczającej ilość wody może powodować pogorszenie problemu. 

Unikać należy z niezdrowych przekąsek typu chipsy i słodyczy (szczególnie czekolady i kakao), białego “dmuchanego” pieczywa, dużej ilości tłuszczów zwierzęcych.

Bezcenne probiotyki 

Probiotyki, czyli dobre bakterie, są niezbędne do prawidłowej pracy jelit. To jest szczególnie potrzebne, gdy dziecko przechodziło leczenie antybiotykami, które niszczą zarówno złe, jak i dobre bakterie w organizmie. Nie licząc produktów aptecznych, żywe kultury bakterii znajdziemy w kefirach czy jogurtach, za którymi dzieci zazwyczaj przepadają. 

Trening wypróżniania i nagradzanie dziecka

Warto nauczyć malucha, że wypróżnianie jest rzeczą naturalną i dobrze, by odbywało się regularnie. Warto sadzać dziecko na nocnik lub sedes, o stałych porach (najlepiej po posiłku), by wyrobić odpowiedni nawyk. Oczywiście towarzyszące temu dobre słowo i nagrody (drobnostki – naklejki, jakaś przyjemność) powinny zachęcić malucha do podjęcia wysiłku. 

Zorganizowanie dziecku aktywności fizycznej

Ruch doskonale poprawia pracę jelit, które sprawniej przesuwają masę kałową, nie dopuszczając do jej szkodliwego zalegania.

Im szybciej rodzic wprowadza powyższe zasady, tym szybciej uda się załagodzić problem. Kał, który długo zalega w jelitach nie tylko powoduje kłopot podczas wypróżnienia, ale przyczynia się do zatruwania organizmu produktami przemiany materii. Jelita mają m.in. za zadanie usuwać szkodliwe i niepotrzebne substancje z organizmu – bez wypróżnień stają się toksyczną “przechowalnią”. Ważne, by nie ignorować problemu licząc, że dziecko samo z niego wyrośnie. Pamiętajmy, że trudno jest się pozbyć zaparć, które się utrwalą i mogą stanowić problem przez długie lata.

 źródło: mp.pl

Kwiaty cukinii w cieście naleśnikowym to moje ostatnie objawienie. Szukałam przepisu prostego, ale robiącego odpowiednie wrażenie zarówno w smaku, jak i w wyglądzie. A że kwiaty cukinii akurat miałam pod ręką, po prostu musiałam sprawdzić, jak to wszystko wyjdzie. A wyszło i pięknie i pysznie. Koniecznie spróbujcie tego sami.

Faszerowane kwiaty cukinii w cieście naleśnikowym – przepis

Przepis na faszerowane kwiaty cukinii w cieście naleśnikowym jest śmiesznie prosty. Jeśli potraficie – a myślę, że potraficie na pewno – zrobić dobre naleśniki, z cukinią pójdzie Wam jak po maśle. 

Potrzebujemy:

• kilka (5-6) kwiatów cukinii – ilość ciasta zależy od ich wielkości,
• nadzienie – domowy dżem lub twarożek z miękkimi owocami (byleby nie potrzebowały więcej niż kilku minut do usmażenia).

Składniki na ciasto naleśnikowe na usmażenie 5-6 kwiatów: 

• 1 jajko,
• 0,5 szklanki mleka,
• 0,5 szklanki mąki,
• woda, by ciasto nie było zbyt gęste,
• szczypta soli,
• cukier waniliowy dla smaku,
• olej do smażenia – sporo, bo kwiaty smażymy na głębokim tłuszczu.

Faszerowane kwiaty cukinii w cieście naleśnikowym – wykonanie

1. Powyższe składniki podaję “na oko” – ciasto powinno być bardziej gęste niż na naleśniki, żeby nie spłynęło z kwiatów, zanim włożycie je do naczynia z olejem. Mieszam jajko z mlekiem, dosypuję przesianą mąkę ze szczyptą soli i cukrem waniliowym, dolewam wody, by  ciasto nie było zbyt gęste i włączam mikser. Pożądana konsystencja musi przypominać gęstą śmietanę. Większość z Was zapewne również ciasto naleśnikowe robi “na oko” więc doskonale zauważycie, czego trzeba dać mniej lub więcej (proporcje mogą się różnić w zależności od rodzaju mąki i pożądanej gęstości ciasta). Odstawiam ciasto na 20 minut do lodówki – zalecają tak spece od gotowania, więc tego się trzymam.
2. Gdy ciasto “odpoczywa” w lodówce, zajmuję się oczyszczaniem kwiatów. Delikatnie rozchylam płatki cukinii, usuwam ewentualnych mieszkańców (czarne robaczki) i płuczę w miseczce z wodą. Odsączam je, żeby były możliwie suche i nadziewam delikatnie wybranym nadzieniem – ja miałam domowy dżem z całymi wiśniami – niebo w gębie!
3. Podgrzewam olej w wysokim garnuszku, żeby kwiaty można było całe zanurzyć we wrzątku. Każdy nadziany kwiat z osobna zanurzam w cieście i wrzucam na wrzący olej. Wyciągam, gdy ciasto robi się złote i chrupiące. W moim przypadku olej chwilę po włożeniu kwiatów trochę pryskał, może to kwestia obecności dżemu?
4. Usmażone kwiaty na chwilę odkładam na ręcznik papierowy, by odsączyć nadmiar tłuszczu i przekładam na talerz. Jem od razu, ciepłe i pachnące – takie są najlepsze!

Nie wiem, do czego mogę porównać ich smak – coś jak słodkie owocowe racuchy z kwiatowym posmakiem. Mnie moja kombinacja zachwyciła – pyszne i pachnące, do tego wyglądają fantastycznie. 

Tym samym sposobem można potraktować kwiaty dyni. A i farsz nie musi być słodki – w internecie jest sporo przepisów na faszerowane kwiaty cukinii w cieście naleśnikowym w wersji na ostro czy słono (np. twarożek z ziołami), które (bez dosypywania cukru waniliowego do ciasta) sprawdzą się równie dobrze.

Fot. Żaklina Kańczucka