Jak wspierać rozwój mowy u dziecka – kilka prostych kroków
Jak powszechnie wiadomo dzieci rozwijają się w różnym tempie i poszczególne umiejętności nabywają w odmiennym czasie. Tyczy się to również mówienia. Rozwój mowy u dziecka jest bardzo różnorodny. Jedne pierwsze słowa wypowiadają już w okolicach pierwszych urodzin, inne dopiero mając dwa lata lub nawet później.
Generalnie nie ma to większego znaczenia i nie ma się czym martwić, jeśli rówieśnicy już wołają „mama, tata”, czy potrafią nazywać poszczególne elementy otaczającego je świata, a nasze dziecko nie. Jednak z pewnością można je w tym aspekcie wspierać i wspomagać u niego rozwój mowy u dziecka.
Niepotrzebny jest do tego żaden lekarz, psycholog, ani nawet specjalne narzędzia. Wystarczymy tylko my i kilka prostych, codziennych czynności.
JAK WSPIERAĆ ROZWÓJ MOWY U DZIECKA – kilka prostych kroków
Mów do dziecka
Mów do dziecka od pierwszych dni jego życia. Opowiadaj o wszystkim co robisz, co widzisz, nazywaj otaczające Was przedmioty i zjawiska. Moduluj przy tym swoim głosem – mów ciszej, głośniej, zmieniaj ton, uśmiechaj się – dziecko będzie wówczas bardziej zaciekawione i z większą atencją będzie Cię słuchać.
Nie używaj przekształceń słów i nie sepleń
Od początku ucz dziecko prawidłowego słownictwa, nie infantylnego. Nie używaj zwrotów typu: cio to, po cio, plosie, psieplasiam, nóźka, ląćka, itp. Dziecko chłonie jak gąbka to, co słyszy więc prędzej czy później zacznie powtarzać słowa, które wypływają z Twoich ust.
Śpiewaj piosenki, recytuj oraz powtarzaj wszelkiego rodzaju wierszyki i wyliczanki
Śpiewanie to jeden z najprostszych sposobów na zainteresowanie i zabawienie dziecka, a przy tym jest to świetny sposób na poznawanie słów. Jeśli dołączysz do tego taniec, gestykulację oraz mimikę, dziecko zacznie kojarzyć konkretny ruch z danym słowem. Z kolei wierszyki i wyliczanki pomagają również dodatkowo ćwiczyć pamięć, w której zazwyczaj łatwo się zapisują, a przez to dzieciaki chętnie je powtarzają.
Czytaj dziecku na głos
Czytanie to podstawa wzbogacania słownictwa w każdym wieku – niemowlęcym, dziecięcym oraz dorosłym. Najmłodszym szkrabom możesz czytać w zasadzie wszystko – nie tylko dziecięce lektury, śmiało możesz sięgać po swoje ulubione książki, czy gazety. Nieco starszym dzieciom, które potrafią już na chwilę skupiać swoją uwagę warto wybierać takie pozycje, które będą dla nich interesujące i atrakcyjne również pod względem wizualnym – dzieciaki uwielbiają przeglądać ilustracje i opowiadać co się na nich znajduje!
Naśladuj głosy otaczającego świata
Naśladuj i zachęcaj dziecko do powtarzania usłyszanych odgłosów z otaczającego je świata– pojazdów, zwierząt, przyrody (szum wiatru, stukanie deszczu o parapet, …), itp. Nazywaj przy tym każdą rzecz oraz postać po imieniu.
Reaguj i powtarzaj po dziecku
Nie lekceważ pierwszych prób „mówienia” i komunikowania się z Tobą Twojego dziecka. Okazuj mu zainteresowanie, reaguj na wydawane przez nie dźwięki i powtarzaj po nim, nawet jeśli wydaje Ci się to śmieszne i bezsensowne.
Zadawaj pytania i oczekuj odpowiedzi
Nawet jeśli Twoje dziecko nie potrafi jeszcze mówić – zadawaj mu pytania i zachęcaj do reakcji, do tego, by odpowiadało Ci chociażby gestem lub mimiką.
Poprawiaj, lecz nie krytykuj każdego błędu językowego
Wiadome jest, że dzieci nie mówią od razu poprawną polszczyczną i popełniają mnóstwo błędów językowych. Ważne zatem jest, by je poprawiać, ale tak, by ich nie zniechęcić do dalszego rozwoju. Tzn. gdy dziecko powie np. „przyszłem do Ciebie się przytulić” nie krytykuj go od razu, że „tak się nie mówi!”, lecz powtórz po nim zdanie, podkreślając poprawną formę – „przyszedłem do Ciebie się przytulić”.
Ćwicz narząd mowy dziecka
Za wytwarzanie dźwięku i poprawne wymawianie wszystkich głosek odpowiedzialny jest aparat mowy, który składa się z trzech grup narządów: oddechowego, artykulacyjnego i fonacyjnego. Aby poprawnie i wyraźnie mówić, wszystkie muszą dobrze funkcjonować. W tym celu warto wykonywać z dzieckiem proste ćwiczenia, dopasowując je oczywiście do wieku i możliwości malucha.
W ramach ćwiczeń możecie razem np.:
– dmuchać (świeczkę), puszczać bańki, czy gwizdać (gwizdkiem),
– syczeć jak wąż, jak najdłużej powtarzając głoskę „sssss…” ,
– cmokać,
– dotykać językiem podniebienia i/lub zębów,
– mając zamknięte usta poruszać wargami w lewo i prawo, a także kręcąc kółka,
– na przemian ściągać usta przy wypowiadaniu głoski „u” oraz rozszerzać je przy wypowiadaniu głoski „i” , to samo można ćwiczyć z głoskami „o” oraz „e”,
– parskać (jak koń) – wprawiając wargi w drganie,
– nabierać powietrze w usta i rozdymać policzki,
– pić przez słomkę z kubka,
– lizać lody, lizaki (zlizywać jedzenie z talerza),
– wymawiać/śpiewać „lalalala” ruszając samym językiem, nie żuchwą,
– robić na zmianę uśmiechniętą i smutną minę,
– wystawiać i chować język,
– wyginać wystawiony język do góry i na dół, a także na boki,
– oblizywać wkoło wargi,
– zwijać język w rulonik,
– ćwiczyć oddychanie wyłącznie przez usta lub przez nos,
– bawić się z dzieckiem przy lustrze, strojąc głupie i śmieszne miny.
- Dysgrafia. Dowiedz się, jak ją rozpoznać i jak pomóc dziecku z dysgrafią
- Dyskalkulia – problem nie tylko szkolny
- Agresja u dziecka i złość – według psychologa dziecięcego
- Bezpieczne słońce dla dzieci – jak zadbać o zdrowe oczy?
- Cicha książka. Prezent, w którym kreatywna zabawa łączy się z nauką
- Dojrzałość emocjonalna dziecka. Jak mądrze ją rozwijać
- Dziecięcy kłopot z małą motoryką, czyli o tym jak usprawniać małe dłonie